Kroatië werkt aan plannen om de capaciteit van de Adria-oliepijpleiding te verdubbelen, om op deze manier de afhankelijkheid van Russische fossiele brandstoffen te verminderen. De pijpleiding zou een “reddingslijn” kunnen zijn voor mede-EU-lidstaten Hongarije, Slowakije, Slovenië en Servië, zeggen deskundigen betrokken bij het project tegen Financial Times.
“Kroatië heeft een goede kans om de energiepoort te worden voor een aantal naburige Centraal-Europese landen”, zegt Igor Dekanić, professor aan de faculteit Geologie en Mijnbouw van de universiteit van Zagreb, tegen FT.
Kroatië was al lang voor de inval van Rusland in Oekraïne begonnen met het diversifiëren van zijn energiebronnen. Het land importeert steeds meer olie uit Azerbeidzjan en Kazachstan, terwijl het de oliestromen uit Rusland heeft teruggebracht tot iets meer dan een kwart van zijn totale invoer in 2020, het laagste niveau sinds 2003.
In 2021 bedroeg de importwaarde van olie uit Azerbeidzjan aan Kroatië ruim 755 miljoen euro, naast een invoer voor een bedrag van 45 miljoen euro uit Kazachstan. Uit Rusland werd vorig jaar nog voor 383 miljoen euro aan fossiele brandstoffen geïmporteerd, tegenover 1,4 miljard euro tien jaar geleden
Zagreb hoopt te profiteren
Nu verschillende Balkanlanden gedwongen worden hun energie-import te diversifiëren, hoopt Zagreb hiervan te profiteren. Zo is buurland Hongarije afhankelijk van de Druzhba-pijpleiding die Russische ruwe olie dwars door Oekraïne pompt. Dat model wordt nu echter bedreigd door EU-sancties, mogelijke oorlogsschade of het Russische besluit om de stromen stop te zetten.
Deskundigen zeggen tegen Reuters dat de Adria-pijpleiding Boedapest kan helpen om zijn energie-afhankelijkheid van Russische olie te verminderen. Het in Hongarije gevestigde energieconcern MOL, dat nu nog olie importeert uit Rusland, zegt moderniseringen van zijn raffinaderijen voor te bereiden, zodat zij lichtere niet-Russische ruwe olie kunnen verwerken.
Groene energie exporteren
Ook verhoogt Zagreb zijn jaarlijkse capaciteit om vloeibaar aardgas te importeren van de huidige 2,9 miljard kubieke meter tot 6,1 miljard kubieke meter. Onderwijl investeert het land flink in wind- en zonne-energie. Met zijn lange Adriatische kustlijn streeft Kroatië naar een snelle ontwikkeling van groene energie, zegt Dražen Jakšić, directeur van Zagrebs Hrvoje Požar Energy Institute. “De regering streeft naar een flinke uitbreiding van de zonne-energiecapaciteiten en windenergie”.
“Uiteindelijk moeten we groene elektriciteit exporteren”, zei Julije Domac, energieadviseur van de Kroatische president Zoran Milanović. “We zijn in een positie om dat te zijn”.
(mah)