De hoofdonderhandelaars van de gesprekken voor een nieuwe Vlaamse regering steken dinsdag de koppen bijeen. En dat is nodig, want bij Vooruit klinkt er kritiek op de methode die formateur Matthias Diependaele (N-VA) en zijn partij toepassen. De socialisten vinden dat het te traag gaat.

In het nieuws: De nota’s van Diependaele worden te traag aangepast, vindt Vooruit.

• De afgelopen twee weken werd er door N-VA, cd&v en Vooruit op verschillende domeinen onderhandeld in kleinere werkgroepen. Daarbij wordt telkens vertrokken van een nota die N-VA opstelde. Het gevolg daarvan is dat de nota’s initieel uitgaan van de standpunten van die partij.
• Waren de onderhandelaars in het begin nog van mening dat er “veel luisterbereidheid was om bij te sturen”, dan lijken er nu wat barstjes in de samenwerking te komen. Zo viel men zowel over de inhoud als de stijl van de nota in de werkgroep Onderwijs.
• Bij Vooruit klinken nu meer verzuchtingen: “De nota’s worden wat ons betreft niet snel genoeg aangepast aan onze opmerkingen”, zo citeert De Morgen een socialistische bron. De partij kan daardoor zijn verbeterpunten niet goed genoeg op tafel gooien, klinkt het. En het gevolg daarvan is dat “op deze manier die werkgroepen tijdverspilling dreigen te worden”, vindt Vooruit.
• In De Standaard zijn de geluiden nog kritischer: “Tot nu toe werd er gewoon niet onderhandeld in de werkgroepen. Ze zitten soms 10 uur bijeen en geraken niet verder dan kamperen op N-VA-teksten en elk ander voorstel van tafel vegen. Dat gaat niet”.
• De partij wil het probleem vanochtend agenderen, in het overleg tussen de hoofdonderhandelaars. Toch zegt Vooruit dat de bespreking geen crisisoverleg is, “maar betere werkafspraken zijn nodig”.

“Moeilijkste knopen voor de hoofdonderhandelaars”

De reacties: Cd&v sust, N-VA ontkent.

• Betere afspraken zijn nodig, want ook cd&v vindt de methodiek een werkpunt. N-VA zou in de werkgroepen te weinig toegevingen doen, schrijft De Morgen. Maar de christendemocraten ontkennen dat het geplande gesprek vooral draait om de N-VA-werkwijze. “De timing van het samenkomen van de toponderhandelaars heeft eerder te maken met feit dat alle werkgroepen nu opgestart zijn. Het is tijd voor een tour d’horizon“, zegt een cd&v’er in De Standaard.
• Het team van Diependaele wuift de kritiek weg. “In de werkgroepen wordt wel degelijk rekening gehouden met de opmerkingen van andere partijen, maar het is logisch dat de moeilijkste knopen voor de hoofdonderhandelaars zullen zijn”.

Stikstof blijft struikelblok

Om te volgen: Ook de laatste en meest moeilijke werkgroep ging van start.

• Inmiddels zijn alle werkgroepen vertrokken. Binnen sommige van die groepen vergaderen de onderhandelaars inderdaad erg lang, zoals in die over Landbouw en Mobiliteit. Het was wachten op een laatste nota van N-VA voor de werkgroep Omgeving voordat alle 19 groepen konden beginnen.
• Het team van Diependaele hield de meest lastigste werkgroepen voor het laatst. Want over Omgeving is het laatste woord nog niet gezegd. De discussie binnen de ontslagnemende Vlaamse regering laaide vaak hoog op, tussen minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) en minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v).
• Daarbij was het Stikstofakkoord het grootste struikelblok. Hoewel beiden uiteindelijk het Stikstofdecreet goedkeurden, was er tegenkanting te horen bij Brouns. Want de landbouwers moesten meer toegevingen doen om uitstoot te bepreken dan de industrie, zo klonk de kritiek toen. Brouns sprak van een “overgangsdecreet” en was vastbesloten om een betere deal te krijgen voor de boeren in de komende legislatuur.
  • Maar veel ruimte voor een langere aanloop is er niet, zeker niet nadat Europa uiteindelijk toch nog de Natuurherstelwet goedkeurde. Die is op bepaalde punten nog een stuk strenger dan het Stikstofdecreet. Brouns lijkt dat te beseffen: vorige week klonk hij plots streng: “We dingen niets af op de doelstelling. De stikstofuitstoot van de landbouwsector moet halveren.”
• Vandaag wordt “een tussentijdse balans” opgemaakt door de hoofdonderhandelaars, is bij Diependaele te horen. Vermoedelijk luidt de conclusie dat er toch nog wat werk aan de winkel is.