Staat het succesvolle Duitse economische model op losse schroeven? De Duitse industrie laat alvast tekenen van forse verzwakking zien. Als het even tegenvalt, wordt de hele eurozone meegesleurd in een recessie.
De industriële productie in Duitsland kromp in maart 2022 met 3,9 procent tegenover een maand eerder, zo maakte het statistiekenbureau Destatis deze week bekend. Dat is geen crash zoals bij het begin van de coronapandemie, toen een daling van 18 procent genoteerd werd, maar wel een teken aan de wand dat economen zorgen baart.
Ook het aantal nieuwe fabrieksorders zakte in maart, met 4,7 procent tegenover februari. Opvallend minder klanten van buiten de eurozone bestelden een machine van Duitse makelij. Als de trends niet keren, zou Duitsland wel eens in een recessie kunnen belanden, waarschuwen meerdere economen.
Het is wel niet zo dat de orderboekjes van de Duitse industriebedrijven al leeg zijn. Meer nog: de nog af te werken bestellingen staan op een historisch recordniveau. Alleen hapert de productie bij gebrek aan onderdelen, onder meer uit China na de lockdowns daar. Meer dan 80 procent van de industriebedrijven zegt te maken hebben met bottlenecks, waardoor ze de nodige materialen en componenten maar niet te pakken krijgen.
Achilleshiel
“Als gevolg van de aanhoudende beperkingen door de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne hebben veel bedrijven nog steeds problemen met de verwerking van hun bestellingen door de verstoorde bevoorradingsketens”, zegt Destatis.
De Duitse industrie steunt traditioneel op erg internationale productieprocessen, met bijvoorbeeld computerchips die uit Azië komen en aardgas uit Rusland. Die succesformule staat nu onder druk, schrijft ING-econoom Carsten Brzeski. “De drie pijlers van Duitslands succesvolle economische model – export, industrie en energie – zijn de achilleshiel geworden.”
Dat is ook slecht nieuws voor de vele Belgische B2B-bedrijven (business-to-business) die toeleverancier zijn van de Duitse buren. Duitsland is de grootste klant van België, zo omschrijft het Agentschap voor Belgische Handel het. Als de Duitse locomotief begint te sputteren, voelt de hele eurozone dat.
Bibberen voor rantsoeneringen
De Bundesbank waarschuwt intussen voor de enorme gevolgen van een volledig embargo op Russische energieproducten. In dat scenario is niet alleen de invoer van steenkool en olie, maar ook gas verboden. Rusland is zoals bekend goed voor de ruime helft van de aardgasleveringen in Duitsland.
Als er geen energieproducten meer uit Rusland zouden komen, dan dreigt een klap van liefst 5 procent van het bruto binnenlands product, zo waarschuwt de Bundesbank. De inflatie zou ook beduidend hoger liggen dan zonder embargo.
De nationale bank van Duitsland wijst vooral op het nefaste effect van rantsoeneringen (rationing effects), die dan onvermijdelijk zijn. Bedrijven worden dan tijdelijk verplicht afgesloten van aardgas, en zullen hun productie moeten staken.
Sprankel hoop
“Vooruitblikkend zullen de jongste dalingen van de nieuwe orders, de bekende problemen met de toeleveringsketen plus de grote onzekerheid, de hoge energie- en grondstoffenprijzen en mogelijke verstoringen van de energievoorziening het leven er niet gemakkelijker op maken”, zo vat Brzeski de moeilijke situatie samen.
Aline Schuiling, econome bij ABN Amro, houdt de moed erin en wijst op een mogelijk optimistisch scenario, met een tijdelijke versnelling van de Duitse productie in de loop van het jaar. Het nog steeds goed gevulde orderboek van de Duitse industriebedrijven, goed voor 4,5 maanden aan nog af te werken bestellingen, biedt die kans.
Als de problemen met de aanvoerketens verminderen, zo redeneert ze, kan de Duitse industrie meteen op volle toeren gaan draaien. Maar dan moeten alle sterren goed staan en het conflict tussen Rusland en Oekraïne gunstig evolueren.
(kg)
