Vlaamse regering mag meer uitgeven dan voorzien

De Hoge Raad van Financiën komt met een nieuw advies voor het begrotingstekort. Daaruit blijkt dat de Vlaamse regering niet hoeft te besparen, terwijl de federale regering straks een moeilijke oefening wacht.

In het nieuws: De Hoge Raad van Financiën werkte drie mogelijke scenario’s uit die laten zien hoe de verschillende regio’s de budgettaire inspanning onder elkaar moeten verdelen. De instelling koos uiteindelijk voor een middenweg, weet De Tijd.

De Tijd kon ook de cijfers inkijken. De federale overheid moet het tekort op de eigen begroting en de sociale zekerheid beperken tot 68,2 procent van het overheidstekort, luidt de conclusie van de Hoge Raad van Financiën. De deelstaten en de lokale besturen moeten ook het tekort beperken, maar tot 31,8 procent van het deficit.
Uit de verdeelsleutel blijkt dat Vlaanderen 12,8 procent van het totale overheidstekort mag hebben. Gesteld dat Vlaanderen een begroting in evenwicht heeft aan het einde van de nieuwe legislatuur in 2029, dan mag de Vlaamse regering een tekort van 2 miljard euro hebben. Dat is meer dan wat de Vlaamse regering in lopende zaken heeft voorzien.
De financiën voor Brussel en de Franse Gemeenschap staan er minder goed voor: zij zouden 700 tot 800 miljoen euro moeten besparen. Wallonië zou, als het de huidige koers aanhoudt, voldoen aan de verdeling die de Hoge Raad maakte.
Op federaal niveau wacht de moeilijkste oefening. Het beperken tot 68,2 procent van het tekort wil zeggen dat de regering tegen 2029 3,75 procent van het bruto binnenlands product bespaard moet hebben. Omgerekend is dat ruim 27 miljard euro. Daarmee komt de berekening van de Hoge Raad van Financiën ongeveer overeen met het bedrag dat het Monitoringscomité voor ogen heeft: 27,6 miljard euro.
Dat alles zou ervoor zorgen dat België de zogenaamde Maastrichtnorm haalt. De Europese Commissie legt alle EU-landen de stelregel op dat het begrotingstekort niet hoger mag zijn dan 3 procent van het bbp. Inmiddels bedraagt het begrotingstekort van België 4,4 procent. De beoogde besparing van het Monitoringscomité ziet dat aandeel teruggebracht tot 2 procent.

Advies begrotingstekort is niet te volgen

De reactie: “Ondoenbaar”, klinkt het in de entourage van formateur Bart De Wever (N-VA).

N-VA haalde in de kiescampagne een groot besparingsplan van 14 miljard euro boven. Daarmee zou het begrotingstekort met 3,05 procent van het bbp net boven de EU-norm stranden, berekende de partij zelf. Het Federaal Planbureau, die niet alle plannen kon doorrekenen, hield het op een tekort van 3,6 procent voor de N-VA-plannen. Daarmee is de partij de beste van de klas: de anderen hinken achterop.
Nog meer besparen dan het al vrij rigoureuze besparingsplan is simpelweg onmogelijk, klinkt het in de omgeving van De Wever. In de onderhandelingen zal hoe dan ook afgeweken worden van het advies van de Hoge Raad.
Dat is anders dan de voorbije jaren, waar het advies telkens werd gevolgd. Maar toen werd telkens de makkelijkste weg naar voren geschoven. Dat dit nu niet gebeurt, toont nog maar eens aan hoe dringend de begrotingskwestie aan het worden is.

Pensioenen blijven grootste probleem

Een mogelijke oplossing: Een aanpassing van de Bijzondere Financieringswet.

Dat de federale overheid de grootste inspanning moet doen, heeft vooral te maken met het feit dat de kosten van de pensioenen en de vergrijzing zo zwaar doorwegen. De Europese Commissie adviseerde dan ook om dringend werk te maken van een pensioenhervorming. Dat is alvast een van de punten van aanpak de de Commissie hoopt te zien in het rapport dat de regering tegen 20 september moet afhebben.
Een mogelijke oplossing is dat de deelstaten meer zullen bijdragen om in totaal toch een positievere balans te bekomen. Vlaanderen gaat dat dus al doen door een begroting in evenwicht na te streven terwijl de regering eigenlijk meer mag uitgeven.
Een andere mogelijkheid is een hervorming van de Bijzondere Financieringswet, waardoor de deelstaten meer lasten op zich nemen. De ontslagnemende Waalse en Brusselse regeringen zien dat echter niet zitten.
Tegelijk kan het een opening zijn voor N-VA om te praten over een nieuwe staatshervorming, waar de aanpassing van de financieringswet onder kan vallen. Een mogelijkheid voor Sander Loones (N-VA), die daarmee bezig is, dient zich aan.