In de hightech Chinese metropool Shenzhen werd vorige maand de tot dusver grootste proef met de digitale yuan, of e-CNY, uitgevoerd. Door Bloomberg geïnterviewde deelnemers aan de proef met de digitale munt (of CBDC: central bank digital currency) bleken echter weinig onder de indruk.

Waarom is dit belangrijk?

Central bank digital currencies zijn het antwoord van overheden wereldwijd op de aanwas en immense populariteit van cryptovaluta’s. China is intussen de eerste mogendheid die haar digitale munt al eens losliet op de eigen bevolking. De resultaten zijn weinig bemoedigend … 
Toch zijn de geopolitieke consequenties geen klein bier. Zo vermoeden China-watchers dat Xi Jinping via de digitale yuan probeert de afhankelijkheid van zijn land van het door de VS geleide mondiale financiële systeem te verminderen.

• De binnenlandse proef vorige maand was verreweg de meest ambitieuze CBDC-test van de Oost-Aziatische natie. Deelnemers die de e-wallet app van de overheid op hun telefoon downloadden en aan hun bankrekening koppelden, konden tot 10.000 yuan (1.548 dollar) overmaken in e-CNY tegen een één-op-één-koers. 
• Net als bij Ant’s Alipay en Tencent’s WeChat Pay vinden overschrijvingen met digitale yuan bijna onmiddellijk plaats via QR-code. Ze kunnen ook worden uitgevoerd met behulp van near-field communicatietechnologie (draadloze methode voor gegevensoverdracht, red.) in de afwezigheid van een internetverbinding.
• De deelnemers hadden weinig interesse om over te stappen van de mobiele betaalsystemen van Ant Group Co. en Tencent Holdings Ltd., die in grote delen van het land het contante geld al hebben vervangen. 

Sommige mensen zagen op tegen het vooruitzicht dat de digitale yuan de autoriteiten gemakkelijker toegang geeft tot realtime gegevens over hun financiële leven.

Zo was Jan Chen, een 33-jarige ambtenaar, bezorgd om haar privacy. Het is ‘een beetje eng’ dat de autoriteiten elke betaling kunnen traceren, vertelde ze aan Bloomberg. Zij is een van de meer dan 500.000 mensen in Shenzhen die in aanmerking was gekomen om deel te nemen aan de proef.

In een land waar de belastingwetgeving vaak niet goed wordt nageleefd, zullen sommige handelaars ook huiverig zijn dat hun transacties rechtstreeks in een overheidsdatabase terechtkomen.

‘Helemaal niet enthousiast’

‘Ik ben helemaal niet enthousiast,’ zei de 36-jarige Patricia Chen, die in de telecomindustrie werkt. 

De digitale yuan bleek gebruiksvriendelijk voor Vera Lin, een 25-jarige die werkt bij een financieel bedrijf in Shenzhen. Tegelijkertijd, zei ze, ontbreken er stimulansen om permanent op e-CNY over te stappen, aangezien China’s bestaande digitale betaalopties betrouwbaar zijn en naadloos samenwerken met andere app-gebaseerde diensten, van sociale media tot e-commerce platforms.

Hoewel geen van de kritische deelnemers zich uitspraken over de toekomstige rol van de digitale yuan op de wereldwijde valutamarkten, onderstreept hun lauwe reactie de uitdaging waarvoor de regering van president Xi Jinping staat. De digitale yuan moet immers in binnen- én buitenland ingeburgerd raken.

Speculaties

Nu China dichter komt bij de invoering van ’s werelds eerste grote soevereine digitale munt, hebben speculaties over de wereldwijde implicaties hiervan een koortsachtig summum bereikt.

Economisch historicus Niall Ferguson noemt de digitale yuan een ‘potentieel fatale uitdaging’ voor decennia van Amerikaanse financiële hegemonie. De administratie van Amerikaans president Joe Biden bestudeert de potentiële bedreiging voor de Amerikaanse belangen.

Maar, betoogt Bloomberg dus, praat met mensen die de digitale yuan in China daadwerkelijk hebben gebruikt, en je krijgt eerder een andere reactie: onverschillige schouderophalen.

Zelfs als de autoriteiten uiteindelijk de burgers overtuigen – of dwingen – om de digitale yuan te omarmen, is het verre van duidelijk of ze hetzelfde kunnen doen met internationale consumenten en bedrijven. Deze zijn vaak al op hun hoede voor China’s kapitaalcontroles, het door de Communistische Partij gedomineerde rechtssysteem en het staatsbewakingsapparaat.

Gemengde signalen

Tot nu toe hebben de Chinese beleidsmakers in het openbaar gemengde signalen afgegeven over hun ambities. Zo vertelde Li Bo, vicegouverneur van de Volksbank van China, vorige maand dat de e-CNY bedoeld is voor binnenlands gebruik en niet bedoeld is om de dollar te vervangen.

Intussen liet Alipay, het mobiele betaalplatform dat eigendom is van Ant Group, weten zijn gebruikers te laten deelnemen aan de handel in de digitale yuan.

In april meldde de Chinese e-commerce gigant JD.com dat het de digitale yuan al gebruikte om de salarissen van zijn personeel te betalen.

(jvdh)