Eind maart zette België 21 Russische diplomaten het land uit, als reactie op de Russische invasie van Oekraïne. Onderzoek van nieuwswebsite EUObserver onthult nu de ware identiteit van de diplomaten, en hun banden met de Russische geheime diensten.
Op 29 maart kondigde minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) aan dat ons land 21 Russische diplomaten zou uitzetten op verdenking van spionage. In Nederland voerde Wilmès’ tegenhanger, Wopke Hoekstra (CDA), eenzelfde beslissing door: na een rapport van de AIVD en MIVD (de Algemene en Militaire Inlichtingen- en Veiligheiddiensten) werden 17 ‘diplomaten’ de deur gewezen. Verschillende andere NAVO-lidstaten zetten in de weken en maanden ervoor en erna ook tientallen Russen uit.
EUObserver publiceert nu echter de identiteit van de 21 door België uitgezette diplomaten. Elk van hen had banden met de GRoe, SVR of FSB, drie verschillende inlichtingendiensten van de Russische Federatie. Om hun identiteit te achterhalen werkte EUObserver samen met The Dossier Center, een NGO die Russische spionnen in Europa opspoort. De NGO werd opgericht door Mikhail Khodorkovsky, een ex-oligarch en nu aartsvijand van de Russische president Vladimir Poetin.
Zelfs de consul-generaal
Onder de uitgezette diplomaten zitten niet enkel lager geplaatste medewerkers van de Russische ambassade in Brussel en het consulaat in Antwerpen, maar bijvoorbeeld ook de consul-generaal zelf, Georgi Kuznetsov. Hij wordt ervan verdacht voor de FSB te werken, de binnenlandse inlichtingendienst waar Vladimir Poetin eind jaren 90 de plak zwaaide.
Kuznetsov zou in Rusland geregistreerd zijn als inwoner van het adres Varsonofievsky Lane nr. 5 in Moskou. Op dat adres bevindt zich een ziekenhuis van de inlichtingendienst, en er staan honderden FSB-agenten ingeschreven: zo wordt hun echte residentie verborgen gehouden. Huisnummer 5 refereert dan weer naar de Fifth Service, een tak van de FSB die buiten Rusland opereert.
Op de ambassade werkte Alexei Kuksov als handelsvertegenwoordiger. Hij werd echter opgeleid bij het Russische leger, en was daarna tewerkgesteld bij de GRoe, de militaire inlichtingendienst. Ook Vadim Artyushov, die als ’technicus’ werkte op de ambassade, komt uit de Groe-wieg. Ivan Kvasha stond ingeschreven als ‘schoonmaker’, maar droeg thuis wel de uitrusting van een Groe-kolonel. Igor Taut, de ‘elektricien’ van de ambassade, studeerde dan weer af aan de Technische Universiteit voor Communicatie en Informatica van Moskou, die bekend staat als FSB-school.
Nog verschillende andere medewerkers van de ambassade en het consulaat, zowel in lage kaderfuncties als de attachées zelf, kunnen worden gelinkt aan verschillende Russische geheime diensten: tien waren afkomstig van de Groe, negen anderen van de SVR en twee spionnen waren lid van de FSB. Toch vervulde geen van hen binnen de diensten een belangrijke rol. Ook in België was hun rol eerder beperkt. Een Russische inlichtingenofficier antwoordde op een vraag van The Dossier Center: “Onze buitenlandse inlichtingendienst is niet enkel geïnteresseerd in militaire geheimen, maar ook in de laatste technologische ontwikkelingen, onder meer in de landbouw.”
Spionnenhoofdstad
Toch was de aanwezigheid van Groe-, SVR- en FSB-agenten in Brussel niet naar de wens van België. Als administratieve en politieke hoofdstad van ons land, maar ook als thuisbasis van nogal wat Europese instellingen en het NAVO-hoofdkwartier, is Brussel de spionnenhoofdstad bij uitstek. Dat bleek ook al in oktober vorig jaar, toen acht Russische spionnen bij de NAVO werden ontdekt. Ook die acht, met ervaring bij de GRoe, SVR en FSB, werden het land uitgezet.
(lb)
