Meteen na de invasie van Oekraïne viel de Russische roebel keihard naar beneden. Vandaag staat de munt echter terug op het niveau van voor de oorlog. Dit heeft alles te maken met het beleid van de extreem competente Elvira Nabioellina, de voorzitter van de centrale bank van Rusland. Experten waarschuwen echter dat dat beleid wel eens snel kan omkeren…

Nabioellina gebruikt de dag van vandaag dezelfde formule die ze al in 2014 hanteerde, na het annexatie van de Krim door Rusland. Het Westen legde Rusland sancties op en de olieprijs kelderde, Nabioellina greep met een beleid van hoge rentetarieven en een relatief lage inflatie. Nu herhaalt de centrale bank, Bank of Russia, datzelfde recept, alweer met succes, maar dat kan snel keren.

Verschillende andere voorzitters van centrale banken, gecontacteerd door Politico, geven aan dat dat soort beleid goed werkt op de korte termijn, maar dat het te kostelijk is om lang aan te houden. Mārtiņš Kazāks, die de Litouwse centrale bank loodst, laat optekenen dat de westerse sancties voor Rusland een ingreep op lange termijn is, en dat die nu al de Russische economie schaden. Hij ziet een lang aanslepende laagconjunctuur als de toekomst voor Rusland, waarbij het land een hoge werkloosheid en zeer trage groei zal kennen.

Een andere centrale bank-voorzitter spitst zich vooral toe op de persoon Elvira Nabioellina: “Ze heeft haar job goed gedaan en blijft de juiste dingen doen. Nabioellina is extreem competent, en heeft zichzelf omringd met extreem competente adviseurs.” De voorzitter legt wel de vinger op de wonde: “Niemand in de Russische economische en overheidskringen had verwacht dat andere centrale banken ook sancties zouden opleggen.”

Verschillende centrale bankiers geven ook aan dat de stelling “de remonte van de roebel toont dat de westerse sancties niet werken” niet de hele waarheid zegt, of zelfs helemaal fout is.

“Je kan je ramen kapotslaan, vervolgens de verwarming aanzetten en doen alsof het zomer is”, zei Kazāks met een mooie metafoor. “De wisselkoers is een denkbeeldig cijfer.” In die stelling wordt hij bijgetreden door Iikka Korhonen, de Ruslandexpert bij de Bank van Finland: “de roebel is geen vrij inwisselbare valuta meer. De officiële wisselkoers is dus niet langer relevant.”

De lange termijn

De echte impact van de westerse sancties zijn echter vooral op lange termijn voelbaar voor Rusland. Zo geeft Korhonen aan dat de aangescherpte rentetarieven een probleem worden voor de Russische bank. “Ik verwacht dat we de eerste tekenen zullen zien als de banken hun tweede kwartaalcijfers bekend maken.”

Kazāks roept het Westen zelfs op om nog strengere sancties te treffen, zodat de Russische economie helemaal wordt platgeslagen, en het land geen oorlogen meer kan starten in de toekomst. Belangrijk is dat Europa dan eerst het eigen energiebeleid aanpakt. “We moeten kunnen diversifiëren, of Russische bevoorrading kunnen afknippen voordat Rusland zelf andere afnemers van hun energie vindt.”

Oppassen met sancties

Andere experten waarschuwen dat de sancties ook geen wondermiddel zijn. “Het is heel vreemd dat we denken dat, als het Westen collectief sancties bedenkt, dat die meteen de Russische oorlogsmachine platleggen”, waarschuwt Andris Strazds, adviseur van de Europese Raad voor Buitenlandse Relaties. Hij voegt er aan toe dat zelfs een embargo op gas en olie niet allesbepalend zullen zijn.

“Rusland heeft eigen brandstof. Het heeft eigen raketten, militair materiaal en, jammer genoeg, kanonnenvoer. Ze hebben alle middelen om nog even door te gaan”, zegt Strazds. Hij vreest ook dat de wereldeconomie tegen het einde van dit jaar de impact van de sancties zal voelen. “Hetzelfde ook voor de financiële markten. Het verdubbelen van de rentetarieven zal pijn doen.”

(lp)