Europese landbouwers hebben dankzij extreme weersomstandigheden steeds meer moeite om zich te houden aan de strikte, traditionele receptuur van iconische Europese streekproducten. Hierdoor loopt een industrie van meer dan 75 miljard euro gevaar.
Een intense droogte, die volgens wetenschappers de hevigste in 500 jaar kan zijn, heeft meerdere oogsten in Europa aangetast. Granen, groenten, honing en wijn hebben serieus geleden onder de extreme weersomstandigheden. Maar ook de productie van Europa’s regionale specialiteiten, van Franse kazen tot Spaanse jamon, loopt gevaar.
Veel bekende regionale specialiteiten worden beschermd door een uniek EU-zegel, dat hun kwaliteit en traditionele karakter certificeert. Echter als gevolg van de vaker voorkomende extreme weersomstandigheden wordt de productiecyclus van verschillende producten verstoord, waardoor het voor voedselproducenten moeilijker wordt zich te houden aan de strikte, traditionele receptuur en procedures van bekende Europese streekproducten.
Het verlies aan inkomsten kan daardoor aanzienlijk zijn. Vorig jaar nog hebben de levensmiddelen en dranken die onder deze kwaliteitslabels worden verkocht, meer dan 75 miljard euro opgebracht. Streekproducten worden daarom begrijpelijkerwijs “Europese schatten” genoemd.
Afwijken van productievoorschriften
In Frankrijk, dat meer dan 250 dergelijke labels telt, zeggen melkveehouders in de regio Savoie die kazen als de Emmental de Savoie of de Raclette de Savoie produceren, dat de droogte de grasvlakten die volgens hun eeuwenoude recepten centraal staan in het dieet van hun koeien, heeft verschroeid. De vlakten zouden “zo droog als een deurmat” zijn.
Als reactie op de extreme weersverschijnselen hebben de boeren uit de Savoie daarom om afwijkingen op de productievoorschriften gevraagd. Op deze manier zouden ze hun lucratieve EU-zegel niet verliezen, ondanks het feit dat ze niet meer aan de eeuwenoude normen voldoen.
En ook in het Franse Baskenland hebben boeren die Piment d’Espelette produceren van de INAO – een overheidsorgaan dat de geografische aanduiding en andere kwaliteitslabels regelt – afwijkingen voor hun productieproces gekregen. Zo hoeven producenten hun luxepeper niet meer met enkel regenwater te irrigeren, wat momenteel door de droogte onmogelijk is.
Volgens Le Parisien heeft de INAO ook al afwijkingen toegestaan aan twee wijnen uit de Bordeaux-regio en aan de makers van de Saint-Nectaire-kaas.
Boeren maken zich desondanks zorgen
Ondanks de versoepelingen in het productieproces, maken veel boeren zich zorgen over hun vermogen om zich aan te passen aan de veranderende omgeving. Producenten van de Spaanse Jamón ibérico, die met eikels op smaak wordt gebracht, kunnen dit seizoen minder leveren, aangezien eiken minder noten produceren als gevolg van de droogte.
En ook de makers van de iconische Italiaanse Parmigiano Reggiano-kaas hebben grote moeite om aan hun productienormen te voldoen. Hun koeien produceerden een stuk minder melk, als gevolg van de door droogte geteisterde rivier de Po.
Tegen Politico zei Thomas Dantin, een melkveehouder uit de Franse Savoie, dat hij zijn opgespaarde winterreserves in juni al moest aanspreken. “Zoiets heb ik nog nooit meegemaakt. Het is haast onmogelijk om mee te gaan met de veranderingen. In juni de wintervoorraden aanspreken, het is alsof we dit jaar twee winters hebben. Velen onder ons kunnen de kosten niet meer dragen en het is slecht voor ons kwaliteitslabel”.
Dijonmosterd verdwijnt uit Franse schappen
Ook de Franse Dijonmosterd ondervindt de gevolgen van de oorlog in Oekraïne en de recente klimatologische grilligheden. Gewoonlijk importeren de Franse fabrikanten ongeveer 80 procent van de 35.000 ton zaden die nodig zijn uit Canada.
Vorig jaar werden de Canadese provincies Alberta en Saskatchewan, waar het grootste deel van de oogst wordt verbouwd, echter getroffen door droogte. De Canadese oogst bedroeg ongeveer de helft van de opbrengsten in een normaal jaar.
Daarnaast verstoort de oorlog in Oekraïne de toevoer van alternatieve zaden en staan de voorraden wereldwijd onder druk.
(mah)