China is momenteel het land met de meeste inwoners in de wereld. Maar daar zal binnenkort wellicht verandering in komen, sneller dan analisten ooit hadden durven dromen. En dat zal een aanzienlijke impact hebben op de economie van het land.
Yang Wenzhuang, het hoofd van de bevolkingsafdeling van de Chinese Nationale Gezondheidscommissie, vertelde donderdag tijdens een conferentie dat de bevolking van zijn land al voor 2025 zou afnemen, volgens berichtgeving van het Chinese staatsblad Global Times. Dat is een stuk sneller dan verwacht: aanvankelijk dachten de Chinese autoriteiten dat dit pas in 2027 zou beginnen. Aan dit tempo zou India zelfs al volgend jaar meer inwoners hebben dan China, vier jaar eerder dan analisten eerst dachten.
Volgens Wenzhuang blijkt uit de cijfers dat in sommige provincies in de voorbije 60 jaar niet zo weinig baby’s werden geboren als nu. Bovendien zouden vorig jaar in slechts één van de 31 provincies, Guangdong, China’s rijkste en dichtstbevolkte regio, meer dan een miljoen nieuwe kinderen zijn geboren.
Het geboortecijfer in heel China zou slechts 7,52 per 1000 inwoners bedragen, het laagste niveau ooit gemeten. Ter vergelijking: in België zijn dat elk jaar zo’n 11 geboortes per 1000 inwoners.
Cijfers zullen blijven dalen
Dat de Chinese bevolking in de nabije toekomst zou kunnen afnemen, spelt alvast geen goed nieuws voor de economie van het land. Dat heeft de voorbije jaren, na een lange bloeiperiode in de voorbije decennia, al een paar serieuze klappen gekregen. De vastgoedsector staat er op imploderen en de vele lockdowns remmen de groei nog verder af. Bovendien zou volgens analisten zelfs een recessie niet kunnen worden uitgesloten.
Als daar nog eens een krimpende bevolking bijkomt, is het hek helemaal van de dam. En daar lijkt het nu wel op. Door die vele lockdowns en de dreiging van een recessie hebben veel Chinese koppels hun plan om kinderen te baren immers uitgesteld. Voor de Covid-pandemie in 2019 begon, waren de cijfers iets optimistischer.
Volgens sommige analisten zou het land zich zelfs moeten voorbereiden op een langdurige periode van lage geboortecijfers. Huang Wenzheng, een demograaf bij Center for China and Globalization, vertelde aan de Global Times dat hij verwacht dat de geboortecijfers zullen blijven dalen “voor meer dan een eeuw”.
200 miljoen mensen zullen op pensioen gaan
Volgens de berichtgeving van Bloomberg, zal dit dramatische gevolgen hebben voor de Chinese arbeidsmarkt. Tegen 2050 zullen maar liefst 200 miljoen minder Chinezen aan het werk zijn, waardoor er een tekort aan arbeidskrachten zal ontstaan. Daarbovenop komt de vergrijzing, die ervoor zal zorgen dat de gezondheidszorg in het land onder steeds meer druk zal komen te staan.
Dat zal er eind deze eeuw zelfs voor zorgen dat de VS, Mexico en Canada bijna evenveel werknemers hebben als China, volgens projecties van de VN. Momenteel heeft het land drie keer zoveel arbeidskrachten, een enorm economisch voordeel dat binnen 80 jaar al zo goed als verdwenen zal zijn.
Bloomberg zegt zelfs dat die projecties worden gemaakt gebaseerd op “optimistische” voorspellingen over de Chinese bevolkingsgroei en dat een grotere afname niet valt uit te sluiten. In dat geval zou de Noord-Amerikaanse bevolking die werkzaam is rond 2097 zelfs groter worden dan die van China.
Eenkindpolitiek op de helling
Om de dalende bevolkingsgroei tegen te gaan, heeft de Chinese regering de voorbije jaren een aantal opvallende maatregelen genomen. Sinds 2016 mogen Chinese gezinnen bijvoorbeeld terug twee kinderen krijgen en sinds 2021 zelfs drie. Daarvoor hanteerde China immers de zogenaamde eenkindpolitiek en was het niet toegestaan om meerdere kinderen te hebben, om zo de explosieve bevolkingsgroei tegen te houden.
Het is niet duidelijk of die nieuwste maatregel wel effectief zal zijn. Na 2016 was er alvast geen merkbaar effect op de geboortecijfers, dus de kans dat de verandering van 2021 effectief zal zijn, lijkt klein.
Peking heeft ook wat andere plannen doorgevoerd, in de hoop dat koppels meer kinderen zullen krijgen. Getrouwde stelletjes die kinderen willen hebben, krijgen belastingsvoordelen, subsidies voor de kinderzorg en in sommige gevallen zelfs financiële hulp.
Toch zou dat volgens sommige analisten nog altijd niet genoeg zijn om grote veranderingen teweeg te brengen. “Die zogenaamde babybonussen gaan hoogstwaarschijnlijk niet veel doen om mensen aan te moedigen om kinderen op de wereld te zetten”, zegt Stuart Gietel-Basten, een demograaf bij de Hong Kong University of Science and Technology, aan Fortune.
(ns)