In het nieuws. Een perfecte storm woedt over het Avondland. Een vergrijzende bevolking die aan vrije tijd gehecht is en jobzekerheid boven geld verkiest, vormde de basis voor economische stagnatie. Toen kwamen COVID-19 en de oorlog van Rusland in Oekraïne, schrijft de Wall Street Journal.

In het nieuws. De consumptie in Europa is sterk gedaald, waardoor Europa aan het begin van het jaar in een recessie terechtkwam.

• Deze situatie is niet van de ene op de andere dag ontstaan. Een vergrijzende bevolking met een voorkeur voor vrije tijd en jobzekerheid boven hogere inkomsten heeft geleid tot jaren van matige economische en productiviteitsgroei.
• Daarnaast hebben de COVID-19-pandemie en de langdurige oorlog in Oekraïne de problemen verergerd.

COVID-19: Europese overheden mikten op werkgelegenheid eerder dan op consumptie

Zoom in. Deze crises hebben de globale toeleveringsketens verstoord en de prijzen van energie en voedsel doen stijgen, waardoor bestaande problemen nog erger zijn geworden.

• Helaas hebben regeringen deze problemen verergerd door hun subsidies voornamelijk aan werkgevers te geven om de werkgelegenheid veilig te stellen.
  • Gecorrigeerd voor inflatie en koopkracht zijn de lonen in Duitsland sinds 2019 met ongeveer 3 procent gedaald, in Italië en Spanje met 3,5 procent en in Griekenland met 6 procent. België ontsnapte hieraan door het mechanisme van de automatische indexering. Maar in dezelfde periode zijn de reële lonen in de VS met ongeveer 6 procent gestegen.

• Hierdoor hadden Europese consumenten geen financiële buffer toen de prijzen stegen.
• Amerikanen daarentegen hebben geprofiteerd van goedkope energie en overheidssteun die rechtstreeks op de rekening van burgers werd gestort om de consumptie op gang te houden.
  • De particuliere consumptie in de eurozone is sinds eind 2019 met ongeveer 1 procent gedaald, gecorrigeerd voor inflatie, terwijl deze in de VS bijna met 9 procent is gestegen.
• De Europese Unie vertegenwoordigt nu ongeveer 18 procent van alle wereldwijde consumptieve uitgaven, vergeleken met 28 procent voor Amerika. Tien jaar geleden vertegenwoordigden de EU en de VS elk ongeveer een kwart van dat totaal, blijkt uit cijfers van de Wereldbank.

De oplossing? Meer belastingen…

Zoom out. Vroeger kon de sterke exportindustrie van Europa een oplossing bieden. Maar een traag herstel in China – een belangrijke markt voor Europa – ondermijnt ook deze groeipijler.

• Bovendien zorgen hoge energiekosten en een inflatie op een niveau dat sinds de jaren zeventig niet meer is gezien ervoor dat fabrikanten hun prijsvoordeel op internationale markten verliezen en arbeidsverhoudingen op het continent verslechteren.
• De sterke afhankelijkheid van Europa van export – die goed is voor ongeveer 50 procent van het bbp van de eurozone in vergelijking met 10 procent voor de VS – wordt een zwakte nu de wereldhandel afkoelt.
• De zwakke groei en stijgende rente leggen druk op de genereuze welvaartsstaten van Europa, die populaire gezondheidszorgdiensten en pensioenen bieden.
  • Europese regeringen moeten nu nieuwe manieren vinden om deze problemen op te lossen, aangezien de oude methoden niet langer betaalbaar of effectief zijn.
  • Verwacht wordt dat belastingen zullen stijgen om aan de behoeften van de overheid te voldoen, wat extra druk zal uitoefenen op consumenten, besluit de Amerikaanse krant.