Vijf Aziatische landen brengen door grote investeringen in nieuwe steenkoolcentrales de mondiale klimaatambities in gevaar. Nochtans lijken ze met deze investeringen op geen enkel financieel gewin te kunnen hopen. Dat blijkt uit een rapport van de denktank Carbon Tracker.

De onderzoekers wijzen er nog op dat deze landen geen gehoor geven aan de oproepen van klimaatexperts van de Verenigde Naties, die hebben gevraagd om alle plannen voor nieuwe steenkoolcentrales te schrappen. De investeringen zouden in totaal 300 gigawatt aan energie opwekken. Dat is voldoende om meer dan drie keer het Verenigd Koninkrijk van elektriciteit te voorzien.

Zeshonderd centrales

Carbon Tracker berekende dat China, India, Indonesië, Japan en Vietnam van plan zijn meer dan zeshonderd steenkoolcentrales te bouwen. Deze vijf landen vertegenwoordigen daarmee 80 procent van alle nieuwe steenkoolcentrales die wereldwijd in aanbouw zijn of op de tekentafel liggen.

“Deze ambities zijn opmerkelijk, aangezien hernieuwbare energie goedkoper is geworden dan de meeste nieuwe steenkoolcentrales”, stippen de onderzoekers aan.

“Deze Aziatische landen zijn de laatste overblijvende bastions van het tijdperk van de steenkoolcentrales”, werpt onderzoeksleider Catharina Hillenbrand von der Neyen op. “Deze naties zwemmen tegen de stroom in, want hernieuwbare energiebronnen bieden een goedkopere oplossing en ondersteunen bovendien de wereldwijde klimaatdoelstellingen.”

“Beleggers doen er ook goed aan om ver uit de buurt van nieuwe projecten met steenkool te blijven. De meeste initiatieven zullen wellicht van bij de start een negatief rendement genereren.”

Daarbij merken de onderzoekers op dat deze landen nog in steenkoolcentrales investeren terwijl in de ontwikkelde wereld al met een uitfasering van de sector van start is gegaan.

Grootste investeerder in steenkoolcentrales

China is wereldwijd de grootste investeerder in steenkoolcentrales. “Het land beschikt momenteel al een operationeel arsenaal van 1.100 gigawatt aan centrales en wil die capaciteit nog eens met 187 gigawatt uitbreiden”, voeren de onderzoekers aan.

“Nochtans kunnen ook in China zonnekracht en windenergie al goedkopere elektriciteit opwekken dan meer dan 85 procent van de bestaande Chinese steenkoolcentrales. Over drie jaar zullen alle Chinese steenkoolcentrales op het gebied van rendement door hernieuwbare bronnen zijn overvleugeld.”

“Dat is ook het geval in Indonesië. In Japan en Vietnam zal steenkool volgend jaar al onrendabel zijn geworden in vergelijking met de hernieuwbare energiebronnen.”

Percepties

“Op die manier riskeren de investeringen in deze projecten met een verlies van 150 miljard dollar te zullen worden geconfronteerd”, stipt Carbon Tracker aan. “Nu al is 27 procent van alle bestaande capaciteit in deze landen onrendabel, terwijl nog eens 30 procent amper van een break-even gewag kan maken. Het is dan ook duidelijk dat geld niet de belangrijkste drijfveer achter deze investeringen is.”

“Sommige investeringen zijn ongetwijfeld ingegeven door percepties rond leveringszekerheid”, benadrukt Hillenbrand von der Neyen. “Daarbij is er vaak eveneens sprake van een neiging om gevestigde economische structuren te behouden.”

Volgens Li Shuo, beleidsadviseur bij Greenpeace Oost-Azië, zijn de Chinese plannen ook gelinkt aan de percepties dat de centrales bruto binnenlands product en arbeidsplaatsen kunnen creëren en vooral een bijdrage kunnen leveren om het land te helpen zich economisch van de coronapandemie te herstellen.

Maar ook Shuo is ervan overtuigd dat deze nieuwe projecten tot mislukken zijn gedoemd. (lb)