"Duitsland is nu een rem op de Europese economie"

Onze oosterburen verkeren in een diepe malaise. Hun economie staat voor zowel conjuncturele als structurele obstakels. Volgens Allianz Trade heeft de Duitse economie dringend behoefte aan een grote herziening, maar het plan om dit te bereiken laat op zich wachten.

In het nieuws: Allianz Trade, ’s werelds grootste kredietverzekeraar, schetst een weinig rooskleurig beeld van de Duitse economie.

Groei, energieprijzen, buitenlandse investeringen en export… Enkele dagen geleden hebben we de sombere situatie van de Duitse economie in 10 cijfers geschetst.

Allianz Trade bevestigt in haar laatste rapport: “Duitsland is de enige grote economie die in 2023 negatieve groei laat zien.” De economische groei van Duitsland zal dit jaar naar verwachting -0,4 procent bedragen, vergeleken met +0,8 procent in de eurozone, volgens de recentste voorspellingen van de Europese Commissie.
“Terwijl Duitsland voorheen voorop liep in het economisch herstel, vormt het nu eerder een rem”, constateert Allianz.
Is inflatie een probleem? Ja, maar dat is niet het enige: “Duitsland kampt met een reeks structurele problemen. Een tekort aan gekwalificeerd personeel is bijvoorbeeld een belangrijk obstakel. De vergrijzing van de bevolking verergert het probleem. Een ander punt: Duitsland loopt niet bepaald voorop op het gebied van digitalisering”, zegt Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux bij Allianz Trade.
- Op dit laatste punt staat Duitsland ver achter op de Digitaliseringsindex (EGDI) van de VN. Duitsland behoort niet tot de top 20, in tegenstelling tot Scandinavische landen, Nederland, de Verenigde Staten, Japan en de Verenigde Arabische Emiraten.

Export heeft niet alleen voordelen

Belangrijkste punt: een onevenwicht tussen industrie en diensten.

Duitsland is een exportgerichte economie. En natuurlijk, als de prijzen van grondstoffen en energie hoog zijn, doet dat pijn. Vooral omdat het herstel in China niet is verlopen zoals verwacht.
Volgens het onderzoeksdepartement van Allianz Trade is de Duitse export op jaarbasis met 11,8 procent gedaald in de eerste helft van 2023. En de Duitse export naar China is met 7,9 procent gedaald.
Volgens Geeroms zal deze trend volgend jaar aanhouden: “De wereldwijde vraag naar belangrijke Duitse producten zoals auto’s, machines en chemicaliën zal blijven dalen volgend jaar, vooral vanwege de vertraging van de groei in de Verenigde Staten en China.”
Het fundamentele probleem, volgens Allianz, is een onevenwicht tussen industrie en de dienstensector. “Als we naar het bbp kijken, is het aandeel van de industrie in Duitsland veel groter dan in andere grote landen, terwijl de dienstensector achterblijft.”
- De Duitse industrie draagt 18,5 procent bij aan het bbp (9,3 procent in Frankrijk en 10,7 procent in de Verenigde Staten), tegenover 62 procent voor de dienstensector (70,3 procent in Frankrijk en 77,6 procent in de Verenigde Staten).

Sombere sfeer

De context: De eersten die dit opmerken, zijn de Duitsers zelf.

“Frankrijk is Duitsland, maar dan beter!” Deze onverwachte en enigszins uitdagende uitspraak in Der Spiegel verraste de Fransen begin september, maar niet de Duitsers. De auteur van het commentaar ging in op de vooruitgang die Frankrijk heeft geboekt en de langdurige neergang die Duitsland doormaakt.
Beginnend met het energiebeleid: elektriciteit is twee keer zo duur voor Duitse industriële bedrijven als voor Franse industriële bedrijven. Hoewel Duitsland aanzienlijke vooruitgang boekt op het gebied van hernieuwbare energie, dwingt de sluiting van kerncentrales het land om steenkoolmijnen te heropenen.
Der Spiegel merkt ook op dat de economische groei in 2023 en 2024 in Frankrijk twee keer zo hoog zal zijn als die in de Bondsrepubliek. Grote bedrijven kiezen nu voor Frankrijk om zich te vestigen.
- Dit blijkt bijvoorbeeld uit de plannen van het Taiwanese bedrijf ProLogium om zijn fabriek voor elektrische batterijen in Duinkerke te vestigen, als onderdeel van een project ter waarde van 5,2 miljard euro, in het hart van de “Batterijvallei“.
De Duitse krant prijst de moedige en pijnlijke beslissingen van Emmanuel Macron, die erin is geslaagd de pensioenen te hervormen en de belastingen voor bedrijven te verlagen.
Bovendien, waar Macron probeert de normen en regelgeving te versoepelen, lijkt Duitsland achterdochtig en versterkt ze deze. Dit is ook een van de kernpunten van de analyse van Allianz: “De Duitse autoriteiten willen strengere regelgeving, bijvoorbeeld voor internetgiganten, maar ook voor de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. De overheid voedt zo de angstcultuur, terwijl nieuwe technologieën juist tal van kansen bieden. En deze kansen worden niet benut.”