Politiek gezien heeft de Europese Unie geen embargo op Russische olie ingesteld. Maar sommige Europese bedrijven hebben “zichzelf gesanctioneerd” door aan te kondigen van die import te zullen afzien. Dat is de theorie. In de praktijk liggen de zaken anders.
Terwijl landen als de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Australië een embargo op Russische olie hebben ingesteld, heeft de Europese Unie dat niet gedaan. Sommige van haar leden – aangevoerd door Duitsland – zijn er (voorlopig) tegen omdat zij er te afhankelijk van zijn.
Terzelfder tijd hebben oliegiganten zoals Shell en TotalEnergies aangekondigd dat zij afzien van het zwarte goud uit Rusland. Zij vrezen ervan te worden beschuldigd de Russische regering te financieren, en dus indirect de oorlog in Oekraïne die ze op 24 februari is begonnen.
Maar sinds het begin van de oorlog is de kloof tussen de prijs van Europese en Russische olie steeds groter geworden. Tot het punt waarop het Russische product veel te verleidelijk is geworden voor sommige Europese handelaren, die er duidelijk niet aan kunnen weerstaan. Om te kunnen blijven kopen, maken zij gebruik van in Rusland ontwikkelde technieken.
Het mengen van Russisch en niet-Russisch maakt niet-Russisch
Volgens Windward, specialist in maritiem risicobeheer, is het aantal verdachte activiteiten sinds de invasie van Oekraïne met 600 procent toegenomen. Dit zijn reizen waarbij schepen hun transponders enkele uren uitzetten om hun sporen uit te wissen.
Ook zijn sinds begin april meer dan 11,1 miljoen vaten olie geladen in tankers met de vermelding “bestemming onbekend”, meldt de Wall Street Journal. Voordat de oorlog in Oekraïne begon, viel die vermelding bijna nooit terug te lezen.
Volgens deskundigen die door het Amerikaanse dagblad werden geïnterviewd, zijn dit technieken die Rusland gebruikt om zijn olie naar Europa te kunnen blijven exporteren. En die volop profiteert van Europese handelaren om het product discreet op te kopen terwijl ze beweren het te hebben afgeschreven.
Een bekende praktijk
Concreet betekent dit dat de Russische olie die naar “onbekende bestemmingen” vertrekt, op zee in andere tankers wordt gelost. Vervolgens wordt het product gemengd met de ruwe olie die zich al op deze schepen bevindt en die van een andere locatie afkomstig is. Daarna wordt de voorraad op de Europese markt aangeboden als “Letse blend” of “Turkmeense blend”, afhankelijk van het land waar de menging plaatsvond.
Tot de oliegiganten die van de techniek gebruikmaken, behoort waarschijnlijk Shell, meldde Bloomberg begin april. In de voorwaarden van haar nieuwe contracten verklaart de onderneming dat de vaten die zij verkoopt alleen een stempel “van Russische oorsprong” krijgen als minstens 50 procent van de inhoud uit Rusland afkomstig is.
Met andere woorden, Shell kan blends verkopen die voor 49,99 procent uit Russische olie bestaan en verzekeren dat het geen Russische olie is. Tegelijkertijd kan het concern zeggen dat het zwart goud uit Rusland boycot.
Deze praktijk is niet nieuw. In het verleden hebben andere gesanctioneerde landen dezelfde techniek toegepast: Iran en Venezuela, onder andere.
(am/mah)