• “Digitale cash voor de 21ste eeuw.” CBDC’s of central bank digital currencies zijn digitale munten die doorgaans draaien op blockchain, de technologie achter cryptomunten, en uitgegeven worden door centrale banken. “CBDC’s zijn de digitale cash voor de 21ste eeuw”, zegt de BIS, die woensdag het hoofdstuk over CBDC’s uit haar jaarrapport met opzet wat vroeger publiceert.
• “Tijd voor actie.” Het is duidelijk dat de centrale banken haast willen maken. Israël is het jongste land dat bevestigt de technologie te gaan testen. En nog geen maand geleden zetten Frankrijk en Duitsland de Europese Centrale Bank tot spoed aan om de digitale euro te lanceren. “De tijd voor CBDC’s is gekomen. Ze gaan na de conceptfase nu de fase van praktisch ontwerp in”, schrijft nu ook de BIS. “Ze bieden een opportuniteit om een technologisch geavanceerde vertegenwoordiging van centralebankgeld te ontwerpen.”
• Maar waarom die haast? Dat heeft alles te maken met de andere digitale betaalvormen die opgang maken: cryptomunten als Bitcoin of Ether, de digitale munten van techreuzen als Facebook en Amazon die wellicht in aantocht zijn en andere CBDC’s, met de digitale yuan als frontrunner.
• Peking versus Bitcoin. Dat de Chinese overheid Bitcoin aan banden wil leggen, is ook in dat licht te zien. Peking zal er alles aan doen om zo’n gedecentraliseerde niet-overheidsmunt te fnuiken, zodat de eigen gecentraliseerde overheidsmunt, de digitale yuan, wel kan floreren.
• “Banken blijven een rol spelen.” Een CBDC voor het grote publiek, een retail CBDC in het jargon, is het digitale equivalent van cash geld. In theorie is de commerciële bank als tussenschakel niet meer nodig. Je zou gewoon een zichtrekening bij de centrale bank kunnen aanhouden. Maar de BIS stelt de commerciële banken gerust: in de praktijk zullen de commerciële banken hun rol kunnen blijven spelen.
• “Een CDBC functioneert in een tweelaags systeem, waarbij de commerciële banken en andere betaalbedrijven de activiteiten met de eindgebruiker op zich nemen. Door de operationele taken aan de banken te geven, blijft de voetafdruk van de centrale banken in het financiële systeem klein, net zoals dat vandaag voor cash het geval is”, argumenteert de BIS.

• “Niet anoniem.” Een wellicht nog belangrijkere aanbeveling door de BIS: CBDC’s horen volgens haar niet te werken met anonieme tokensystemen. De portefeuilles of zichtrekeningen met de digitale munten zijn best gekoppeld aan een digitale identiteit, zegt de BIS, om illegale activiteiten tegen te gaan. Dat zou een fundamenteel verschil zijn met anonieme cryptomunten als Bitcoin.
• “Geen dollarisering.” Er is nog een tweede reden waarom de BIS voor de koppeling aan een digitale ID pleit. Het zou vermijden dat een digitale munt een andere regio gaat overspoelen, zegt de bankenkoepel. Dat perverse scenario zou het digitale equivalent zijn van “dollarisering”, het fenomeen waarbij de Amerikaanse dollar in sommige Latijns-Amerikaanse landen het betrouwbaarste betaalmiddel is geworden. Er is bijvoorbeeld de vrees dat de digitale euro lokale munten in Afrika zou wegdrukken, wat niet de bedoeling kan zijn. “Met een digitale identiteit kunnen grensoverschrijdende betalingen beter gestroomlijnd worden”, zegt de BIS.
• Grote ambities: “Nieuw digitaal betaalsysteem.” Met de CBDC’s gaat het wereldwijde monetaire stelsel een nieuw tijdperk in, zegt de BIS. “CBDC’s kunnen de ruggengraat vormen van een nieuw digitaal betaalsysteem door een brede toegang mogelijk te maken met een sterk databeheer en sterke privacystandaarden”, vat de Franse econoom Benoît Cœuré, het hoofd van de Innovation Hub bij de BIS, samen.

(mah)