Key takeaways

• Het vertrouwen van Europese bedrijven blijft stabiel tijdens de dip in de VS, met 58 procent van de middelgrote bedrijven die positief denken over het komende jaar.
• De daling van het ondernemersvertrouwen in de VS volgt op recente politieke verschuivingen en de implementatie van nieuwe handelstarieven, die de wereldwijde economische onzekerheid hebben aangewakkerd.
• Europese bedrijven nemen een voorzichtiger houding aan, met groeiverwachtingen voor de omzet die iets onder het wereldwijde gemiddelde liggen, en winstverwachtingen die ook lager zijn dan wereldwijd.

Het laatste Grant Thornton International Business Report (IBR) onthult contrasterende niveaus van ondernemersvertrouwen tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten. In de EU bleef het optimisme over de economische vooruitzichten grotendeels stabiel, met 58 procent van de middelgrote bedrijven die zich positief uitlieten over het komende jaar. Deze lichte daling ten opzichte van het vorige kwartaal staat in schril contrast met een daling van het optimisme onder Amerikaanse middelgrote bedrijven met 7 procentpunt, hoewel hun niveau nog steeds relatief hoog is (81 procent).

Daling Amerikaanse ondernemersvertrouwen

De daling van het Amerikaanse ondernemersvertrouwen volgt op recente politieke verschuivingen en de invoering van nieuwe handelstarieven begin maart, die de wereldwijde economische onzekerheid hebben aangewakkerd. De EU daarentegen lijkt deze storm beter te doorstaan. Leslie Van den Branden, Managing Partner van Grant Thornton België, merkt op dat “ondanks het uitdagende handelsklimaat, het vertrouwen van Europese bedrijven relatief constant blijft”, wat de veerkracht van middelgrote bedrijven in de regio benadrukt.

Escalatie van handelsspanningen en onzekerheid

De recente escalatie van de handelsspanningen tussen de VS en belangrijke handelspartners, nog verergerd door de nieuwe maatregelen van president Trump die op 2 april werden aangekondigd, dreigt deze onzekerheid echter nog te vergroten. Deze maatregelen kunnen de internationale handelsstromen aanzienlijk beïnvloeden, de wereldwijde waardeketens mogelijk verstoren en de dynamiek binnen internationale handelsrelaties veranderen. Europese bedrijven zullen waarschijnlijk voorzichtiger zijn en hun strategieën heroverwegen om zich aan te passen aan dit veranderende landschap.

Europese bedrijven stellen zich voorzichtiger op

Hoewel het algemene vertrouwen in Europa aanhoudt, wijzen andere indicatoren op een groeiend gevoel van voorzichtigheid. Zo verwacht 58 procent van de Europese respondenten voor het komende jaar een omzetgroei, iets onder het wereldwijde gemiddelde van 66 procent en aanzienlijk lager dan het Amerikaanse cijfer van 72 procent. Ook de verwachtingen voor de winstgevendheid in de EU blijven achter (49 procent tegenover 63 procent wereldwijd), wat wijst op druk op de marges als gevolg van mogelijk stijgende kosten en aanhoudende inflatie.

Europese bedrijven tonen een meer terughoudende houding

Europese bedrijven tonen ook een meer terughoudende houding ten opzichte van internationalisatie. Slechts 43 procent verwacht een toename van de export in de komende 12 maanden, vergeleken met 53 procent wereldwijd, en een aanzienlijk hogere 61 procent in de VS, ondanks de nieuwe handelsbelemmeringen. Dit wijst erop dat Europese bedrijven zich duidelijk meer richten op het versterken van bestaande markten dan op het uitbreiden naar nieuwe gebieden.

Investeringsprioriteiten voor Europese bedrijven

Technologie blijft een topprioriteit voor investeringen door Europese bedrijven, met 57 procent die van plan is om de IT-uitgaven te verhogen, iets onder het wereldwijde gemiddelde van 68 procent. De investeringslust voor duurzaamheid neemt echter af. Slechts 48 procent van de Europese bedrijven verwacht op dit gebied te investeren, vergeleken met 55 procent wereldwijd en een aanzienlijk hogere 63 procent in de VS.

Focus op duurzaamheidsinitiatieven

Deze trend kan worden toegeschreven aan de toenemende aandacht voor het Omnibus-voorstel van de Europese Commissie, dat tot doel heeft enkele belangrijke pijlers van de Europese Green Deal te wijzigen om het concurrentievermogen tussen EU-landen te vergroten en de rapportagevereisten te vereenvoudigen. De recente goedkeuring van het “Stop de Klok”-voorstel verleent een verlenging van twee jaar aan bedrijven die momenteel binnen het toepassingsgebied vallen.

Prioriteit aan kortetermijninvesteringen

Van den Branden merkt op dat deze situatie erop wijst dat Europese bedrijven momenteel prioriteit geven aan kortetermijninvesteringen die gericht zijn op kostenverlaging en efficiëntieverbetering, met minder nadruk op duurzaamheidsdoelen op de lange termijn. Hij constateert verder een verschuiving binnen hun netwerk waarbij budgetten die aanvankelijk waren toegewezen aan duurzaamheidsrapportage worden omgebogen naar andere (duurzaamheids)initiatieven met een sterkere focus op impact in plaats van naleving.

De vraag blijft hoe duurzaamheidsinvesteringen zullen evolueren in deze onzekere omgeving en welke stappen essentieel zijn om de focus op langetermijndoelen te behouden.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!