De Europese Unie heeft toegegeven aan druk vanuit Beijing om kritiek op China, in een rapport over hoe overheden nepnieuws over de coronapandemie promoten, anders te gaan formuleren.

De European External Action Service (EEAS) is een onderdeel van de Europese Unie. Die dienst is belast met de buitenlandpolitiek en de regelmatige publicatie van rapporten over de manier waarop Rusland en China foute informatie de wereld insturen.

Begin vorige week schreef de website Politico dat de EEAS snel met een nieuw rapport zou komen. Daarin stond een analyse over de zaken die Rusland en China omtrent het coronavirus publiceren. Maar toen dat rapport vrijdag werd vrijgegeven bleek dat verschillende paragrafen waren gewijzigd. Dat in vergelijking met een origineel dat eerder door Politico was ingekeken.  Kritische passages met betrekking tot China waren verwijderd.

Zo werd in het eerste rapport melding gemaakt van een vals bericht op de website van de Chinese ambassade in Parijs. Daarin stond te lezen ‘dat ouderlingen in Franse rusthuizen aan hun lot werden overgelaten en van honger en ziekte stierven’. Na tussenkomst van een Chinees diplomaat werd dat bericht uit het rapport gehaald.

Publicatie zou Europees-Chinese relaties verzuren

Uit gelekte emails bleek daarenboven dat Beijing zich tegen publicatie had verzet. China had ook laten opmerken dat publicatie ervan de relaties tussen beide machtsblokken zou schaden. De versie voor intern gebruik binnen de EU was wel ongemoeid gelaten.

Ondertussen maken EU-ambtenaren en journalisten ruzie. Het persbureau van de EEAS verwijt westerse media desinformatie publiceren en ‘ongegronde, weinig accurate beschuldigingen’ te uiten. Deze ruzie speelt uiteraard in de kaart van China, dat hier als lachende derde uitkomt.

De heisa omtrent het rapport maakt vooral duidelijk hoe de druk die achter de schermen wordt uitgeoefend door autoritaire regimes verdeeldheid zaait in westerse democratieën.

‘Elke EU-kritiek tegenover Beijing beoordeelt enkel de VS’

Voor China blijft de relatie met de EU belangrijk, maar enkel en alleen indien China in de media als een betrouwbare partner wordt afgeschilderd. Elke EU-kritiek tegenover Beijing wordt in de Chinese hoofdstad ervaren ‘als een vorm van steun voor Washington. Dit terwijl Chinese media enkel kritiek uiten op de VS en nooit op de EU’. Wanneer de EU negatieve informatie over China publiceert, laten de Chinezen graag uitschijnen dat men daarmee enkel Washington wil plezieren.

China ontpopt zich in deze materie nochtans steeds meer als een goede leerling van Moskou. Op officiële Chinese twitteraccounts (ambassades, consulaten, staatspers) worden verschillende samenzweringstheorieën gepromoot. Zo zou het virus in een Amerikaans labo zijn ontwikkeld en werd het coronavirus in november al in Italië gesignaleerd en pas later in Wuhan.

Volgens EEAS-woordvoerder Peter Stano ‘wordt de publicatie van wat we vinden niet beïnvloed door externe factoren’. Volgens de organisatie heeft men niet aan Beijing toegegeven, want daar eiste men de intrekking van het volledige rapport. Verder bleef het interne rapport ongewijzigd en waren de wijzigingen in het publieke rapport niet substantieel. De EEAS wilde vooral op zeker spelen en vermijden dat alle kritiek die in het rapport staat 100% kon worden verdedigd.