In El Salvador heeft het Congres een nieuwe wet goedgekeurd om de lokale misdaadkartels strenger te kunnen aanpakken. Personen die in de media berichten over de criminele bendes verspreiden, lopen hierdoor voortaan het risico tot een gevangenisstraf tussen tien en vijftien jaar te kunnen worden veroordeeld.

Salvadoriaanse journalisten hebben echter tegen de nieuwe wetgeving geprotesteerd. Er is volgens hen immers duidelijk sprake van een dreigende censuur.

Angst en paniek

“De nieuwe wetgeving heeft betrekking op individuen die zich schuldig maken aan de reproductie en het verspreiden van berichten of communicatie die afkomstig zijn van criminele groepen en die bij de bevolking angst en paniek zouden kunnen veroorzaken”, beklemtonen woordvoerders van de Salvadoraanse regering.

“De maatregel is ook gericht op individuen die hun aanwezigheid markeren met acroniemen, een praktijk die bendeleden gebruiken om bedreigingen te uiten tegen personen die hen bij de autoriteiten zouden aangeven.”

De wet werd gestemd op aangeven van de Salvadoraanse president Nayib Bukele. “Toen de Duitsers beslisten om komaf te maken met het nazisme, hebben ze ook bij wet elke nazi-symboliek – net zoals elke ontkenning over de gruwelijke activiteiten van dat regime – bij wet verboden, net zoals alle initiatieven die erop gericht waren het nazisme te promoten”, merkte de president op. “Wij zullen hetzelfde doen met de criminele bendes.”

El Salvador heeft recent de noodtoestand uitgeroepen. Die beslissing volgde op een weekend met extreem bendegeweld, waarbij minstens 87 mensen werden vermoord. Dat geweld diende volgens de Salvadoraanse regering aan de kartels Mara Salvatrucha (MS-13) en Barrio 18 worden toegeschreven.

Sindsdien zijn volgens officiële cijfers ongeveer 6.000 personen die ervan verdacht werden lid van een criminele bende te zijn, aangehouden. Vermoed wordt dat criminele kartels in El Salvador in totaal ongeveer 70.000 leden tellen.

Censuur

In een officiële reactie op de nieuwe wet heeft de Asociación de Periodistas de El Salvador (Apes) zijn bezorgdheid uitgedrukt. Er is volgens de organisaties duidelijk sprake van een poging tot censuur, waarbij de autoriteiten de media en de journalisten met een dreigende gevangenisstraf het zwijgen wil opleggen.

“Hiermee wil men journalisten beletten te schrijven over een realiteit die de huidige regering van Bukele probeert te verbergen”, stipt Apes aan. “De wet is een nieuw instrument om journalistiek werk te criminaliseren.”

Woordvoerders van de Salvadoraanse regering beklemtoonde dat de hervorming niet bedoeld is om de vrijheid van meningsuiting te beperken, maar wel om verantwoordelijkheidszin te creëren in de berichten die onder de bevolking worden verspreid.

De nieuwe wet kadert in een reeks wijzigingen die al in het strafrecht werden aangebracht om de misdaadkartels harder te kunnen aanpakken. Recent nog werd de straf voor het lidmaatschap van een criminele bende van negen tot vijfenveertig jaar opgevoerd.

(kg)