De mosterdproducenten van de Franse regio Bourgondië, waar de origines van de befaamde Moutarde de Dijon liggen, zitten in een diepe crisis, die wordt aangedreven door de klimaatverandering en oplopende kosten. Dat hebben woordvoerders van de sector aan het persbureau AFP gezegd.

De ellende die de sector momenteel doormaakt, blijkt bovendien een goede afspiegeling van de moeilijkheden waarmee de voedingsindustrie in haar geheel wordt geconfronteerd.

Mosterdzaad

De woordvoerders wijzen in eerste instantie naar Canada, de grootste producent van mosterdgranen in de hele wereld. Daar is de productie volgens ramingen van het Canadese ministerie van landbouw dit jaar met 28 procent gedaald.

“Hierdoor zal het prijsniveau dit jaar wellicht tot een record van 1.510 euro per ton oplopen”, werpt het ministerie op. “Dat betekent nagenoeg een verdubbeling tegenover vorig jaar.”

Ramzy Yelda, analist grondstoffenmarkten, wijst er daarbij op dat West-Canada de voorbije zomer door een rampzalige droogte werd getroffen. Klanten die een topkwaliteit mosterdzaad nastreven, zullen volgens Yelda nog meer moeten betalen. 

Bourgondië herbergt de overgrote meerderheid van de mosterdproducenten, maar is bijzonder sterk afhankelijk van de zaden die uit Canada worden aangevoerd.

“De sector beleeft zijn grootste crisis in een kwarteeuw”, erkent Christophe Planes, verkoopdirecteur bij Reine de Dijon, een van de drie grootste mosterdproducenten van Frankrijk en een dochteronderneming van het Duitse concern Develey.

“De prijzen van de zaden hebben al een verdrievoudiging of een verviervoudiging gekend. Binnenkort is er mogelijk zelfs sprake van een vervijfvoudiging. Bovendien is er een tekort aan toevoer. Door de schaarste zullen de leveringen met ongeveer 50 procent inkrimpen. Daardoor is ook onze productie gehalveerd.”

Verpakking

De moeilijke situatie van de mosterdproducenten wordt nog verzwaard door de prijsstijgingen op de markt voor verpakkingsmaterialen. “Elke dag worden we met nieuwe prijsstijgingen geconfronteerd”, voert Planes aan. “Die kosten kunnen meer dan 60 procent van de totale prijs van het product vertegenwoordigen.”

De productielijnen van het bedrijf werken onder normale omstandigheden 120 uur per week, maar dat tempo is door de moeilijke omstandigheden gehalveerd.

“De prijs van de metalen deksels is met 42 procent gestegen”, getuigt ook Marc Desarmenien, directeur van Fallot, de laatste onafhankelijke producent van Dijon-mosterd in Bourgondië. “Ook voor glas en karton moet bovendien 12 procent meer worden betaald.”

Daarnaast moet ook rekening worden gehouden met de hogere prijzen die voor witte Bourgogne-wijn, een ander belangrijk ingrediënt van de mosterd, moeten worden betaald. De late vorst die de oogst van vorig jaar heeft getroffen, heeft er immers voor gezorgd dat de aankoopprijs van de wijn is verdubbeld.

De mosterdproducenten kijken verder ook nog tegen gestegen exportkosten aan. “Die prijzen voor het maritiem transport liggen viereneenhalve tot zes keer hoger dan vorig jaar”, luidt het bij Fallot. “Dat heeft een belangrijke impact op de markttarieven, want exportkosten vertegenwoordigen tussen 10 procent en 15 procent van de totale verkoopprijs.”

Fallot heeft dan ook al besloten de prijs van zijn mosterd volgend jaar met 7 tot 16 procent te verhogen. Ook Reine de Dijon voorziet een prijsstijging. “Anders kan het bedrijf niet overleven”, betoogt Christophe Planes.

Klimaatverandering

Om de problemen van de producenten te verlichten, zou volgens Planes de productie van mosterdzaad in Bourgondië moeten worden opgevoerd. Op die manier zou de afhankelijkheid van de Canadese leveranciers kunnen worden beperkt.

Die oplossing is volgens Fabrice Genin, voorzitter van de Association des Producteurs de Graines de Moutarde en Bourgogne (APGMB), echter niet realistisch.

Dijon kende al van in de middeleeuwen een omvangrijke productie van mosterdzaden. “In de recentere geschiedenis is de productie echter sterk gedaald, te wijten aan de globalisering van de handel en de concurrentie van landen met hogere opbrengsten”, merkt Genin op.

“Er zijn wel pogingen geweest om de productie van mosterdzaden in Frankrijk nieuw leven in te blazen, maar de lokale boeren worden nu geconfronteerd met de opwarming van het klimaat, wat de voorbije drie tot vier jaar een toename van schadelijke insectenpopulaties heeft geleid.

“Soms wordt er helemaal niet meer geproduceerd”, klaagt Genin. “Onze industrie mag geen beroep meer doen op insecticiden, die in Canada echter nog wel zijn toegelaten.”

“Er wordt in Frankrijk nu nog ongeveer 4.000 ton mosterdzaad geproduceerd. Dat is nog amper een kwart van de leveringen die vier jaar geleden nog werden geregistreerd.” Daarentegen zouden de Franse mosterdproducenten bij lokale boeren wel 16.000 ton willen afnemen.

(evb)