Key takeaways

• UniCredit heeft Israël toegevoegd aan zijn “verboden” lijst te midden van het escalerende conflict in Gaza.
• Storebrand en AXA hebben naar verluidt aandelen verkocht van bepaalde Israëlische bedrijven, waaronder banken.
• De desinvestering van Palantir, een Amerikaans bedrijf dat technologie levert aan het Israëlische leger, illustreert de groeiende gevoeligheid onder beleggers.

Verscheidene Europese financiële instellingen hebben hun banden met Israëlische bedrijven of entiteiten die banden hebben met Israël verminderd te midden van de toenemende druk van activisten en regeringen die oproepen tot een einde aan het conflict in Gaza. Hoewel deze banken en verzekeraars vaak publiekelijk hun milieu- en bestuursdoelstellingen benadrukken, zijn ze vaak minder transparant over mogelijke blootstelling aan oorlogsgerelateerde risico’s. Dit meldt Reuters.

Zo voegde UniCredit, een Italiaanse bank, Israël vorig jaar toe aan een “verboden” lijst toen het conflict escaleerde, volgens een bron die bekend is met de zaak en die een onderzoek van de Nederlandse NGO PAX bevestigt. Deze stap gaat verder dan de Italiaanse richtlijnen voor wapenexport naar Israël en sluit aan bij het beleid van de bank om directe financiering van wapenexport naar landen die betrokken zijn bij een conflict te vermijden.

De verschuiving in de financiële sector

De Franse verzekeraar AXA en de Noorse vermogensbeheerder Storebrand hebben naar verluidt aandelen verkocht van verschillende Israëlische bedrijven, waaronder banken. Hoewel bedrijfsdocumenten slechts beperkte informatie geven over deze posities, wijzen ze op een bredere trend van aanpassingen binnen de financiële sector. Martin Rohner, uitvoerend directeur bij de Global Alliance for Banking on Values, wijst op het potentiële belang van deze verschuiving, door op te merken dat dit een weerspiegeling zou kunnen zijn van een sectorbrede erkenning van de macht die banken hebben bij het toewijzen van kapitaal.

Hij benadrukt dat investeren in wapenproductie en -handel fundamenteel in tegenspraak is met principes van duurzame ontwikkeling. Ondanks deze ontwikkelingen beweert de Israëlische minister van Financiën Bezalel Smotrich dat Israëlische bedrijven fondsen blijven werven en buitenlandse investeringen blijven aantrekken. Volgens rapporten van Reuters is de investeerdersbasis van Israël echter kleiner geworden sinds de operaties in Gaza vorig jaar en ondervindt het land de gevolgen van de stijgende leenkosten.

Desinvestering van Palantir

De desinvestering van Storebrand in Palantir, een Amerikaans bedrijf dat technologie levert aan het Israëlische leger, illustreert deze groeiende gevoeligheid. Het bedrijf noemde het risico van schendingen van internationaal humanitair recht en mensenrechten als rechtvaardiging voor zijn beslissing. De uitspraken van het Internationaal Gerechtshof over de rechtmatigheid van Israëls bezetting van Palestijnse gebieden en het potentiële risico op onherstelbare schade aan Palestijnse rechten hebben investeringsbeslissingen verder beïnvloed.

AXA, Barclays en Allianz zijn in toenemende mate het doelwit geworden van campagnevoerders die pleiten voor meer transparantie en toezicht in hun zakelijke transacties met wapengerelateerde entiteiten of staten. Deze druk heeft sommige instellingen, zoals het Ierse Strategic Investment Fund (ISIF) en het Noorse staatsinvesteringsfonds, ertoe aangezet om uit ethische overwegingen afstand te doen van Israëlische bedrijven.

Beleggingen in Israëlische banken

Beleggingen in Israëlische banken worden ook onder de loep genomen, met name de banken die volgens de VN banden hebben met nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden. AXA heeft naar verluidt haar belangen in Israëlische bankaandelen teruggebracht en behoudt slechts een klein belang in Bank Leumi. AXA weigerde commentaar te geven op specifieke desinvesteringen, maar verklaarde wel dat bij haar investeringsbeslissingen rekening wordt gehouden met verschillende factoren, waaronder de genoemde VN-lijst.

De directe buitenlandse investeringen in Israël zijn in 2023 aanzienlijk gedaald en bereikten het laagste punt sinds 2016. Kredietbeoordelaars hebben hun bezorgdheid geuit over de onvoorspelbare impact van de oorlog op investeringen in Israël. Terwijl de VS een belangrijke bondgenoot van Israël blijft, hebben andere landen zoals Spanje, Ierland en Noorwegen een Palestijnse staat erkend. Frankrijk heeft opgeroepen tot een wapenexportstop en Groot-Brittannië heeft sommige licenties opgeschort, wat wijst op een verschuiving in de wereldwijde houding ten opzichte van het conflict.

Debatten met deskundigen

Academici en deskundigen debatteren over de verantwoordelijkheid van particuliere bedrijven in politiek beladen situaties. Sommigen stellen dat regeringen een duidelijk standpunt moeten innemen over internationale kwesties, terwijl anderen suggereren dat de last niet alleen op bedrijven mag rusten.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!