Huidig premier Alexander De Croo (Open Vld) kijkt naar de N-VA voor een nieuwe coalitie na de verkiezingen. Daar maakt hij geen geheim meer van. Logischerwijze vinden de linkse partijen Groen en Vooruit dit geen goed plan. Zij hopen op een verderzetting van de huidige Vivaldi-coalitie.

In het nieuws: De Croo ziet een uitweg voor Open Vld, zich vastklampen aan N-VA.

• Met een magere 8,2 procent in de meest recente peiling staat Open Vld minder sterk dan ooit. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat De Croo zich wil vastmaken aan het treintje van de N-VA. In debat met Bart De Wever (N-VA) toonde hij zich bereid om samen een centrumrechtse regering te vormen. Dat herhaalde De Croo dit weekend andermaal in De Zevende Dag: “Elk moment heeft zijn passende coalitie. Er is een nieuwe regeringssamenstelling nodig die ander beleid voert.”
• Daarbij is de regeringssamenstelling al helemaal duidelijk voor De Croo. Zijn Open Vld en N-VA, samen met MR en cd&v, aangevuld met Les Engagés. Een heruitgave van de Zweedse coalitie dus, met nu ook de Franstalige christendemocraten aan boord. Les Engagés wint in Wallonië aan populariteit en positioneert zich als een echte centrumpartij. Het is dus handig voor De Croo om ook Maxime Prévot aan boord te hebben.
• Dat is niet naar de zin van Petra De Sutter (Groen), liet ze merken. “We hebben binnen de federale regering samen een sociaal beleid gevoerd. Ik wil u daarvoor bedanken, Alexander. Maar ik ben ontgoocheld dat uw droomcoalitie geen socialisten of groenen bevat”.
• De Sutter zet daarbij in op beleid. Met een centrumrechtse regering vreest ze “sociale afbraak“. Daaronder noemt ze de uitkeringen die naar beneden zouden gaan en de besparingen in de gezondheidszorg. “Dat zijn de recepten die nu op tafel liggen, zowel bij N-VA als bij de liberale partijen”.
• Ook De Sutter werpt een reddingsboei uit, maar naar Vooruit. “Dan kijk ik naar Conner. De enige manier om de afbraak te voorkomen is een progressief blok behouden met socialisten en groenen in een volgende regering.”
  • Het is niet voor het eerst dat Groen hoopt om een blok te vormen met Vooruit. Met 6,6 procent staan de prognoses er voor de groenen nog slechter voor. Kopstuk Caroline Gennez (Vooruit) hield de boot vorige week af.

Genoteerd: Ook Conner Rousseau (Vooruit) wil op een andere coalitie uitkomen.

• Hij gebruikt daarbij forsere taal dan De Sutter, en speelt op de man. Rousseau richt zich tot De Croo: “Ik vind het bijzonder jammer. Als het was om een post als premier te kunnen krijgen, waren socialisten blijkbaar wel goed genoeg om mee samen te werken. Nu laat je je team plots in de steek en zeg je: ‘Ik ga met een ander team meedoen’. Dan nog met het team waar je vier jaar ruzie mee hebt gemaakt.”
• We hebben allemaal ons best gedaan om die regering te verdedigen”, gaat Rousseau verder. “Twee weken voor de verkiezingen laat jij heel de regering vallen. Gij zijt Vivaldi. Own it with pride. Ik vind het heel laag dat je nu zegt dat je Vivaldi II niet wil, om nog wat rechtse kiezers van de N-VA te proberen binnen te halen. En anderen laat vallen.”
• Rousseau gelooft er trouwens niet in dat een akkoord tussen De Croo en De Wever zo makkelijk te bereiken is. “Niemand geloof dat trouwens, dat u met de N-VA een groot liaison gaat vormen.”
• En nu al een bondgenootschap met Groen, dat ziet ook Rousseau niet zitten. “Ik stoor mij daar heel hard aan, voor de verkiezingen (praten over, red.) wie met wie. We zullen wel zien, hè. (…) Laat de kiezer beslissen. (…) Uiteraard is Groen een optie, wij besturen samen vandaag”, klinkt het bij een geërgerde Rousseau.

Andere plannen

De vraag: Staatshervorming en minikabinet, of niet?

• Het probleem voor een eventuele centrumrechtse regering zoals De Croo die voor ogen heeft, blijft het plan van De Wever. Die wil geen brede centrumrechtse coalitie, maar vindt een ‘minikabinet’ aantrekkelijker. Die kleinere ‘noodregering’ moet dan vooral de begroting op orde zetten en ondertussen praten over een staatshervorming.
• De Wever wil na twee jaar al uit de staatshervorming raken en vervolgens een wisselmeerderheid maken. Zijn langetermijnplan blijft er eentje van Vlaanderen en Wallonië apart, en dus geen breed gedragen regering die vijf jaar lang beleid maakt.
• Dat De Croo daarbij wil dat “een staatshervorming opzij gaat”, lijkt ook nog een heikel punt te worden. Wil De Wever in een regering stappen waar het doel is ‘gewoon beleid te maken’, of houdt hij vast aan de staatshervorming als breekpunt?
• Wat het nog lastiger maakt, is dat de Franstalige liberalen van MR daarbij wel de deur openen voor een staatshervorming. De PS van Paul Magnette wil voorlopig niet weten van een staatshervorming, ook al betwist De Wever dat.