Eurometaux, de Europese vereniging van metaalproducenten, luidt de alarmbel. Het aanbod van metalen zal niet volstaan om de energietransitie tegen 2030 te verzekeren. Daardoor dreigen de Europese industrieën afhankelijk te worden van een paar landen. Dat zal op zijn beurt de prijs de hoogte injagen.

Eurometaux baseert zich op een studie van een onderzoekster van de KU Leuven, Liesbet Gregoir. Volgens haar zal de EU, om in 2050 CO2-vrij te zijn, tegen 2030 35 keer meer lithium, 26 keer meer zeldzame aardmetalen en twee keer zoveel nikkel nodig hebben. De stijging heeft betrekking op alle metalen: +330 procent kobalt, +45 procent silicium, +33 procent aluminium, +35 procent koper, +15 procent zink.

“Als de Europese industrieën hun bevoorrading op lange termijn niet veiligstellen, lopen zij het risico op verstoringen of prijsstijgingen die de energietransitie kunnen vertragen”, aldus het verslag. Europa moet dringend beslissen hoe het zijn tekort aan primaire metalen zal aanvullen. Zonder een solide strategie dreigt Europa opnieuw afhankelijk te worden van niet-duurzame brandstoffen.

De onderzoeker verwijst naar een eerdere waarschuwing van het Internationaal Energieagentschap (IEA) in 2021 dat de wereld niet langer afhankelijk mag zijn van een klein aantal landen. 80 procent van alle zeldzame aardmetalen die de Verenigde Staten importeert, zijn bijvoorbeeld afkomstig van Chinese mijnen.

Rusland is de belangrijkste producent van aluminium, nikkel en koper. Door de oorlog in Oekraïne is het pijnlijk duidelijk geworden in welke mate we afhankelijk zijn van dat land. De prijzen zijn door het militair conflict in Oost-Europa dan ook fors gestegen.

Oplossingen

Er zijn echter enkele oplossingen. Zo zijn er bepaalde bronnen die nog niet worden geëxploiteerd. In het verslag wordt gesproken van 5 tot 55 procent van de behoeften van de EU. Er zijn echter twee obstakels die dit in de weg staan: de milieu-uitdaging (biodiversiteit, watergebruik) en de energieprijzen.

In het rapport wordt er ook gesproken van recyclage. De studie schat dat tegen 2050 40 tot 75 procent van de behoeften zou kunnen worden gedekt door recyclage, op voorwaarde dat Europa snel in infrastructuur investeert.

Dit zijn hoe dan ook langetermijnoplossingen die moeilijk te verwezenlijken zullen zijn tegen 2030, wanneer de eerste tekorten voelbaar zouden kunnen worden. Er is dus haast geboden, maar een jaar na het IEA-rapport “zien we (in Europa) noch de algemene steun, noch de voorwaarden die het continent in staat zouden stellen zijn eigen toeleveringsketens op te bouwen”, zo stellen KUL en Eurometaux in hun verklaring. “De tijd dringt. De projecten moeten de komende twee jaar echt worden voortgezet als we klaar willen zijn voor 2030.”