De federale regering wil het EU-voorzitterschap gaan aangrijpen in het voorjaar van 2024 om zogenaamde ‘derde landen’, buiten de EU, forser onder druk te zetten, collectief van uit Europa, om hun uitgeprocedeerde asielzoekers terug te nemen. De dader van de aanslagen gisteren was een Tunesiër, die illegaal in België verbleef na afgewezen te zijn als asielzoeker. Dat maakte de regering bekend op een persconferentie na afloop van een Veiligheidsraad na de aanslagen.
Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) maakte de boodschap het meest hard: “Onze veiligheidsdiensten botsen op de onwil van Noord-Afrikaanse landen om hun illegalen terug te nemen. En de prijs die we betalen daarvoor, voor criminele illegalen is hoog, te hoog”, zo stelde hij. Daarbij onderstreepte hij wel dat “niet alle illegalen ook criminelen zijn”. Naar schatting verblijven zo’n 120.000 mensen illegaal in België.
“Een order om het grondgebied te verlaten, moet dwingender worden“, zo stelde dan weer premier De Croo. “Dus als iemand uitgeprocedeerd is, moet dat dwingender. Dat gaat ook naar de ‘derde landen’ zo moeten: betere, concrete afspraken maken. In het licht van de huidige discussie, maar ook breder.”
Die discussie ligt nochtans politiek bijzonder gevoelig: een wetsontwerp tijdens de Zweedse regering, om de politie toe te laten woningen te mogen betreden waar illegalen zouden verblijven, raakte nooit door de Kamer. Ook de MR en Open Vld gingen daarover destijds in een centrumrechtse regering fors op de rem staan.
Nicole de Moor (cd&v), de staatssecretaris voor Asiel en Migratie, richtte zich op de procedure van “een aanklampende opvolgingsplicht”, tijdens de persconferentie. Daarmee schermde ze met een wetsontwerp dat de komende maanden moet gestemd worden, en de procedure scherper zou maken. Ze had het ook concreet over Tunesië. “Er moet sterker ingezet worden op onze terugkeerrelaties met de landen van herkomst. Dat heb ik zelf gemerkt toen ik in maart in Tunesië was om over terugkeer te onderhandelen. Landen mogen er niet mee wegkomen dat ze niet meewerken aan terugkeer. Tijdens het Belgisch voorzitterschap zal dat ook voor mij een absolute prioriteit zijn.”
De Veiligheidsraad, die vanmiddag bijeen werd geroepen door premier Alexander De Croo (Open Vld), besliste om het dreigingsniveau in Brussel te verlagen van niveau 4 naar 3, een directe dreiging is er niet meer, “omdat de dader vanmorgen is uitgeschakeld”.
Daarbij gaan de politiediensten ervan uit dat “dat er geen fouten gebeurd zijn”, in het niet verhogen van het dreigingsniveau op voorhand. Bovendien gaan ze uit van een “lone wolf-theorie”, zoals federaal procureur Frédéric Van Leeuw stelde: de dader handelde dus alleen.
Morgen vindt alvast een herdenking plaats in Brussel met de regering en de Zweedse premier, op de plek van de aanslagen. Morgen komt ook de commissie Binnenlandse Zaken samen om op vragen van parlementairen te antwoorden, zo stelde minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v). (ddw)
