Geboortedatum, echtgenoot, kinderen. Allemaal vraagtekens bij de jongere zus van Kim Jong-un. Wat wel vaststaat is dat ze jaar na jaar belangrijker wordt in Noord-Korea, tot zelfs gedoodverfde opvolger als staatsleider.
Met een knal maakte Kim Yo-jong in 2020 een einde aan het Korean Liaison Office, en daarmee aan de rechtstreekse verbinding tussen Noord- en Zuid-Korea. Het gebouw stond in de gedemilitariseerde zone tussen Noord- en Zuid-Korea, waar het fungeerde als onderhandelingsplaats.
Leefde ze de voorbije jaren voornamelijk in de schaduw van haar oudere broer, dan maakte ze daar midden juni een einde aan toen ze liet weten dat ‘het nutteloze liaisonbureau volledig vernietigd moest worden’. Voordien verliepen de contacten meestal telefonisch. Yo-jong liet het gebouw op 16 juni in het grensdorp Kaesong opblazen, nadat Zuid-Koreaanse activisten via ballonnen ‘propagandapamfletten’ in Noord-Korea dropten. Daarop werd flinke kritiek geuit op het regime van Kim Jong-un. Sindsdien dreigde Noord-Korea met het verbreken van alle communicatie met hun zuiderburen. De rust tussen beide Korea’s is ondertussen teruggekeerd. Weinig meer dan een zoveelste episode in het kat-en muisspel, waarin voornamelijk het Noorden zich heeft gespecialiseerd.
Achter de schermen
Kim Yo-jong studeerde net als haar broer in Zwitserland. Daarna behaalde ze een diploma informatica aan de Kim-Il-sung universiteit van Pyongyang, waarna ze de familie Kim vervoegde in de Koreaanse Arbeidspartij. In december 2011 wordt ze gezien op de begrafenis van haar vader Kim Jong-il, midden tussen de partijbonzen van de Koreaanse Arbeidspartij.
Dat jaar werd ze door Kim Jong-un gebombardeerd tot vicedirecteur van het Ministerie van Agitatie en Propaganda, het departement dat alle Noord-Koreaanse media controleert. Het beslist wat er wordt uitgezonden, geschreven en gedrukt. Binnen dat Ministerie leidt Kim Yo-jong het Kantoor #5, het propagandabureau dat beslist welke rapporten en foto’s er van de Grote Leider worden vrijgegeven. In 2018 werd Kim Yo-jong hoofd van de Noord-Koreaanse delegatie op de Winterspelen van Pyeongchang. Als eerste van de Kim-dynastie bracht ze een formeel bezoek aan de zuiderburen en ontmoette ze president Moon Jae-In.
De zwakke gezondheid van Kim Jong-un
De voorbije jaren namen ook de berichten over de zwakke gezondheid van leider Kim Jong-un toe. Geregeld vielen opmerkelijke blauwe plekken en pleisters te zien op zijn lichaam. In April 2020 bleef hij 3 weken onzichtbaar, alvorens opnieuw in het openbaar te verschijnen. Geruchten gingen de ronde dat de leider ernstig ziek was, of zelfs dood. In juni van dit jaar verdween de Noord-Koreaanse leider een maand lang. Bij zijn terugkeer viel op dat hij ernstig vermagerd was. Tijdens zijn afwezigheid werd Kim Yo-jong tijdelijk gepromoveerd tot Supreme Leader.
De gezondheidsproblemen van haar broer lijken het pad te plaveien naar leiderschap. De toevallige dood van andere mogelijke erfgenamen spelen daarbij ook een handige rol. Kim Jong-nam, de halfbroer van Jong-un, werd in 2017 in Kuala Lumpur vermoord met het zenuwgas VX, nonkel Jang Song-thaek werd beschuldigd van verraad en door een militair tribunaal schuldig bevonden en geëxecuteerd. De onduidelijkheid over opvolging in Noord-Korea, gebaseerd op een mythe, zorgt echter dat er nooit zekerheid is. Het “democratisch” land volgt inzake opvolging meer de lijn van een monarchie. Rondom de eerste leider, Kim Il-sung, heerste een bijna goddelijke status, waardoor zijn dynastie als logische opvolgers worden gezien.
Strong independant women
Doorheen de jaren werd de positie van Kim Yo-jong steeds belangrijker. Bij een ontmoeting tussen Kim Jong-un en toenmalig Amerikaanse president Donald Trump in Hanoi reikte ze haar broer de asbak aan om zijn sigaret in uit te duwen. Ondertussen zetelt ze in the State Affairs Commission of North Korea, het hoogste machtsorgaan in het land. Tijdens afwezigheid van haar broer wordt zij zelfs tijdelijk leider, door diens gezondheidsproblemen de afgelopen jaren wordt ze zelfs getipt als opvolger.
Wel is zeker dat Kim Yo-jong een uitzondering is in Noord-Korea. Ze is door het regime nooit officieel naar voren gebracht als de zus van Kim Jong-un, maar haar snelle klim naar de macht laat aan duidelijkheid weinig te wensen over. Nooit eerder beklom een vrouw in het land zo snel de machtshiërarchie.
In een mannenmaatschappij, waarin voor vrouwen hooguit een tweederangsrol is weggelegd, baant ze zich een weg naar de top. Ze staat voor functionaliteit en karakter, en deinst er dan ook niet voor terug harde woorden in de mond te nemen. De volgende stap is lid worden van de Nationale Defence Commission, net zoals haar vader en broer haar voordeden. Het zou wel eens kunnen dat Noord-Korea zich klaarmaakt voor de eerste vrouwelijke leider, Kim Yo-jong.
Met bijdrage van Kasper Goossens.
(jvdh)