Ondernemingen moeten bij het toekennen van een aanvullend pensioen rekening houden met de zogenaamde 80%-regel. Die bepaalt hoeveel pensioenpremie een vennootschap binnen een boekjaar kan storten voor een werknemer of bedrijfsleider. “Alleen geeft de fiscus vandaag een andere invulling aan wat er in de regelgevingen beschreven staat”, zegt Steven Cauwenberghs, Senior Legal Advisor Health and Wealth Solutions bij AON, in een gesprek met onze site. “De nieuwe regering lijkt meer klaarheid te willen scheppen, maar het is nog wachten op de details.”
Veel bedrijven geven hun medewerkers de kans om via de tweede pensioenpijler een extraatje op te bouwen voor later. Bedrijfsleiders kunnen eveneens via die weg hun pensioenspaarpot aandikken. Deze regeling heeft ook een grote troef voor de vennootschappen. Zij kunnen de premies voor het aanvullend pensioen fiscaal in mindering brengen. Die aftrekbaarheid is echter niet onbeperkt. De ondernemingen moeten de zogenaamde 80%-regel respecteren. Die stelt dat het wettelijk pensioen en het aanvullend pensioen samen niet meer mogen bedragen dan 80 procent van de brutobezoldiging van het laatste jaar.
“Op papier lijkt dit een zeer eenvoudige regeling, maar in de praktijk is die zeer moeilijk toe te passen”, aldus Cauwenberghs. “De concrete toepassing van de regel is vrij complex, omdat de basisgedachte van de wet vertrekt van een vergelijking die gebeurt op het moment van pensionering, terwijl de fiscale controles in de praktijk gebeuren tijdens de opbouwfase van het aanvullend pensioen.”
Circulaire uit 2019 maakt fiscaliteit aanvullend pensioen nog complexer
En die complexiteit is de voorbije jaren alleen maar toegenomen door een niet gepubliceerde circulaire uit 2019. Over wat gaat het juist? “Wanneer iemand van werk verandert, wordt er een nieuw aanvullend pensioen gestart vanaf 0. Soms zijn bedrijven bereid om inhaalpremies te betalen, zodat het aanvullend pensioen niet vanaf 0 start. Dat wordt uitzonderlijk toegepast en bijna uitsluitend bij bedrijfsleiders. De nieuwe werkgever of vennootschap mag dan tot tien jaar teruggaan. In dat geval moet het al opgebouwde pensioen in die periode in rekening worden gebracht bij de 80%-grens”, klinkt het. “Dat is logisch, maar de fiscus is nu van oordeel dat er altijd rekening moet worden gehouden met het reeds opgebouwde aanvullend pensioen, ook al worden er geen inhaalpremies toegekend voor het verleden. Daardoor neemt de fiscale aftrekbaarheid fors af, of wordt die zelfs volledig tenietgedaan.”
“Concreet betekent dit dat wanneer iemand na 20 jaar van werkgever verandert, de persoon in kwestie geen aanvullend pensioen meer kan opbouwen dat aftrekbaar is indien salaris en pensioenplan onveranderd blijven. Alle reserves die al opgebouwd zijn bij de vorige werkgever moeten immers worden afgetrokken”, gaat Cauwenberghs verder. “Dus het pensioenplan voor de komende 20 jaar wordt ofwel gewoon veel duurder, omdat de aftrek geweigerd wordt, ofwel ontvangt de betrokken persoon een lager aanvullend pensioen op het einde van de rit omwille van het in rekening nemen van bestaande reserves uit een vorige professionele activiteit. En dat is kort samengevat het probleem met de huidige interpretatie van de fiscus.”
Nog geen impact voor aanvullend pensioen werknemers
Hij voegt er wel aan toe dat de werknemers zich vandaag (nog) geen zorgen moeten maken. De op vandaag lopende fiscale discussies treffen voornamelijk de bedrijfsleiders. Het is ook zeer moeilijk om deze interpretatie toe te passen voor de miljoenen bedienden en arbeiders die via de tweede pensioenpijler sparen voor later.
Cauwenberghs waarschuwt wel dat als de circulaire uit 2019 het nieuwe normaal wordt de gevolgen dramatisch kunnen zijn. “Beeld je eens in dat als je iemand aanwerft je als werkgever moet gaan vragen wat voor reserves de persoon in kwestie heeft opgebouwd. Hij of zij is niet verplicht om die info te geven. Je hebt met andere woorden geen garantie dat je die informatie krijgt, en is die informatie daarenboven correct? Het is een nachtmerrie”, zegt hij.
Zorgt regering-De Wever voor meer duidelijkheid?
Maar er is ook goed nieuws: de nieuwe federale regering lijkt bereid om iets te doen aan die absurde situatie. De Arizona-partijen beloven een hervorming van de 80%-regel. In het regeerakkoord staat dat de 80%‐regel voortaan zal worden berekend op basis van identificeerbare en geactualiseerde parameters die rekening houden met de reeds gepresteerde loopbaan. Cauwenberghs is voorzichtig positief. “Het is wachten op de concrete details. Pas dan kunnen we zeggen of dit een positieve of negatieve zaak is voor de ondernemingen”, klinkt het. “Er moet hoe dan ook iets gebeuren, want er is nu veel onzekerheid. Zelfs het Grondwettelijk Hof kon in 2024 geen klaarheid scheppen. Het ziet geen verschil in het bedrag aan aanvullend pensioen dat fiscaal aftrekbaar kan worden opgebouwd. Het is duidelijk dat het Hof zich niet wilde of durfde uit te spreken over deze materie.”
Werkgeversbijdrage van 3 procent
In het regeerakkoord wordt er ook gesproken over hoeveel de werkgevers minimaal zouden moeten bijdragen aan het aanvullend pensioen. De doelstelling is dat ieder bedrijf tegen 2035 een bijdrage van minstens 3 procent (van de bezoldiging) toekent. Cauwenberghs juicht die beslissing toe. Uit een onderzoek van AON blijkt namelijk dat 11 procent van de bedrijven nog steeds niet voorziet in een minimale werkgeversbijdrage van 3 procent voor hun kaderleden. Dat cijfer loopt op tot 30 procent voor de bedienden en 66 procent voor de arbeiders. “In sommige gevallen hebben de werknemers zelfs nog geen toegang tot een aanvullend pensioen”, besluit de expert bij AON.
