Bij de plannen om meer dan een miljoen ton gecontamineerd water uit de kerncentrale van Fukushima Daiichi in de Stille Oceaan te lozen, zal de veiligheid een absolute prioriteit geniet. Dat heeft Lydie Evrard, adjunct-directeur-generaal van het International Atomic Energy Agency [IAEA], gezegd nadat een team van experts de fabriek had bezocht om watermonsters te verzamelen.

Evrard benadrukte dat de taskforce ook zal luisteren naar de bekommernissen van de lokale bevolking. Ze voegde er tevens aan toe dat de inspectie is ontworpen om op transparante wijze antwoorden over veiligheidskwesties te verstrekken.

Tritium

De nucleaire taskforce van de Verenigde Naties evalueert de controversiële plannen van Japan om meer dan één miljoen ton verontreinigd water uit de fabriek in Fukushima in de Stille Oceaan te lozen.

Vorig jaar april kondigde de Japanse regering aan besloten te hebben om gedurende verscheidene decennia het water geleidelijk in de Stille Oceaan te laten stromen, ondanks hevige tegenstand van lokale vissers en buurlanden China en Zuid-Korea.

Bijna elf jaar geleden werd Japan getroffen door een zware aarbeving en tsunami. Daarbij kwamen meer dan 18.000 mensen om het leven. De tsunami trof ook de kerncentrale van Fukushima Daiichi, waardoor drie reactoren zwaar werden beschadigd en grote hoeveelheden radioactieve straling in de atmosfeer werd verspreid. Meer dan 150.000 mensen werden gedwongen te verhuizen.

Het elektriciteitsbedrijf Tokyo Electric Power (Tepco) – uitbater van de getroffen kerncentrale – zegt dat zijn technologie nagenoeg alle radioactieve materialen uit het water kan verwijderen.

Alleen tritrium, dat echter in kleine hoeveelheden onschadelijk is, zou volgens Tepco nog in het water aanwezig blijven. Maar door een geleidelijke lozing, verdund met zeewater, zou dat product volgens het bedrijf geen bedreiging voor de menselijke gezondheid of het mariene milieu vormen. 

Het gecontamineerde afvalwater wordt opgeslagen in een duizendtal tanks. Maar volgens de Japanse autoriteiten moeten die tanks worden verwijderd, zodat met de ontmanteling van de site – een proces dat naar verwachting tientallen jaren zal duren – kan worden begonnen. De tanks zullen naar verwachting deze zomer hun maximale capaciteit van 1,37 miljoen ton bereiken. De tanks omvatten water dat wordt gebruikt om de beschadigde reactoren te koelen, maar ook neerslag en grondwater dat de site binnensijpelt.

Objectiviteit

Shaun Burnie, een nucleair specialist van Greenpeace, stelde in een reactie op het bericht van de taskforce niet te geloven dat het internationale atoomagentschap een objectief verslag over de problemen op het gebied van veiligheid en leefmilieu zal verstrekken. Hij wees erop dat het agentschap zich vorig jaar achter de aangekondigde lozing van het gecontapmineerde water had geschaard. 

“Het atoomagentschap is in nucleaire aangelegenheden geen onafhankelijke partij”, stipte hij aan. “Het agentschap is het door zijn statuten verplicht om kernenergie te promoten en wil dan ook aangeven dat een radioactieve vervuiling van de zee veilig is.”

“De taskforce zou de echte oorzaak van de verontreinigde watercrisis moeten onderzoeken en de optie van langdurige opslag en de optimale technologie moeten aanbrengen voor de verwerking van het vervuilde water als alternatief voor een opzettelijke besmetting van de Stille Oceaan moeten onderzoeken.”

Twee jaar geleden zei Greenpeace ook al aangegeven dat het afvalwater naast tritium ook nog een aantal andere contaminaties bevatte en opnieuw zou moeten worden behandeld.

De taskforce, met onder meer experts uit Zuid-Korea en China, zou eind april zijn bevindingen presenteren. Zuid-Korea, dat negen jaar geleden een invoerverbod voor vis uit Fukushima had uitgevaardigd, blijft erbij dat het lozen van het water een ernstige bedreiging voor het mariene milieu zou vormen.

Volkeren in de Stille Oceaan hebben Japan uitgedaagd te bewijzen dat de voorgestelde oplossing veilig is door het afvalwater in Tokio te lozen. Ook lokale vissers hebben zich tegen de geplande lozing verzet. Volgens hen zal de operatie hun reputatie opnieuw ondermijnen en de onrust bij de consumenten aanwakkeren.

Junichi Matsumoto, bij Tepco verantwoordelijk voor het beheer van het afvalwater, benadrukt dat ook voor het bedrijf de veiligheid en de reputatie van de regio Fukushima prioriteit hebben.