Voor het assisenhof in de Franse stad Aix-en-Provence loopt momenteel een proces tegen een groep drugstrafikanten die een heuse luchtverbinding tussen Zuid-Amerika en Europa hadden uitgebouwd. Het proces toont volgens waarnemers in welke mate drugssmokkelaars zijn geëvolueerd. Dankzij deze nieuwe strategieën kunnen ze hun trafieken verder verfijnen. Bovendien zal het risico op onderschepping sterk verminderen.

De zogenaamde affaire Air Cocaine gaat meer dan vijf jaar terug. Dat verhaal ging van start op de luchthaven van Punta Cana in de Dominicaanse Republiek. Het Zuid-Amerikaanse land staat als een belangrijke draaischijf van de internationale drugshandel bekend.

Op een novembernacht in 2013 stapte de drugsbrigade van de lokale politie er op een zakenvliegtuig dat op het punt stond naar Frankrijk te vertrekken. Aan boord van het toestel vonden de agenten bijna 700 kilogram cocaïne. Het vliegtuig was eigendom van de Franse ondernemer Alain Afflelou. Het toestel was gehuurd door Franck Colin, een bekende figuur uit de jetset van de Franse Rivièra.

Vliegtuigen

“Het proces tegen Air Cocaine is een aanwijzing voor de nieuwe routes die de drugstrafikanten uitstippelen,” zeggen waarnemers. “Deze bendes brengen hun cocaïne steeds vaker vanuit Zuid-Amerika massaal met vliegtuigen naar Europa.”

De journalisten Jérôme Pierrat en Marc Leplongeon schreven in hun boek ‘The Air Cocaine Affair’ eerder al dat drugshandelaars sinds het midden van het voorbije decennium massaal lichte vliegtuigen en zakenjets inschakelen om hun voorraden naar Europa te transporteren. De koeriers maken daarbij handig gebruik van een aantal gemakkelijke toegangswegen tot de Europese Unie.

“Deze trafikanten maken onder meer gebruik van helikopters om verbindingen te leggen tussen Marokko en Spanje,” zeggen de experts. “Omdat deze toestellen op lage hoogte vliegen, kunnen ze vaak aan ontdekking ontsnappen.”

“Daarnaast reizen vele trafikanten met vliegtuigen vanuit de Caraïben vluchten naar de Azoren. Daarvoor is er een duidelijke reden. Deze vluchten moeten aan de verkeersleiders immers alleen hun laatste stopplaats melden. Vliegtuigen die vanuit de Azoren – dat tot het Portugees grondgebied behoort – naar het Europees continent vliegtuigen, genieten dan ook de status van interne vluchten. Daardoor worden ze minder streng gecontroleerd.”

“De media hebben echter minder aandacht voor de drugsvangsten op deze kleinere stopplaatsen dan voor de spectaculaire acties waarbij in grote luchthavens aanzienlijke hoeveelheden verboden middelen in beslag kunnen worden genomen,” betogen de waarnemers.

“Alleen al de cijfers van Franse drugsbrigades kunnen daarbij de omvang van het probleem helpen schetsen. Twee jaar geleden werd in Frankrijk in totaal 9,2 ton cocaïne onderschept. Daarmee werd een nieuw record gevestigd. Ten opzichte van het jaar voordien was er sprake van een toename met 140 procent.”

De Franse speurders namen daarbij op reguliere vluchten vanuit Guyana en de Caraïben 216 reizigers in hechtenis. Een gedeelte van de trafieken bleek daarnaast echter ook met zakenvluchten geregeld te zijn.

Balkan

Europol probeert met zijn acties Avia en AP Cola al acht jaar de strijd met die smokkelroutes aan te binden. “Deze vliegtuigen kunnen in de Europese Unie duizenden landingsbanen gebruiken om hun illegale producten te importeren,” aldus Europol. “Sommigen opteren daarbij zelfs voor verlaten wegen of andere ongebruikte terreinen. Deze kleine vliegtuigen ontsnappen aan de radar en dienen ook geen vluchtplan in.”

“Deze toegenomen aanvoer is aan een groter cocaïnegebruik gekoppeld,” zegt het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA). “Elk jaar breidt de Europese cocaïne-markt zich met 3,5 miljoen nieuwe gebruikers uit. Twee jaar geleden namen de Europese Unie, Noorwegen en Zwitserland samen 89.000 ladingen drugs – met een totaal volume van 69,4 ton – in beslag.”

“De Europese cocaïne-markt heeft een waarde van ongeveer 5,7 miljard euro. Bovendien moet men ermee rekening houden dat cocaïne in volume slechts 10 procent van alle drugsvangsten vertegenwoordigt.”

Het is niet gemakkelijk om een efficiënte strategie tegen deze drugstrafieken te ontwikkelen. “De affaire ‘Air Cocaine’ toont dan ook hoe moeilijk is vaak is om de bendes te ontmantelen,” zeggen de waarnemers. “Dat geldt vooral wanneer de Latijns-Amerikaanse drugsbazen een uitvalsbasis kiezen in landen zoals Roemenië, Bulgarije of de Balkan, waar de samenwerking met de politie en het gerecht bijzonder complex is.””De impact laat zich zelfs voelen op de tweedehandsmarkt voor grote vliegtuigen. Dat levert de drugsbendes een dubbel voordeel op. De aankoop van vliegtuigen biedt hen een mogelijkheid om drugsgelden wit te wassen. Daarnaast kunnen ze investeren in de verdere uitbouw van hun infrastructuur, waarbij het aantal financiële transacties tot een minimum beperkt kan blijven.”