Volgens een recente studie van de genen van Basken en hun buren stammen ze allemaal af van dezelfde migranten uit de Steentijd.

De studie, die is uitgevoerd door een team van de Pompeu Fabra-universiteit in Barcelona en is gepubliceerd in Current Biology, toont aan dat Basken inderdaad genetisch verschillen van hun buren. Maar die verschillen lijken relatief recent te zijn, schrijft The Economist.

Deze dateren van het einde van de IJzertijd (ongeveer 2.500 jaar geleden). En ze zijn groter in de kerngebieden waar Baskisch wordt gesproken dan in de Baskische buitenkant.

Oude Iberiërs en ondoordringbare bergen

Basken en andere Spanjaarden stammen af van dezelfde migranten uit de Steentijd, afkomstig van de oostelijke steppen van Europa.

Alle oude Iberiërs, het Baskische oervolk zeg maar, spraken een niet-Indo-Europese taal. Het Baskisch is immers niet te herleiden tot dezelfde taalfamilie als de meeste Europese talen, zoals ook het Fins en het Hongaars dat niet zijn.

De verschillen tussen de Basken en andere volkeren op wat nu het Spaanse grondgebied is, traden op toen de Romeinen in Iberië opdoken.

Recent onderzoek heeft uitgewezen dat de Romeinen, in tegenstelling tot de mythe, wel degelijk Baskenland hebben veroverd. Maar slechts weinigen schijnen zich in de kerngebieden van het Baskenland gevestigd te hebben. En de Arabisch-Berberse invallers die zeven eeuwen lang een groot deel van Iberië bezetten, zijn er nauwelijks geweest.

Ondoordringbare bergen en een onbegrijpelijke taal ontmoedigden genetische ‘vermenging’, zo vermoeden de onderzoekers.

Unieke taal

Met hun unieke taal, die niet verwant is aan alle andere Europese talen, de oudste grotschilderingen van het continent en hun zeevarende, gastronomische en koortradities, hebben de Basken al lang een sterk identiteitsgevoel.

Nationalistische propagandisten zijn nog verder gegaan en beweren dat de Basken een oud en superieur ras vormen, de eerste Europeanen. In sommige versies stammen zij rechtstreeks af van de bijbelse Noach. De conclusie van deze studie zou het idee van een apart Baskisch ras, zoals beweerd door Sabino Arana, de oprichter van de Baskische Nationalistische Partij (PNV), moeten weerleggen.

Antisemiet

Arana was een antisemiet die oreerde over de ‘raciale en religieuze zuiverheid’ van de Basken. Toen de industrialisatie een vloedgolf van migranten uit de rest van het land op gang bracht, raadde hij vriendschappelijke relaties tussen ‘onze kinderen en de kinderen van de Spaanse natie’ ten stelligste af.

De Baskische taal, een verzameling dialecten die in 1968 werd gecodificeerd, heeft ras vervangen als focus van het Baskische nationalisme. De PNV, die de autonome Baskische regio het grootste deel van de afgelopen 40 jaar met succes heeft bestuurd, is een fervent voorvechter van de taal. De partij heeft zich reeds lange tijd gedistantieerd van Arana en is van overwegend christendemocratische signatuur. (mah)

Lees ook: Madrid houdt verhuis van Picasso’s Guernica naar Guernica tegen