Hoe Sam Bankman-Fried iedereen misleidde en de Bernie Madoff van crypto werd

Op minder dan een week tijd transformeerde Sam Bankman-Fried van een van de meest gevierde leiders in crypto tot de meest gehate schurk in de sector. De manier waarop hij gebruikers en investeerders om de tuin kon leiden, toont opvallend veel gelijkenissen met de zwendel van legendarisch Wall Street-oplichter Bernard Madoff. Crypto zal mogelijk nog jaren nodig hebben om te herstellen van de reputatieschade die SBF aanrichtte. De cryptosector zal als gevolg daarvan onvermijdelijk grondig transformeren.

Waarom is dit belangrijk?

Bernard ‘Bernie’ Madoff schreef geschiedenis toen in 2008 een ponzifraude aan het licht kwam waarbij duizenden mensen betrokken waren. Jarenlang had zijn investeringsfonds goedgelovige klanten opgelicht voor de bagatel van 65 miljard dollar; de grootste investeringsfraude in de geschiedenis. Ook Sam Bankman-Fried onderhield goede relaties met gerenommeerde beleggers, machtige regelgevers en politici. Dat terwijl hij via zijn marketmaker Alameda Research fondsen van beleggers opslorpte en kwijtspeelde. Crypto heeft nu ook zijn eigen Bernie Madoff.

De essentie: Een sterk staaltje journalistiek en een geslepen rivaal dwongen het rijk van SBF uiteindelijk op de knieën.

  • Cryptobeurs FTX, met een marktwaarde van 32 miljard dollar, en Alameda Research, ooit bijna 15 miljard dollar waard, waren de kroonjuwelen van Bankman-Frieds portfolio en de bolwerken van zijn cryptorijk.
  • Met zijn financiële macht strooide de jonge miljardair geld in het rond om de cryptosector overeind te houden toen 2022 startte met een serieuze berenmarkt voor digitale munten. Vele spelers gingen overkop, maar SBF kon er verschillende, zoals BlockFi en Voyager, redden met bail-outs of overnames.
  • Bankman-Fried was dan ook een zelf veredelde altruïst die de Amerikaanse pers geregeld haalde met uitspraken dat hij van plan was om ooit zijn hele fortuin weg te geven.
  • Vervolgens werd hij regelmatig omschreven als de “volgende Warren Buffett” of de “John Pierpont Morgan van crypto”. Die laatste redde met investeringen ooit de Amerikaanse bankensector van de ondergang.
  • Pas in begin november bracht CoinDesk-journalist Ian Allison aan het licht dat de reserves van Alameda Research vooral uit FTT-tokens bestonden, een cryptomunt die FTX zelf uitgeeft en kan beïnvloeden. Miljarden dollars werden dus ondersteund door gebakken lucht en niet door echte activa. Waar het geld van beleggers naartoe ging, was niet duidelijk.
  • De bal ging vervolgens snel aan het rollen. Binance, ‘s werelds grootste cryptobeurs, begon met het dumpen van zijn FTT-tokens. Changpeng ‘CZ’ Zhao, de oprichter en CEO van Binance, deelde op Twitter mee dat hij grote problemen had ontdekt bij FTX en daarom de munt uit zijn portfolio wou halen.
  • Vervolgens wilden duizenden klanten van FTX hun activa opnemen, wat de cryptobeurs niet aankon wegens een dodelijk gebrek aan waardevolle reserves. Niet veel later vroegen FTX, Alameda Research en zelfs de Amerikaanse arm FTX US, waarvan SBF nog een dag eerder had gezegd dat die niet besmet zou zijn, het faillissement aan. Schuldeisers spreken van een tekort van 8 miljard dollar.
  • Waar SBF en zijn handlangers zich nu bevinden is onduidelijk. Alameda-CEO Caroline Ellison zou op weg zijn van Hongkong naar Dubai, waar geen uitleveringsverdrag met de VS bestaat. SBF meent dat hij verblijft in zijn vaste thuisbasis de Bahama’s, hoewel zijn weelderige penthouse (40 miljoen dollar) daar inmiddels te koop staat.

De gevolgen: Een gigantische deuk in het vertrouwen van crypto en een oppermachtig Binance, dat de rol van centrale bank binnen de sector opeist.

