Sinds het hoogtepunt in januari 2021 op 1,235 dollar heeft de euro beetje bij beetje terrein moeten prijsgeven aan de dollar. Intussen is de koers ten opzichte van de greenback gezakt naar het laagste niveau in vijf jaar. Wat ligt er aan de basis van die ineenstorting?

Voor 1 euro betaal je op dit moment 1,06 dollar. Dat is fors minder dan enkele maanden geleden. In januari 2021 kreeg je voor 1 euro bijvoorbeeld nog 1,1235 dollar. De belangrijkste verklaring voor die forse daling is natuurlijk de oorlog in Oekraïne. In tijden van grote onzekerheid zoeken beleggers veiligere oorden op, zoals de Amerikaanse dollar.

Oekraïne

Om te beginnen wordt Europa veel meer blootgesteld aan het militaire conflict in Oost-Europa dan de Verenigde Staten. Dat merken we bijvoorbeeld als we kijken naar de weerslag van die oorlog op de Europese energieprijzen. Dinsdag was er zelfs opnieuw paniek op de markten toen Gazprom aankondigde dat het de gasleveringen aan Polen en Bulgarije zou stopzetten tot de twee landen hun rekeningen in roebels vereffenen.

De gasprijzen in Europa zijn opnieuw boven 100 euro per MWh gestegen. Ook de olieprijzen zitten wederom in de lift. De prijs voor een vat olie noteert nog steeds boven de grens van 100 dollar. De stijging van de olieprijzen zal waarschijnlijk aanhouden naarmate de boycot van Russische olie zich duidelijker aftekent: Duitsland lijkt zijn toon te veranderen na een bezoek aan Polen.

Inflatie

De val van de euro ten opzichte van de dollar werd al voor de start van de oorlog in Oekraïne ingezet, maar de geldontwaarding heeft de afgelopen maanden wel een enorme boost gekregen. In maart kwam de inflatie in de eurozone uit op 7,4 procent, tegenover 8,5 procent in de Verenigde Staten. In juni 2021 bedroeg de inflatie in de VS bijvoorbeeld al 5,4 procent, tegenover slechts 1,9 procent in de eurozone.

De Federal Reserve grijpt sneller in dan de Europese Centrale Bank (ECB) om de inflatie te beteugelen. Zo heeft Jerome Powell, voorzitter van de Fed, na de jongste rentevergadering al een renteverhoging van 25 basispunten aangekondigd. Kans is overigens groot dat de rente de komende maanden telkens met 50 basispunten zal worden verhoogd. De ECB wacht nog even om een soortgelijke beslissing te nemen. Door de oorlog in Oekraïne is de druk wel toegenomen om het geldbeleid te verstrakken. Verscheidene beleidsmakers van de Europese Centrale Bank zeggen overigens dat “het mogelijk is” dat de ECB de rente al in juli verhoogt. Lagarde sprak na de jongste rentevergadering van een verhoging in het vierde kwartaal van dit jaar.

Heropleving van de euro

Op korte termijn wordt er geen heropleving van de euro verwacht. Enkel wanneer de geopolitieke spanningen afnemen zou de euro opnieuw wat aan kracht kunnen winnen. Al geven de oorlogszuchtigee verklaringen van de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergei Lavrov, weinig hoop. Hij zei eerder deze week dat er al “een derde wereldoorlog” aan de gang is omdat het Westen wapens blijft leveren aan Oekraïne.

Niettemin doet een al te agressief beleid van de Fed of de ECB de vrees voor een recessie toenemen. Voor Deutsche Bank bestaat er overigens niet veel twijfel meer over dat de Amerikaanse economie zich binnenkort in een recessie zal bevinden. De ECB van haar kant heeft gewaarschuwd voor “een zeer moeilijke winter voor de Europese economie.”

Energieprijzen, inflatie, een verstoorde toeleveringsketen, de heropleving van corona in China: de donkere wolken pakken zich samen boven de wereldeconomie.

(ns/lp)