Meer dan twee weken geleden voerde het Westen een eerste reeks sancties in die de Russische economie een doodsteek moeten leveren. Ondertussen hebben meer dan 400 bedrijven hun activiteiten in het land volledig stilgelegd, maar niet alle ondernemers gaan mee met de westerse sancties.

Ondanks massale internationale druk blijven zo’n 34 bedrijven hun activiteiten ongehinderd verderzetten. Dat blijkt uit de lijst die Yale-professor Jeffrey Sonnenfeld en zijn team sinds eind februari dagelijks bijhoudt.

Grote Amerikaanse bedrijven zoals Coca Cola, McDonald’s, Ikea en Starbucks kondigden vorige week aan dat ze hun activiteiten in Rusland stopzetten. Achter het wegvallen van de Big Mac schuilt opvallend veel symboliek, het lijkt een terugkeer naar het Sovjettijdperk toen Rusland volledig geïsoleerd was van het Westen en de spanningen tussen oost en west op zijn scherpst stonden.

Vier categorieën

Maar terwijl het ene reuzebedrijf na het andere tot de beslissing kwam om Rusland de rug toe te keren, lijken anderen het niet zo nauw te nemen om nog zaken te doen met het land dat Oekraïne binnenviel. Sonnenfeld en zijn onderzoeksteam delen de bedrijven op in vier verschillende categorieën:

• Bedrijven die zich volledig teruggetrokken hebben.
• Bedrijven die hun activiteiten opgeschort hebben, en opties voor een terugkeer nog openhouden.
• Bedrijven die enkele stappen terug nemen, hun activiteiten beperken of investeringen uitstellen.
• Bedrijven die zich “ingraven” en hun activiteiten verder zetten.

“De bedrijven uit de vierde categorie horen tot de slechtste van ze allemaal”, schrijft Sonnenfeld zelf in Forbes. Sonnenfeld beschuldigt die bedrijven ervan hypocriet te zijn en bij te dragen aan de oorlog in Oekraïne. Tot die lijst behoren oliebedrijven Halliburton en Schlumberger, techbedrijven Citrix en Cloudflare en marketingbedrijven Interpublic Group, Publicis, Dentsu, WPP en Leo Burnett.

Over die laatste is Sonnenfeld bijzonder kritisch: “Het is verbazingwekkend hoe accountants, ingenieurs, advocaten en consultants meer gevoeligheid tonen tegenover de verontwaardiging van geopolitieke experten, overheden, Oekraïense slachtoffers, investeerders, consumenten en cliënten dan de zogezegde opinie-experten. Misschien hebben deze marketeers een cursus van hun eigen klanten nodig over merkmanagement.”

Koch Industries

Ook over het Amerikaanse conglomeraat Koch Industries heerst verontwaardiging in de VS. Het bedrijf is via tal van dochterondernemingen actief in de chemie- en oliesector en in handel en investeringen. Charles Koch, de CEO van het bedrijf, wordt er al langer van beschuldigd zijn pro-Russische sentimenten te willen verspreiden. Zo kwam Koch in november 2021 al onder vuur te liggen nadat twee leden van een Amerikaanse denktank een artikel hadden gepubliceerd waarin ze stelden dat “meer democratisering in Rusland niet noodzakelijk in het voordeel is voor het Amerikaanse buitenlandse beleid.”

Aan POLITICO liet een lid van de denktank toen weten dat het opiniestuk het werk zou zijn van een invloedcampagne van Charles Koch, die doorheen de jaren zo’n 4,5 miljoen dollar aan de denktank doneerde. “Koch Industries is een Trojaans paard die probeert om goede instituties te vernietigen, aangezien hun visie op dezelfde lijn ligt als die van Rusland”, klonk het toen hevig.

“We weigeren weg te lopen van onze werknemers in Rusland, of de Russische overheid onze fabrieken te laten overnemen zodat het voordeel uit onze fabrieken kan halen”, reageert Dave Robertson, president en COO van Koch Industries, tegen CBSNews. Verder noemde Robertson de invasie van Oekraïne “een affront voor de mensheid” en zegt hij dat het “regelrecht tegen onze bedrijfswaarden en principes indruist.”

“Oekraïne doet er voor Amerika niet toe”

Verschillende mensen die met Charles Koch gelinkt worden, spreken zich uitdrukkelijk uit tegen elke inmenging van de VS in de oorlog in Oekraïne. Roberston liet zelf in een tweet zijn voorkeur voor non-interventie blijken wanneer hij reageerde dat George Washington “waarschijnlijk de neutraliteit zou verklaren en elke druk zou weigeren die de VS in een Europese oorlog zou sleuren die buiten onze belangen ligt.”

Ook Will Ruger, voorzitter van de libertaire denktank American Institute of Economic Research (AIER), zegt in een podcast dat “de Verenigde Staten maar zeer weinig kunnen en mogen doen voor Oekraïne”. Volgens Ruger “doet Oekraïne er simpelweg niet toe voor de Amerikaanse veiligheid en welvaart.” De Charles Koch Foundation is een geldschieter voor het AIER.

(ns)