In het nieuws: Voor de zoveelste keer zijn de ministers van energie van de verschillende Europese landen maandag bijeengekomen om te praten over de gestegen gasprijzen. Deze keer met resultaat. Er werd een akkoord bereikt over een prijsplafond.

• Dat plafond wordt vastgeklikt op 180 euro per MWh. Het plafondmechanisme wordt geactiveerd wanneer: 1) de Europese groothandelsprijs (FTT) dit bedrag gedurende drie opeenvolgende dagen overschrijdt, 2) de prijs moet gedurende die periode ook minstens 35 euro hoger liggen dan de referentieprijs voor LNG op de wereldmarkt. “Het plafond zal op 15 februari 2023 in werking treden”, aldus de Raad van de EU in een persverklaring.
• Eenmaal geactiveerd, geldt het plafondbedrag voor twintig dagen. “Als het dynamisch plafond gedurende drie opeenvolgende dagen onder de 180 euro per MWh zakt, zal het automatisch worden gedeactiveerd”, luidt het. De verordening die dit toestaat, blijft een jaar van kracht.
• Het mechanisme zal op 1 november opnieuw worden geëvalueerd.
• Nederland en Oostenrijk hebben zich onthouden tijdens de stemming. Duitsland, de grootste tegenstander van het prijsplafond wegens bezorgdheid over de voorzieningszekerheid, stemde uiteindelijk voor de invoering van dat mechanisme. Hongarije heeft tegen gestemd.

Niet het eerste voorstel

De essentie: Dit voorstel is beter dan het vorige, maar …

• Eind november had de Europese Commissie een plafond van 275 euro/MWh voorgesteld, dat pas in werking zou treden als de prijzen gedurende twee opeenvolgende weken meer dan 275 euro/MWh zouden bedragen, op voorwaarde dat zij gedurende tien dagen 58 euro boven de referentieprijs voor LNG op de wereldmarkt zou liggen.
  • Die maatregel kreeg veel kritiek, omdat zelfs toen de energieprijzen eerder dit jaar naar ongeziene hoogtes stegen, ze niet voldeden aan die voorwaarden.
• 180 euro per MWh ligt dichter bij de wensen van veel landen. Sommigen, zoals België, pleitten al sinds het begin van het jaar voor een dergelijk plafond. Vaak werd een bedrag tussen 150 en 180 euro aangegeven.
• Maar niet alle waarnemers zijn overtuigd van de maandag vastgestelde bovengrens. “Het is niet gemakkelijk om de uiteindelijke impact ervan te begrijpen, gezien alle opgenomen waarborgen. Het is in ieder geval geen wonderoplossing. De EU-landen moeten zich richten op echte oplossingen voor de crisis, bijvoorbeeld door de vraag te verminderen en groene maatregelen te bevorderen”, stelt Simone Tagliapetra, energiedeskundige bij de Bruegel-denktank, op Twitter.

• Opmerking: Op het moment van schrijven bedraagt de Europese gasprijs 107 euro per MWh. Dat is fors lager in vergelijking met de piek eerder dit jaar (350 euro). Sinds oktober schommelt de prijs tussen 100 en 150 euro per MWh. Tijdens de zomer van 2021 schommelde de groothandelsprijs nog rond 20 euro.
  • Maar het zijn vooral de zomer van 2023 (wanneer de reserves moeten worden aangevuld) en de winter van 2023-24 (wanneer die reserves misschien onvoldoende gevuld zijn om aan de vraag tegemoet te komen) waar veel deskundigen bang voor zijn.

(ns)