Het Verenigd Koninkrijk kondigde dinsdag aan dat de Chinese telecomgigant Huawei wordt uitgesloten van deelname aan de bouw van zijn 5G-netwerk. Volgens de regering Johnson houdt het gebruik van Huawei een nationaal veiligheidsrisico in. In dat verband kan het niet anders dan verbazen dat de Britten de bouw van nieuwe kerncentrales wel aan China uitbesteden.

Weinige economieën hebben zich de voorbije twee decennia meer op China gericht dan de Britse, zoals blijkt uit onderstaande grafiek van de Financial Times. Maar dat breekt de Britten nu zuur op.  ‘Velen noemden het de ‘golden era’ (gouden tijdperk), maar het is eerder de ‘golden error’ (gouden fout)’, aldus Charles Parton, een voormalig diplomaat en Chinakenner, in dezelfde krant.

In Groot-Brittannië lijkt het tij nu te keren. Zeker na de machtsgreep van China in de voormalige Britse kolonie Hongkong eerder deze maand. ‘Als we de Chinezen niet toelaten onze 5G-infrastructuur te bouwen, mogen we ze nog minder toelaten aan onze kerncentrales te raken.’ Dat hebben een aantal Britse parlementairen gezegd, 24 uur vooraleer de regering Johnson haar standpunt met betrekking tot het 5G-netwerk wereldkundig maakte.

‘China is niet langer een betrouwbare partner’

Volgens voormalig Tory-leider Ian Duncan Smith dringt zich dan ook een onderzoek op naar de overeenkomsten die beide landen omtrent kernenergie hebben gesloten. Omdat China nu niet langer als ‘een betrouwbare partner’ wordt beschouwd.

Volgens Anthony Glees, die doceert aan de universiteit van Buckingham en een expert is in het domein van de nationale veiligheid, vormt vooral de centrale Bradwell B een gevaar. Die centrale is voor twee derde eigendom van het Chinese staatsbedrijf China General Nuclear (CGN). Maar ze wordt wel in haar totaliteit door de Chinezen opgeleverd. China regelt niet enkel de logistiek en de technologie, maar levert ook de wetenschappers en de ingenieurs. China wil van Bradwell B ‘een showcase voor de wereld’ maken. Op die manier wil het land zijn positie in de markt voor kernenergie verder consolideren. Maar vele, zoniet al deze mensen, hebben volgens Gees directe banden met het Chinese Volksleger.

Je kernenergie uitbesteden aan een land als China is not done

Gees: ’Kernenergie moet de komende decennia in 25% van de Britse energiebehoefte voorzien. Dat is veel. De Britse regering moet er zeker van zijn dat geen enkele buitenlandse macht – in dit geval China – in staat is om dat naar eigen goeddunken even uit te schakelen, om het cru te stellen.’

In Groot-Brittannië beginnen enkelen zich nu ook vragen te stellen over de reciprociteit binnen de Chinees-Britse handelsrelatie. Zou een Brits bedrijf toestemming krijgen om kerncentrales te bouwen in China? Anderen denken eerder dat de beslissing met betrekking tot 5G ervoor zal zorgen dat China zijn investeringen uit Groot-Brittannië terugtrekt.

Een van hen is David Toke, professor aan de universiteit van Aberdeen en gespecialiseerd in het politieke luik rond energiebeleid. Hij hoopt dat de Chinese investeringen in nucleaire projecten in Groot-Brittannië ongedaan worden gemaakt. Dat zou volgen hem ‘de consumenten veel geld besparen’. Voor een ander project, dat van Hinkley Point C (foto boven), is het volgens Toke al te laat. Daar heeftCGN een derde van de aandelen in handen. Maar dat project is al te ver gevorderd.

Tenslotte is er de Britse sectorvereniging Nuclear Industry Association (NIA). Die wil beide dossiers niet mengen. Een woordvoerder van de NIA zegt dat de bouw van kerncentrales ‘aan dermate strenge voorwaarden en controles onderhevig’ is, dat de vergelijking met 5G niet opgaat.

In Peking lacht men groen

In Peking lacht men ondertussen groen en reageert men gepikeerd op ‘de tegenstrijdige berichten die vanuit Londen komen’. De Chinese ambassadeur in Groot-Brittannië vroeg zich dinsdag af ‘of dat land nog geïnteresseerd was in een open, billijke en niet-discriminerende handelsrelatie met China’. Toch willen de Chinezen de verschillende dossiers voorlopig hermetisch gescheiden houden. In de eerste reacties met betrekking tot het 5G-besluit in Chinese staatsmedia wordt nergens op het nucleaire dossier gealludeerd. 

Volgens de Britse specialist in kernenergie Steve Thomas bewijst het geringe aantal kerncentrales op Chinees grondgebied dat China zijn nucleaire capaciteit niet langer als cruciaal beschouwt om de wereldmarkten te veroveren. Dat zou er volgens hem toe kunnen leiden dat China zich uit de Britse nucleaire projecten kan terugtrekken. Mocht het zover komen dan zou de regering Johnson haar volledige energiebeleid moeten heruitvinden.