Het wordt misschien wel hét politieke dossier van het najaar (zeker als er geen hervorming van de pensioenen of de fiscaliteit volgt): energie. In de eerste plaats draait het dan voor de burger om de hoge gas- en elektriciteitsprijzen. Voor de Wetstraat draait het eerder om de kernuitstap, die dit najaar definitief wordt beslist.
- Een pak volk in de federale regering, zowel bij de groenen die met Tinne Van der Straeten de minister leveren, als bij de coalitiepartners, ziet het onvermijdelijke komen: beide dossiers dreigen gelinkt te worden. “Een bijzonder nefaste zaak, zou dat het geval zijn”, is te horen.
- De vraag is of de federale ploeg veel greep heeft op de zaak. Want de gasprijs lijkt deel van een geopolitiek spel, dat het Belgische niveau ver overstijgt. Volgens critici duwt Rusland, via staatsbedrijf Gazprom, de prijs systematisch omhoog. Dat zou maar één doel hebben: zo snel mogelijk het Nord Stream 2-project, een pijplijn van Rusland rechtstreeks naar Duitsland, erdoor krijgen. Zo staat te lezen in de Financial Times.
- In het Europees Parlement werd vrijdag een onderzoek gevraagd, door een veertigtal Europese parlementsleden van Polen en de Baltische staten, klassiek de meest Rusland-kritische landen. Zij willen weten of Rusland de gasprijzen manipuleert.
- Feit is dat na de strenge winter van 2020-2021, grote gasreserves in Europa op een erg laag peil staan. En Gazprom lijkt niet van plan de eigen reserves in Europa, die ze aanhoudt, terug op peil te brengen. De Russische gasreus schermt er wel mee dat ze zich “aan alle langetermijncontracten houden”, maar op die manier zet ze toch systematisch de prijzen onder druk.
- Moest Gazprom beslissen de Europese reserves plots toch te gaan vullen, dan keert zonder twijfel de rust veel sneller terug (en zakt bijgevolg de prijs). Het is een piste waar men in Belgische regeringskringen in alle stilte wel op zal hopen. Indien niet, dan wordt het zaak om met de kernuitstap uit het vaarwater van de prijzendiscussie te blijven.
- In die zin was het pleidooi van Van der Straeten om het sociaal tarief voor zo’n 1 miljoen landgenoten aan te houden (het is deel van de coronasteunmaatregelen nu) een poging om de komende frustratie over hoge prijzen voor te zijn. Maar de coalitiepartners hebben dat idee grotendeels afgeschoten. Vraag is nu wat wel in de plaats komt.