“We zijn nog heel ver van een Europa verwijderd dat Russische diesel vervangt”, betoogt David Wech, hoofdeconoom bij Vortexa, een databureau dat tankers volgt, in de zakenkrant Financial Times. “Ik vraag me af of de Europeanen erin zullen slagen het aangekondigde invoerverbod van diesel volledig door te voeren.”

De laatste jaren is de Europese afhankelijkheid van Rusland voor dieselleveringen gestaag toegenomen. Rusland neemt meer dan de helft van de dieselinvoer van de regio voor zijn rekening, zo blijkt uit de gegevens van Vortexa.

Europe loves diesel

“Fundamenteel gezien kan Europa niet echt overleven zonder Russische diesel”, zegt Kevin Wright, analist bij grondstoffen-onderzoeksbureau Kpler, tegen het persbureau Reuters.

Het aantal personenwagens dat op diesel rijdt, maakt meer dan 40 procent van de Europese markt uit, volgens gegevens van Rystad Energy. Dit vergeleken met amper 4,5 procent in de Verenigde Staten.

Naast de directe gevolgen voor de naar schatting 140 miljoen automobilisten die in Europa diesel tanken, hebben hoge dieselprijzen ook repercussies voor de bredere economie en de inflatie, aangezien diesel de voorkeursbrandstof is van de industrie en de landbouwers.

Gezien de grote afhankelijkheid van het Russische aardolieproduct, dringt de vraag zich dus op of het leiderschap in de EU voorbereid is op de crisis die komt als de sancties volledig worden doorgevoerd.

Gasprijzen

De galopperende gasprijzen – die in Europa 10 keer hoger liggen dan in het voorbije decennium – zouden daarnaast de druk op de dieselmarkt nog kunnen opvoeren, merkt de Financial Times op.

De aardgasprijzen zijn namelijk zo hoog dat energiebedrijven en fabrikanten stimulansen krijgen om voor hun elektriciteitsopwekking op diesel over te schakelen. Dat zou de vraag naar olie tijdens de winter wereldwijd met 700.000 vaten per dag kunnen opdrijven, menen analisten van de zakenbank JPMorgan.

“Die extra vraag naar olie voor elektriciteitsopwekking zou de wereldwijde dieselmarkt verder kunnen verstrakken en de dieselprijzen naar geheel nieuwe hoogten kunnen sturen”, aldus JPMorgan.

Raffinaderijen

Een groot deel van de Europese dieselvoorraad wordt geproduceerd in raffinaderijen, via de omzetting van ruwe olie in brandstofproducten. Europa zou in theorie deze fabrieken meer aan het werk kunnen zetten.

Maar na bezuinigingen in het coronatijdperk (de vraag naar brandstof daalde toen mensen minder reisden), lijdt ons continent nu ook onder een tekort aan raffinagecapaciteit.

Daarnaast is een gevolg van de Russische brandstofban dat de Europese fabrieken waarschijnlijk meer benzine dan diesel zullen produceren. Europese installaties die de Russische Oeral-olie willen vervangen, zijn immers overgestapt op lichtere, zoetere ruwe olie, die eerder benzine oplevert dan het zwaardere diesel.

VS of China?

Vortexa-analist Wech zegt dat de “hamvraag” voor de toekomst is of de raffinaderijen in de Verenigde Staten zich door de grote marges aangetrokken zouden voelen om meer diesel voor Europa te leveren. Die fabrieken richten hun productie gewoonlijk wel op benzine.

Uit China zal de extra diesel in elk geval niet komen. Peking heeft wel degelijk reserve-raffinagecapaciteit om meer diesel te produceren. Maar de Aziatische grootmacht heeft zijn raffinaderijen opgedragen zich te concentreren op de bevoorrading van de binnenlandse markt.

(ns)