Autobedrijven overtreden de wet wanneer ze in hun wagens apparatuur installeren die de bedoeling heeft om emissietests te manipuleren en automobilisten te misleiden over de niveaus van de dieselvervuiling die hun voertuig veroorzaakt. Dat staat in een arrest van het Europese Hof van Justitie.

In het arrest van het Hof van Justitie wordt geen autobouwer bij naam genoemd, maar er is een duidelijke link met het Dieselgate-schandaal dat vijf jaar geleden bij de Duitse autobouwer Volkswagen aan de oppervlakte kwam.

De VW Group erkende toen in elf miljoen voertuigen software geïnstalleerd te hebben die bij tests de emissiewaarden binnen de vereiste normen kon houden. Hierdoor lieten de wagens lagere emissiewaarden optekenen dan de reële uitstoot die ze in het verkeer produceerden.

Slijtage

Opgemerkt wordt dat een autobouwer geen toestel kan installeren dat tijdens goedkeuringsprocedures systematisch de emissiewaarden kunstmatig in positieve zin beïnvloedt, waardoor een voertuig tot het verkeer kan worden toegelaten. Verwacht wordt dat de uitspraak van het Europese Hof van Justitie voor de autosector belangrijke repercussies zal hebben.

Het Dieselgate-schandaal heeft zich over de hele wereld verspreid. In de Verenigde Staten werden twee werknemers van Volkswagen tot gevangenisstraffen veroordeeld. Momenteel loopt ook in Duitsland tegen vier voormalige kaderleden van de autobouwer een rechtszaak.

Het arrest van het Europese Hof van Justitie is gelinkt aan een gerechtelijke procedure die in Frankrijk rond Dieselgate is opgestart. De Franse rechter had het dossier daarbij voor advies aan het hoogste Europese gerechtshof voorgelegd.

Volkswagen had verklaard dat de software was geïnstalleerd om de motor van de voertuigen tegen slijtage op langere termijn te beschermen. Dat argument werd echter door het Europese Hof van Justitie verworpen.

‘De installatie zou alleen getolereerd kunnen worden indien de technologie bescherming zou bieden tegen een plotse en uitzonderlijke schade,’ luidde het. ‘Dat is echter duidelijk niet het geval. De software heeft als hoofddoel de emissietest te manipuleren.’

Er werd ook niet ingegaan op de suggestie van Volkswagen om de wetgeving alleen in de meest strikte zin toe te passen. Daardoor zou een verbod alleen kunnen gelden op apparatuur die achter de motor was geplaatst (downstream) om emissies te onderdrukken. Het Hof van Justitie was van oordeel dat de regel ook van toepassing was op software die eerder in het aandrijfsysteem (upstream) werd ingebouwd.

Schadeclaims

Met zijn arrest schaart het Europese Hof van Justitie zich achter de chauffeurs die een dieselauto van Volkswagen hadden gekocht en zich door het bedrijf bedrogen voelden omdat hun voertuig meer uitstoot veroorzaakte dan was beloofd. De klanten voerden bovendien aan dat de doorverkoopwaarde van hun voertuig door het bedrog en het schandaal sterk was gedaald.

Verwacht wordt dat de uitspraak voor de autosector belangrijke gevolgen kan hebben. Veel autobouwers maken immers gebruik van software om de emissies van hun voertuigen onder controle te houden.

Bovendien dreigen autoconstructeurs die van inbreuken worden verdacht, met aanzienlijke schadevergoedingen te zullen worden geconfronteerd. Het schandaal heeft Volkswagen tot nu toe al meer dan 30 miljard dollar aan boetes en schadevergoedingen gekost.