Maandag hebben de VS Rusland een nieuwe financiële sanctie opgelegd: zo staat de grootste economie ter wereld “geen enkele afbetaling van schulden in dollars door de Russische overheid vanuit rekeningen bij Amerikaanse financiële instellingen” meer toe. Analisten denken dat deze actie van de Amerikaanse overheid het risico op een Russische wanbetaling, één van “historische” proporties, sterk doet toenemen. Welke gevolgen zou dit “nachtmerriescenario” kunnen hebben?

Rusland, dat in totaal 15 internationale obligaties heeft uitstaan met een nominale waarde van ongeveer 40 miljard dollar, is er tot nu toe in geslaagd om te voorkomen dat het in gebreke zou blijven op zijn internationale schuld, ondanks ongekende westerse sancties. Maar de taak wordt moeilijker.

Op maandag zei het Amerikaanse ministerie van Financiën namelijk dat het Rusland niet langer zou toestaan betalingen in dollars te verrichten via rekeningen bij Amerikaanse banken. Het Poetin-regime heeft nog een respijtperiode van 30 dagen om de betaling te verrichten. Maar het Kremlin zal dus dollars moeten gebruiken die ergens anders vandaan komen.

Risico

Analisten opperen dat deze actie van de VS het risico op een Russische wanbetaling, en zelfs faillissement, sterk doet toenemen. Timothy Ash, econoom bij vermogensbeheerder BlueBay, liet door de zakensite Business Insider optekenen dat hij de kans op een wanbetaling nu op 80 procent raamt. Verzekeraars dichten het een kans van 88 procent toe dat Rusland de komende vijf jaar aflossingen of rentebetalingen op schulden mist. Dat weet CMA, een marktonderzoeker voor de schuldenmarkt.

De Russische regering lijkt vooralsnog genoeg dollars te hebben om z’n schuld af te lossen. Het land heeft, volgens het Russische ministerie van Financiën, nog steeds toegang tot ongeveer de helft van z’n 640 miljard dollar aan valutareserves – ondanks sancties tegen de centrale bank. Daarnaast ontvangt het greenbacks bij de verkoop van zijn olie en gas.

Die eerdergenoemde valutareserves zijn echter enorm kostbaar op een moment dat de Russische economie onder enorme druk staat. Rusland moet dit jaar meer dan 2 miljard dollar aan buitenlandse schulden betalen, inclusief de 600 miljoen dollar die het land sinds maandag verschuldigd is.

Volgens Ash zal Rusland waarschijnlijk moeite hebben om een bank te vinden die de betalingen kan verwerken. Het land zou gedwongen kunnen worden om zich te wenden tot binnenlandse kredietverstrekkers zoals Gazprombank, stipte hij aan. Maar dan zouden westerse obligatiehouders wel eens weigerachtig kunnen staan tegenover transacties.

Lange reeks wanbetalingen

Rusland moest maandag een aflossing van 552 miljoen dollar betalen op een obligatie uit 2022 en een rentebetaling van 84 miljoen dollar op een obligatie uit 2042. Het land heeft nu 30 dagen respijt om de betaling te verrichten, anders komt het in gebreke.

Als Rusland niet betaalt, kan dit het begin zijn van een lange reeks wanbetalingen voor de overheid. Zakenbank JP Morgan schat dat het Kremlin eind 2021 voor ongeveer 39 miljard dollar aan obligaties in vreemde valuta had uitstaan, waarvan ongeveer 20 miljard dollar bestemd was voor buitenlandse investeerders.

De nieuw opgelegde Amerikaanse sanctie zou ook het vermogen van Russische bedrijven om hun schulden af te betalen, kunnen dwarsbomen, bijvoorbeeld door westerse banken af te schrikken. Het is echter niet meteen duidelijk wat de bredere effecten zouden kunnen zijn.

Gevolgen schuldverzuim

Het in gebreke blijven van de Russische schuld zou volgens Ash alvast een “nachtmerrie” zijn voor z’n regering. Door de oorlog zal Rusland hoogstwaarschijnlijk niet in staat zijn om de onderhandelingen met obligatiehouders aan te gaan die gebruikelijk volgen op een wanbetaling.

Rusland heeft door de westerse sancties geen toegang tot de internationale markten voor leningen. Maar bij schuldverzuim wordt het land de volledige toegang tot die markten ontzegd totdat de schuldeisers volledig zijn terugbetaald en alle rechtszaken die uit het in gebreke blijven voortvloeien, zijn afgehandeld.

Natuurlijk zouden ook houders van Russische obligaties worden geraakt. Vermogensbeheerders zoals BlackRock en Fidelity behoren tot de grootste buitenlandse investeerders in het land.

Het is volgens analisten echter zeer onwaarschijnlijk dat het Russisch schuldverzuim een wereldwijde financiële crisis teweegbrengt. De buitenlandse schulden van Rusland zijn vrij klein in vergelijking met veel andere landen – deels omdat tegen het land al verschillende westerse sancties zijn ingesteld sinds het in 2014 de Krim binnenviel.

“Ik denk niet dat het een enorme impact zal hebben, want de economie is al zo goed als (volledig) afgesneden van de internationale kapitaalmarkten”, liet Andrew Kenningham, hoofdeconoom Europa bij Capital Economics, vorige maand nog optekenen door Business Insider.

(mah)