  • Een indrukwekkend lijstje beleggers stapten ooit gretig mee in het FTX-verhaal. Ze investeerden gigantische sommen om zeker te zijn dat ze de crypto-boot niet zouden missen. Op dat lijstje staan giganten zoals BlackRock en Sequoia Capital, maar ook instellingen zoals het Ontario Teachers’ Pension Plan. Zij gaven Bankman-Fried allemaal miljoenen dollars zonder schijnbaar ook maar enige research te doen.
  • Hoe dat juist is kunnen gebeuren, vraagt cryptojournalist Jeff John Roberts zich af in een nieuwsbrief van Fortune. “Het antwoord is dat, zoals elke goede oplichter, SBF ons een verhaal vertelde dat we wilden horen en graag wilden geloven. Hij deed zich voor als een handelsgenie die slimmer was dan alle anderen in de sector”, schrijft Roberts.
  • Ondertussen wordt het machtsvacuüm dat SBF achterlaat bliksemsnel opgevuld. Binance, dat er zelfs even over nadacht om FTX over te nemen, cementeert zijn rol als industrieleider.
  • De cryptobeurs lanceerde een “proof-of-reserves”-charmeoffensief om aan te tonen dat zijn reserves wel volstaan om klanten te dekken. Andere cryptobeurzen vielen daarna bijna over elkaar om een eigen “proof-of-reserves” aan de man te brengen.
  • Binance wil nu ook een noodfonds oprichten om noodlijdende cryptobedrijven uit de penarie te helpen. Met bail-outs in de stijl van de Europese Centrale Bank profileert Binance zich als de centrale bank van crypto en ontdoet het de sector zo van elke resterende notie van decentralisering.

1 miljard dollar om tegen Trump te strijden

Ondertussen volledig onder de radar: De Democraten verliezen hun tweede grootste geldschieter.

  • Bankman-Fried’s connectie met de Amerikaanse Democratische partij is een aparte reeks artikelen waard.
  • De voormalige cryptomiljardair doneerde tijdens de vorige Amerikaanse tussentijdse verkiezingen zo’n 37 miljoen dollar aan de Democraten.
  • Zeker 27 miljoen dollar daarvan ging naar een Democratisch politiek actiecomité genaamd Protect Our Future.
  • Volgens OpenSecrets maakt dat van hem de tweede grootste donateur van de partij, na George Soros. 
  • Goed nieuws ook voor een strijdlustige Trump: SBF had plannen om zijn donaties tot 1 miljard dollar op te voeren in de strijd tegen de hernieuwde kandidatuur van Donald Trump.
  • Verschillende Democraten willen een deel van die donaties nu teruggeven, maar zijn terughoudend omdat ze niet willen gezien worden als een sponsor van Bankman-Frieds toekomstige juridische verdediging in rechtbanken.

Hoe zal de Bankman-Fried-saga uiteindelijk aflopen? Met een genadeloze celstraf, zo hopen de bedrogen beleggers.

  • Madoff kreeg voor zijn ponzifraude een celstraf van 150 jaar opgelegd. Ook de cryptosector roert zich en eist gevangenisstraffen voor SBF’s bewuste misleiding.
  • The Information kwam via twee insiders te weten dat een groep durfkapitalisten die miljarden dollars in FTX hadden gepompt, overwegen om Bankman-Fried aan te klagen. Op die manier hopen ze, wellicht na verschillende jaren, wat geld terug te krijgen.
  • Ondertussen worden FTX en Alameda al onderzocht door de Amerikaanse financiële regelgever SEC en het departement van Justitie.
  • Het doet denken aan het Mt. Gox-fiasco, een cryptobeurs die in 2014 implodeerde na een hackschandaal waarbij klanten hun Bitcoins verloren. In die zaak kregen beleggers pas na een pijnlijke 8 jaar een deel van hun gestolen fondsen terug in Bitcoin. Dat lot staat wellicht ook duizenden getroffen FTX-beleggers te wachten.

(as/ddw)

Meer

Ontvang de Business AM nieuwsbrieven

De wereld verandert snel en voor je het weet, hol je achter de feiten aan. Wees mee met verandering, wees mee met Business AM. Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en houd de vinger aan de pols.