Geconfronteerd met een nog steeds onzeker Europees energie-aanbod en met waanzinnige gasprijzen, staan de Nederlanders onder druk om meer gas te gaan winnen op hun grondgebied. Onze noorderburen herbergen het grootste gasveld van het Oude Continent, in Groningen. Ondanks de druk houden de Nederlandse autoriteiten echter vast aan hun standpunt.

Sommige analisten menen dat het in het belang van heel Europa is dat Nederland de gaswinning in het veld van Groningen, dat als het grootste van ons continent wordt beschouwd, opnieuw opvoert. Gezien de slinkende leveringen van Gazprom zou dit een belangrijk alternatief zijn voor Russisch gas, zo niet dé oplossing voor de energiecrisis. Het zou ook minder schadelijk zijn voor het milieu dan de invoer van LNG uit de VS of Qatar – en nog steeds uit Rusland – en het heropstarten van kolencentrales, pistes die de afgelopen maanden zijn bewandeld.

Maar er zit een addertje onder het gras. De exploitatie van het Groningse gasveld heeft decennialang honderden (meestal lichte) aardbevingen veroorzaakt. De laatste jaren is er geluisterd naar de protesten van de omwonenden. In 2018 beloofden de autoriteiten een einde aan de gaswinning te zullen maken.

Sterk verminderde exploitatie

Maar sindsdien is er natuurlijk veel gebeurd. De sluiting van het Groningse veld was oorspronkelijk gepland voor 2022, maar is nu uitgesteld tot 2023 of zelfs 2024. Momenteel loopt er een parlementair onderzoek om een definitieve datum vast te stellen. Als de sluiting al plaatsvindt.

Ondanks de druk werd de beslissing om aan een lager tempo gas te winnen echter nog niet teruggeschroefd. Wat voor het begin van de Europese energiecrisis was gepland, is gehandhaafd: zo is de hoeveelheid gewonnen gas verminderd en gemaximeerd op 2,8 miljard kubieke meter voor het gasjaar dat op 1 oktober is begonnen. Voor het afgelopen jaar was dat 4,5 miljard. Vijf jaar geleden was het bijna… vijf keer zo hoog.

Volgens de Nederlandse regering is 2,8 miljard kubieke meter de minimale hoeveelheid die moet worden gewonnen om de bestaande locaties en infrastructuur draaiende te houden, zodat de afzetting “een reserve voor uitzonderlijke situaties” is. Niet iedereen is het daarmee eens. Op dit moment zit bij het veld nog ongeveer 470 miljard kubieke meter gas onder de grond.

Opgemerkt moet worden dat de putten die sinds 1 oktober niet zijn geëxploiteerd, niet definitief gesloten zijn. Als de noodzaak zich voordoet, kunnen ze nog steeds worden gebruikt.

“Niet op de agenda”

Eerder deze week had de Nederlandse premier een ontmoeting met de Duitse bondskanselier om de energiecrisis te bespreken. Nederland bleek zijn beleid niet te hoeven wijzigen.

Mark Rutte zei dat Olaf Scholz hem niet heeft gevraagd het winningsplafond van het Groningenveld te verhogen. “Als alles echt fout gaat, dan moet dit worden herzien. Wat ons betreft staat dit momenteel niet op de agenda”, aldus Rutte.

Zijn Duitse tegenhanger was niet toeschietelijker. “De Nederlandse premier heeft de vraag grotendeels beantwoord”, zei Scholz toen hem naar de kwestie werd gevraagd.

Technische beperkingen

Uit hun zeer korte antwoorden blijkt hoe gespannen de kwestie is. De Nederlandse regering heeft zelfs niets over de kwestie gemeld in de officiële communicatie na het overleg met Scholz, aldus Euractiv. De regering voelt dus allerminst de behoefte om het tempo van de gaswinning, die voor haar bevolking aardbevingen veroorzaakt, op te voeren.

En hoewel van Duitsland kan worden verwacht dat het meer druk op de regering uitoefent, zou het resultaat van deze besprekingen kunnen worden verklaard door het feit dat de bestaande infrastructuur al op volle capaciteit werkt, aldus de Nederlandse premier.

“Er zijn natuurlijk de bestaande pijpleidingen om gas van Nederland naar Duitsland te transporteren en die worden volledig gebruikt. Ook volgend jaar wordt de volledige capaciteit benut”, aldus Rutte.

Van zijn kant verzekerde Scholz “alles te doen om de mogelijkheid om gas naar Duitsland te importeren, uit te breiden. Ik heb de voorwaarden al genoemd. Daartoe behoort de invoercapaciteit van de West-Europese havens in Nederland, België en sinds kort ook Frankrijk. Wij ontwikkelen onze eigen importinfrastructuur aan de Noord-Duitse kust, in Wilhelmshaven, Stade en Brunsbüttel, en in Lubmin aan de Oostzee. Wij zullen dit zo doen dat wij in de loop van volgend jaar de capaciteit zullen hebben om alles wat wij voor de oorlog uit Rusland invoerden, via andere kanalen in Duitsland in te voeren”, beloofde de bondskanselier.

Nieuwe LNG-terminal Nederland

Een maand geleden ontving Nederland zijn eerste levering van vloeibaar aardgas in zijn nieuwe LNG-terminal in de haven van Ems, naast het Groningse gasveld. Het is de bedoeling dat dit vloeibare aardgas gedeeltelijk elders in Europa wordt herverdeeld, met name in Duitsland, dat voor de oorlog zelfs geen LNG-terminal had.

Tot slot mag niet worden vergeten dat Nederland en Duitsland beide deel uitmaken van de harde kern van Europese landen die tegen een plafond voor de gasprijzen zijn. Rutte herhaalde dit bij deze gelegenheid en bevestigde zijn belangrijkste argument: volgens hem zou dit verkopers ertoe aanzetten hun gas aan Azië te verkopen.

(lb)