Voor het eerst in zijn honderdjarig bestaan heeft Noord-Ierland meer inwoners die zich bij de katholieke bevolkingsgroep situeren dan personen die zichzelf tot de protestantse populatie rekenen. Dat is gebleken uit een nieuwe volkstelling die vorig jaar door het Northern Ireland Statistics and Research Agency werd georganiseerd.
Deze demografische verschuiving zou belangrijke gevolgen kunnen hebben voor de Britse eenheid. Toen Noord-Ierland in 1921 werd gecreëerd als een onderdeel van het Verenigd Koninkrijk, was tweederde van de bevolking protestant, in schril contrast met de grotendeels katholieke Ierse staat in het zuiden van het eiland.
Verenigd Ierland
Sommige waarnemers zijn van mening dat de verschuiving in religieuze overtuiging in Noord-Ierland tot een grotere steun zal leiden om een breuk met het Verenigd Koninkrijk door te duwen. Hierdoor zou een verenigd Ierland mogelijk kunnen worden.
De resultaten van de volkstelling vorig jaar toonden aan dat 45,7 procent van de respondenten zichzelf tot de katholieke populatie van het land rekende, terwijl 43,5 procent zichzelf als lid van de protestantse gemeenschap omschreef.
Bij de vorige telling, tien jaar voordien, werd nog een kleine meerderheid van protestanten vastgesteld. Die groep kwam toen immers nog aan 48 procent, tegenover 45 procent voor de katholieken.
Demografen hebben de verschuiving naar een katholieke meerderheid al langer voorspeld. De katholieke bevolkingsgroep is immers in het algemeen jonger dan de protestantse populatie. Bovendien laat de katholieke gemeenschap een hoger geboortecijfer optekenen.
Uit de volkstelling bleek verder nog dat 32 procent van de respondenten zich als een Brit omschreef. Tien jaar voordien kon daarbij nog een score van 40 procent worden opgetekend. Anderzijds bestempelde 29 procent zichzelf vorig jaar als een Ier, tegenover 25 procent tien jaar voordien. Nog eens 20 procent had naar eigen zeggen de Noord-Ierse nationaliteit. Dat was een lichte stijging.
Oproep tot referendum
Deze historische verschuiving zal volgens waarnemers waarschijnlijk leiden tot een toenemende oproep voor een referendum over de hereniging van Noord-Ierland met de Ierse republiek. De mogelijkheid voor een dergelijke hereniging is mogelijk gemaakt door het Goede Vrijdagakkoord bijna een kwarteeuw geleden, op voorwaarde dat in Noord-Ierland hiervoor een meerderheid kan worden gevonden.
Onder meer de Ierse nationalistische partij Sinn Fein eist een stemming over de kwestie. De partij gaf alvast aan dat de resultaten van de volkstelling duidelijk maken dat er op het eiland historische veranderingen plaatsvinden.
Sinn Fein stuurt al langer aan op een Ierse hereniging. Zij werd in mei van dit jaar voor de eerste keer de grootste politieke partij van Noord-Ierland. De eisen voor een referendum zijn door Sinn Fein nog opgedreven sinds het Verenigd Koninkrijk zes jaar geleden besliste de Europese Unie te verlaten. In Noord-Ierland had 56 procent van de bevolking zich echter tegen de brexit verzet.
Een peiling kan echter alleen met een goedkeuring van de Britse regering worden uitgevoerd. Tot dusver hebben enquêtes bovendien consequent aangetoond dat een duidelijke meerderheid van de kiezers deel van het Verenigd Koninkrijk wil blijven uitmaken.
Het streven naar een hereniging met Ierland vormde een belangrijke pijler van The Troubles die voor een groot deel van de tweede helft van de voorbije eeuw op Noord-Ierland hebben gewogen. Deze onlusten, die vaak een bijzonder gewelddadig karakter kenden, werden in 1998 beëindigd met het Goede Vrijdagakkoord, dat in Noord-Ierland een gedeelde macht garandeerde.
De onlusten hebben aan meer dan drieduizend mensen het leven gekost. De tegenstellingen blijven in Noord-Ierland ook vandaag nog bijzonder gevoelig.
(fjc)
