De FOD Economie heeft vorig jaar ruim 1.300 meldingen van vriendschapsfraude ontvangen. Dat is bijna een verdubbeling in vergelijking met 2019. Tijdens de coronacrisis vorig jaar moesten we met z’n allen onze sociale contacten beperken. Veel mensen gingen dan ook online op zoek naar nieuwe vriendschappen. Daar hebben cybercriminelen misbruik van gemaakt.
De coronacrisis heeft tot nu al een enorme impact gehad op onder meer onze gezondheid en financiële situatie. De crisis had voor sommige mensen ook vergaande psychologische gevolgen. Verschillende mensen werden geconfronteerd met eenzaamheid omdat ze hun sociale contacten moesten beperken. Sommigen gingen dan ook online op zoek naar nieuwe vriendschappen, al was dat niet altijd even onschuldig. Wie niet oplette, werd het slachtoffer van vriendschapsfraude.
Forse toename vriendschapsfraude
De FOD merkt op dat er in 2020 een enorme toename was van het aantal gevallen van vriendschapsfraude. De overheidsdienst heeft toen 1.317 meldingen van dergelijke fraude ontvangen. In 2019 stond de teller op 718. Dit jaar zijn er voorlopig 751 meldingen geregistreerd.
“De opvallend hoge cijfers van 2020 hebben alles te maken met de coronacrisis. De maatregelen zorgden er voor dat we met zijn allen onze sociale contacten moesten beperken waardoor we vatbaarder waren voor online vriendschappen en daar maakten oplichters gretig gebruik van. Daarnaast vormden de maatregelen voor hen het perfecte excuus om niet fysiek te ‘kunnen’ afspreken met de slachtoffers”, aldus Lien Meurisse, woordvoerster voor de FOD Economie.
Hoe gaan de fraudeurs te werk?
De fraudeurs gebruiken voornamelijk datingsites en sociale media om hun potentiële slachtoffers te vinden. Ze maken een vals profiel aan om zo hun slachtoffer te contacteren. Op die manier hopen ze een vertrouwensband te scheppen. Meestal verklaren de oplichters op korte tijd hun liefde en spelen ze vervolgens in op de emoties om geld te vragen, bijvoorbeeld om medische kosten van een ziek familielid te financieren.
De overheidsdienst merkt ook op dat de fraudeurs doorgaans met een excuus over de brug komen wanneer er gevraagd wordt om af te spreken. De coronacrisis was dan ook de perfecte periode voor criminelen om hun slag thuis te halen. Ze konden onder meer zeggen dat ze niet wouden afspreken uit angst om besmet te worden met het coronavirus. “Vertrouw niet zomaar iedereen en hou persoonlijke informatie voor jezelf”, waarschuwt de FOD Economie.
Hoe kan je vriendschapsfraude vermijden?
Allereerst is het belangrijk om geen vreemde vriendschapsverzoeken te aanvaarden op onder meer Facebook. Indien je twijfels hebt over een bepaald profiel, kan je controleren of je gemeenschappelijke vrienden hebt. Spreek er desnoods over met enkele vrienden.
Probeer ook zoveel mogelijk persoonlijke info geheim te houden. Bij veel socialemediaplatformen kan je je privacygegevens aanpassen. Je kan onder meer zelf bepalen wie wat te zien krijgt. Deel ook geen persoonlijke info tijdens je gesprek met een wildvreemde.
De overheidsdienst waarschuwt ook voor “zielige verhalen.” Je nieuwe kennis probeert dan je emoties te bespelen zodat je geld opstuurt om hem of haar uit een “benarde situatie” te helpen. Maak ook nooit geld over aan iemand die je totaal niet kent. Zelfs wanneer een bekend persoon je om geld vraagt, is het zelden een goed idee om dat te doen. Soms kunnen cybercriminelen het profiel van mensen uit je vriendenlijst hacken. Bij twijfel kan je altijd contact opnemen met je vriend(in) via een ander kanaal, zoals bijvoorbeeld een sms.
Wat als je het slachtoffer bent van vriendschapsfraude?
Indien je toch het slachtoffer bent geworden van vriendschapsfraude raadt de FOD Economie aan om zo snel mogelijk alle contact te verbreken. “Reageer niet op berichten, e-mails, telefonische oproepen en blokkeer de telefoonnummers en/of e-mailadressen”, aldus de overheidsdienst.
Neem contact op met het meldpunt van de FOD Economie en de lokale politie. Indien je je kaartgegevens hebt gedeeld, is het aangeraden om Card Stop (070 344 344) te bellen. Zij kunnen je kaart blokkeren zodat de fraudeur die niet meer kan gebruiken. Contacteer Doc Stop (0800 123 123) als je een kopie van jouw Belgische identiteitskaart of paspoort hebt doorgegeven.
(kg)