Elektrische wagens hebben zich het voorbije jaar voor de eerste keer in de geschiedenis opgeworpen als de belangrijkste consument van kobalt, een zeldzaam metaal dat in lithium-ionbatterijen wordt gebruikt. Dat blijkt uit een rapport van het Cobalt Institute, waarbij wordt opgemerkt dat de autosector daarbij smartphones en personal computers als belangrijkste afzetmarkt voor kobalt heeft voorbijgestoken.

De autosector verbruikte vorig jaar 59.000 kobalt. Daarmee vertegenwoordigde deze industrie 34 procent van de totale vraag naar het metaal. Dat was te danken aan een verdubbeling van de verkoop van elektrische en hybride voertuigen tegenover het jaar voordien. Smartphones zakten met een consumptie van 26.000 ton naar een tweede plaats, gevolgd door laptops en tablets met 16.000 ton.

Vraag en aanbod

De totale vraag naar kobalt bedroeg vorig jaar 175.000 ton, terwijl de mijnen een productie van 160.000 ton lieten optekenen. “Dit verschil in vraag en aanbod betekent een van de grootste uitdagingen waarmee de autosector bij zijn overstap naar elektrische mobiliteit wordt geconfronteerd”, merkt de Britse zakenkrant Financial Times op. “Daarbij moeten immers voldoende grondstoffen kunnen worden veiliggesteld.”

“Naarmate de productie van elektrische wagens wordt opgedreven, nemen ook de zorgen over mogelijk leveringsproblemen van cruciale batterijmaterialen – zoals kobalt, lithium of nikkel – verder toe. Over vier jaar zal de autosector wellicht de helft van de totale afzet aan kobalt voor zijn rekening nemen.”

“De productie van kobalt wordt als bijzonder problematisch beschouwd”, betoogt de Financial Times nog. “Het metaal is immers een bijproduct van de winning van koper en nikkel. Het aanbod is immers sterk geconcentreerd.”

“Bijna driekwart van de wereldproductie is afkomstig uit de Democratische Republiek Congo, waar de activiteit wordt gedomineerd door Chinese bedrijven en de Britse groep Glencore. Congo was met een volume van 118.000 ton kobalt vorig jaar veruit de grootste producent. Australië volgde op de tweede plaats met 5.600 ton.”

Deze situatie heeft ook al tot een aantal speculaties geleid, waarbij onder meer werd geopperd dat mogelijk een mijnbouwbedrijf door een grote autofabrikant zou kunnen worden overgenomen. Elon Musk, topman van autobouwer tesla, maakte recent nog duidelijk het idee niet uit te sluiten. 

Tesla zal een oplossing zoeken voor alle beperkingen die de transformatie naar duurzame energie kunnen afremmen”, betoogde Musk daarbij. “Tesla heeft geen specifieke bedoeling om een mijnbouwbedrijf te kopen, maar indien dit de enige mogelijkheid is om de transitie te versnellen, zal daarover niet worden getwijfeld.”

Tesla wil op termijn jaarlijks twintig miljoen elektrische wagens produceren. Vorig jaar werd een productie van een miljoen exemplaren gehaald.

Vertraging

De Financial Times wijst er nog op dat in China een toenemend aantal elektrische wagens wordt aangedreven door goedkope lithium-ijzerfosfaatbatterijen, die over het algemeen een beperkt bereik hebben en inferieure prestaties laten optekenen.

Maar de topmodellen in de Verenigde Staten en Europa gebruiken nog steeds batterijen op nikkel en kobalt. Drie kwart van de elektrische wagens die vorig jaar wereldwijd werden verkocht, was met dit type batterijen uitgerust.

Het Cobalt Institute verwacht dat de wereldwijde vraag naar kobalt over vijf jaar tot 320.00 ton zal zijn opgelopen. Die voorraden zullen immers een sterke productiestijging op de markt voor elektrische wagens moeten dekken. “Tot eind volgend jaar zal het aanbod aan kobalt wellicht stijgen, waardoor op de markt een beter evenwicht zal kunnen worden gerealiseerd”, voeren de experts aan.

“Maar daarna moet voor een vertraging worden gevreesd, waardoor grote tekorten zouden kunnen ontstaan. De vraag naar kobalt zal daarbij met ongeveer 12 procent per jaar toenemen, maar bij het aanbod zal die aangroei tot 8 procent per jaar beperkt blijven.

Vorig jaar moest voor een pond kobalt op de markt een prijs van 32 dollar worden betaald. Dat betekende een verdubbeling tegenover het jaar voordien, te wijten aan de sterke vraag vanuit de autosector en onderbrekingen in de aanvoer. Momenteel wordt gerekend met een prijs van 37 dollar per pond.

(ns)