De Chinese Communistische Partij vierde deze zomer haar 100ste verjaardag en is alive and kicking, dankzij haar leider Xi Jinping. Deze analyse zoemt in drie delen in waarom dit zo is, wie het team is dat deze missie waarmaakt en welke middelen zij hiervoor inzet om deze visie door te drukken bij een bevolking van 1.4 miljard mensen. Heel wat Westerse politici kijken met een mix van bewondering en afschuw, hoe Xi Jinping die missie invult, hoe hij het team hiervoor heeft en hoe hij dit plan ten uitvoering brengt.
De grootste politieke partij in de wereld
Om de zeer ambitieuze plannen van de Grote Leider waar te maken heb je natuurlijk een sterke achterban nodig die deze plannen kan uitvoeren. Partijleden vormen de motor achter elke partij en daar heeft de Chinese Communistische Partij er genoeg van.
De cijfers doen duizelen. 8 procent van de Chinese bevolking is lid van de partij. Dat betekent dat 92 miljoen Chinezen een partijkaart op zak hebben. Het opvallende is echter dat Xi Jinping sinds zijn aantreden op de rem is gaan staan. Xi Jinping is ideologisch gedreven en verweet de toenmalige Chinese leiders dat zij te snel nieuwe rekruten aanwierf, die er vooral op uit waren om bij de autoriteiten te lobbyen voor hun eigen privébelangen. Sinds zijn aantreden in 2012 is het dan ook veel moeilijker geworden om lid te worden.
Enkel op uitnodiging
Je komt dan ook niet zomaar binnen in deze exclusieve club. Eerst en vooral moet je een sollicitatiebrief indienen, die ondertekend moet worden door twee bestaande leden van de partij. Vervolgens bekijkt de lokale partijcommissie of ze je sollicitatie aanvaardt. Indien je deze horde passeert, word je een partijactivist en moet je gedurende minstens twee jaar een heel aantal proeven doorstaan. Je moet lokale partijbonzen ontmoeten, rapporten maken, evaluaties schrijven en je bent ook verplicht maanden als vrijwilliger voor de partij te werken. Je hele familie wordt doorgelicht en ook je schoolresultaten tellen mee. Dit betekent dan ook de partij is bevolkt met de meest intelligente Chinezen.
Ook studenten willen erbij horen
Opvallend is het succes dat de partij vandaag heeft bij studenten, vooral de hoogopgeleide. Studenten maken 30 procent van de nieuwe leden uit. Zij zijn het in grote mate eens met het beleid van Xi en zijn bovendien zeer patriottisch. Xi Jinping mengt immers zijn pragmatisch communisme -of moeten we het ideologisch kapitalisme heten? – met een sterk nationalisme dat aanslaat bij de nieuwe generatie.
Dankzij dat leger loyale medewerkers en de nieuwe technologieën slaagt de partij erin om de Chinese maatschappij te controleren. China dient geen rekening te houden met de privacy van haar bevolking en kan dan ook naar hartenlust gebruik maken van alle nieuwe technologische hulpmiddelen om permanente controles uit te voeren.
Xi stelde in 2013 al profetisch dat “wie de data controleert, alle troeven in handen heeft”. In 2020 noemde hij data zelfs de vijfde pijler van de economie naast kapitaal, arbeid, land en technologie.
De partij op elke hoek van het land
De Chinezen zijn met voorsprong het meest bespioneerde volk van de wereld. Dankzij 415 miljoen camera’s in het hele land worden zij permanent in het oog gehouden. De Big Brother waar George Orwell voor waarschuwde, is nu een realiteit. Alsof die camera’s nog niet voldoende zijn, maken de Chinezen zonder scrupules gebruik van de nieuwste gezichtsherkenningsoftware om de bevolking in toom te houden.
De partij in elke woonwijk van het land
Nog interessanter wordt het wanneer we kijken hoe de partij haar partijleden inzet om die sociale controle te behouden. Zij hebben een sociaal controlesysteem geïmplementeerd – grid management is de Engelse benaming- die het hele land en elke stad indeelt in blokken waar een lokale commissie controle over houdt. Indien deze grid managers ongeoorloofde activiteiten zien of gedrag dat afwijkt van het normale kunnen zij de politie inschakelen.
Het is als ons ‘Buurt Informatie Netwerk’ – dat in heel wat Vlaamse dorpen actief is – echter zonder de permanente comités en zonder de honderden camera’s die elk Chinees comité tot zijn beschikking heeft om de buren te inspecteren.
De partij in elke organisatie van het land
In elk Chinees bedrijf zijn er leden van de partij aanwezig om de gang van zaken te controleren. In China is het ook geen enkel probleem om andere leden in je omgeving, je bedrijf of je studentenvereniging, aan te geven indien ze zich tegen de partij richten.
Big Brother
Al deze data laten toe om er ook algoritmes op los te laten en waar te maken waar Steven Spielberg in zijn Minority Report van droomde. Zo kon Tom Cruise voorzien waar een misdaad ging plaatsvinden.
Alleen zullen de Chinezen binnenkort over hun burgers nog veel meer te weten komen dan hun intenties om een misdaad te begaan. De controle over de financiële transacties zal nog worden opgevoerd als de digitale yuan eraan komt waardoor de partij in real time alle activiteiten van haar bevolking zal kunnen volgen. Deze technieken worden nu mondjesmaat ook al in de VS toegepast maar de Chinezen zullen deze door AI gecontroleerde processen naar een ongekend nieuw niveau tillen.
Zo slaagt de partij erin om haar ijzeren greep op de maatschappij te behouden. Dat China daarmee zijn voordeel doet, staat buiten kijf. De reden waarom de Volksrepubliek zo opvallend succesvol was in het indijken van het coronavirus heeft veel te maken met de efficiënte werking van deze comité’s die zeer snel wijken konden afsluiten.
Vele observatoren spreken dan ook van de eerste digitale dictatuur. Of zoals de Financial Times het nog wat lyrischer stelde: de eerste ‘techno-authoritarian superpower’.
Met al deze macht wil Xi de volgende jaren werken aan een aantal specifieke doelstellingen, die een zware impact zullen hebben op de maatschappij. In deel 3 onderzoeken we hoe hij die doelstellingen wil waarmaken.
Lees ook:
Xi Jinping: de machtigste man in de wereld voert zijn plan nauwgezet uit, een plan waar elke westerse regering jaloers op is (23 september)
De auteur Xavier Verellen is zaakvoerder van QelviQ, een Internet of Things bedrijf (www.qelviq.com)
(jvdh)