Rusland maakt zich vandaag op voor Victory Day, de herdenking van de dag waarop de Sovjet-Unie de overwinning op Nazi-Duitsland viert. Voor de Russische dictator Vladimir Poetin moest het een feest worden, maar enkele Oekraïners in de Azovstalfabriek in Marioepol lijken daar een stokje voor te steken.

Tegen 9 mei zou, volgens de originele oorlogsplannen van het Kremlin, Oekraïne al lang veroverd moeten zijn. Eén blik op het nieuws maakt duidelijk dat dat niet het geval is, en dat de situatie er voor Poetin zelfs met de dag minder rooskleurig uitziet. Ook in de zuidelijke havenstad Marioepol doen enkele honderden Oekraïense soldaten hun uiterste best om Poetins victoriefeestje te vergallen.

Azovstal

De stad wordt al sinds 2 maart, enkele dagen na de start van de Russische invasie, belegerd door de Russen. Oekraïne moest steeds meer terrein prijsgeven, en de overblijvende soldaten zochten, samen met enkele honderden burgers, hun toevlucht tot de terreinen van staalgigant Azovstal. Daar woedt nu nog steeds een hevige strijd, de burgers werden allemaal geëvacueerd.

Het 7 hectare grote terrein is bezaaid met fabriekshallen, kantoren en loodsen, maar die zijn de afgelopen weken kapotgebombardeerd door Rusland. De strijd nu speelt zich af onder de oppervlakte, in de tientallen kilometers aan tunnels en 36 bunkers, gebouwd onder Sovjetleider Jozef Stalin om de arbeiders te beschermen in geval van een oorlog.

Hoewel de Russische troepen numeriek in de meerderheid zijn, lijkt het toch nog geen uitgemaakte zaak wie de strijd om Azovstal zal winnen. De Oekraïense verdedigers, voornamelijk soldaten uit het Azovbataljon, kennen de tunnels door en door, en hebben naar eigen zeggen genoeg wapens, munitie en voedsel in voorraad om het nog wel even uit te houden. Dat gaf Ilia Samoilenko, een inlichtingenofficier van het Azovbataljon, aan in een persconferentie zondag.

In de steek gelaten

Samoilenko gaf echter ook wat kritiek op het regime in Kiev, dat er volgens hem te weinig aan heeft gedaan om het zuiden van Oekraïne te beschermen. Het Azov-garnizoen, dat de verdediging van Marioepol als voornaamste taak heeft, werd volgens hem in de steek gelaten door de overheid. Toch bijft Samoilenko strijdvaardig.

“Overgave is geen optie, aangezien onze levens niets uitmaken voor Rusland. We zijn sowieso dood. De meesten onder ons weten dat, en net daarom vechten we zo hard”, klonk het. Samoilenko hoopt echter dat hij en zijn compagnons kunnen worden gered. Daarvoor levert hij twee opties aan:

• Enkele Oekraïense brigades kunnen vanuit Zaporozje, een stad zo’n 200 kilometer noordwaarts, een reddingsoperatie lanceren en door de Russische linies stoten. Gezien de stand van zaken aan het front, kan deze missie wel enkele weken of maanden in beslag nemen.
• De inlichtingenofficier roept de rest van de wereld op niet zo angstig te zijn voor Rusland, en hoopt dat andere landen een reddingsmissie opzetten. Door de ligging van de Azovstalfabriek, aan de oevers van de Zee van Azov, lijkt een evacuatie over het water dus wel mogelijk. De vraag is echter of andere landen deze operatie aandurven.

(am)