De vorige Vlaamse regering stelde strengere regels op rond bouwgronden die vervuild zijn met PFAS. De invoering van die regels werd afgelopen zomer uitgesteld, weet De Tijd. Dat het uitstel nu pas aan het licht komt, zou te maken hebben met politieke motieven.
Key takeaways
- Nieuwe regels moeten bedrijven verplichten om grond te saneren als er teveel PFAS in de bodem zit. De invoering ervan werd telkens uitgesteld.
- Nu blijkt dat de regels pas in april 2025 zullen gelden. Door politieke belangen bij N-VA was dat nog niet geweten.
- Huidig Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns houdt rekening met verdere vertragingen.
Wat vooraf ging: Voormalig Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) werkte samen met wetenschappers nieuwe regels uit voor bouwgronden die vervuild zijn met PFAS. Die afkorting staat voor poly- en perfluoralkylstoffen, die mogelijk de hormoonwerking verstoren en kankerverwekkend zouden zijn. De Raad van State had in 2022 de werken aan de Oosterweelverbinding laten stilleggen, omdat bouwbedrijf Lantis niet goed zou omgegaan zijn met de vervuilde grond. Demir wilde een juridische slag vermijden.
- De regel stelt dat van zodra er ergens 250 kubieke meter grond opgegraven wordt, er gecheckt wordt op PFAS-stoffen. Demir bepaalde dat bij te hoge concentraties de grond afgevoerd of gesaneerd moet worden. Het gaat daarbij over 3 microgram aan PFOS en 2 microgram voor PFOA. Bij een combinatie daarvan, wat PFAS is, geldt 8 microgram.
- Alleen werd de invoer van de regels van Demir telkens op de lange baan geschoven. De Vlaamse regering keurde de bepaling in juli 2023 goed, maar het uitvoeringsbesluit kwam er niet. Dat stond eerst gepland voor 1 januari 2024, vervolgens schoof dat op naar 1 september en tot slot 1 januari 2025. Het uitstel gebeurde op vraag van de bouwsector zelf, die zei meer voorbereidingstijd te willen.
N-VA hield de publicatie tegen
In het nieuws: Nu blijkt dat de invoering van de regels nóg een keer is opgeschoven, naar april 2025.
- Volgens De Tijd keurde Demir de invoering van de regels uiteindelijk goed in de zomer van 2024. Al die tijd werd gedacht dat januari 2025 de ingangsdatum bleef, maar nu blijkt dat die andermaal is opgeschoven naar april 2025. De Tijd meldt dat de publicatie pas later gebeurde door tegenwerking binnen N-VA.
- Samen met anderen zou de nieuwe Vlaamse minister van Openbare Werken en uittredend Antwerps schepen Annick De Ridder (N-VA) de regels van Demir onwerkbaar vinden. De Oosterweelverbinding speelt daarbij een hoofdrol: mede door de verplichte saneringswerken stijgt de kostprijs van het project van 7 miljard euro naar 10 miljard euro. Ook een uitbreiding van de Antwerpse haven, waar De Ridder als schepen voor bevoegd is, zou door de regels vertraging oplopen.
- De afweging tussen uitbreiding en economie enerzijds en de volksgezondheid anderzijds blijkt een lastige te zijn voor de Antwerpse en de Vlaamse politiek. De onzekerheid is nog niet van de baan: de politiek kan beslissen om de invoering nog verder uit te stellen en de Raad van State kan de regels opnieuw tegenspreken.
Onzekerheid troef
Om te volgen: Het dossier zorgt voor onzekerheid bij de bouwsector en voor hoofdpijn bij minister Brouns.
- Inmiddels is Vlaams minister Jo Brouns (cd&v) bevoegd voor omgeving. Hij bevestigt aan De Tijd dat zelfs april 2025 misschien niet haalbaar is. Aangezien de Raad van State nog geen uitspraak deed in de zaak tussen chemiebedrijf 3M en een aantal milieubewegingen rond de PFAS-vervuiling, wil Brouns nog geen beslissing nemen. “Rechtszekerheid is nodig, maar zolang een procedure hangende is, kunnen we die niet geven”, zegt hij.
- De bouwsector dringt ondertussen aan op een snellere beslissing. Caroline Deiteren van de bouwfederatie Embuild hekelt de onzekerheid in het dossier, zegt ze tegenover De Tijd. “Die is nefast voor de bouwsector. Opdrachtgevers, bodemdeskundigen en aannemers: niemand weet nog goed wat er moet gebeuren en vooral wie de bijkomende kosten moet dragen”.
- Brouns zegt echter niet te hopen op een snelle oplossing en toont zich vrij pessimistisch.
