Sinds de start van de coronacrisis heeft de federale overheid al 11,5 miljard euro uitgetrokken om de economische gevolgen van de coronamaatregelen binnen de perken te houden. Uit onderzoek van het onderzoeksbureau Graydon blijkt nu dat 10 tot 15 procent van die overheidssteun wordt misbruikt. Dat schrijft VRT NWS.

De coronacrisis heeft al lelijk huisgehouden in ons land. Volgens een prognose van de Nationale Bank van België zal het begrotingstekort voor dit jaar oplopen tot 10,6 procent. Dat gat in de begroting is grotendeels het gevolg van de steunmaatregelen die de federale overheid heeft gelanceerd om ervoor te zorgen dat mensen hun koopkracht kunnen behouden en bedrijven niet meteen failliet gaan.

Ook in Vlaanderen heeft de overheid al 2,5 miljard euro uitgetrokken om de economische gevolgen van de coronacrisis binnen de perken te houden.

Steun in verkeerde handen

Een studie van Graydon toont nu aan dat 10 tot 15 procent van die steun in de verkeerde handen terecht komt. Voornamelijk tijdens de eerste coronagolf is er heel veel misbruik gemaakt van de steunmaatregelen.

Volgens het onderzoeksbureau was er toen minder strikte controle op wie welke middelen kreeg. In de maanden daarop werd het systeem verfijnd. Bedrijven moeten nu bijvoorbeeld aantonen dat ze 60 procent van hun inkomsten zijn verloren om een beroep te kunnen doen op de Vlaamse beschermingsmechanismen.

Het onderzoek van Craydon toont aan dat de coronasteun zelfs bepaalde vormen van criminele activiteiten subsidieert, zoals mensen- of drugshandel. Uit een steekproef bij 95.000 Vlaamse bedrijven die steun ontvingen van de overheden blijkt dat bij 1,85 procent daarvan een groot risico is op betrokkenheid bij criminaliteit, en bij 3,09 procent een gemiddeld risico.

Spook- en zombiebedrijven

Voorts zouden heel wat van de bedrijven die steun ontvangen zogenaamde spook- en zombiebedrijven zijn. Spookbedrijven zijn bedrijven die geen enkele activiteit onplooien en een dankbaar vehikel voor fraude zijn. We spreken van zombiebedrijven zodra een actieve onderneming een negatief eigen vermogen heeft.

Tot slot is er nog het gesjoemel met de premies voor technische werkloosheid of het overbruggingsrecht. Het is niet eenvoudig om te bepalen hoeveel misbruik er nu echt is. ‘Dat hangt af van de definitie’, laat Eric Van den Broele van Graydon weten. ‘Als het gaat over ontmijning (crimineel gedrag, red.), fraude en spookbedrijven, dan spreken we over 5 à 10 procent. Tel je er de zombiebedrijven en andere firma’s die op de rand van het failliet stonden bij de start van de crisis nog bij, dan kom je al snel aan 15 procent.’

Meer controle

Volgens Graydon is het probleem dat de overheid te weinig middelen heeft om fraude op te sporen. Het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) bijvoorbeeld controleert ongeveer 3,2 procent de aanvragen voor Vlaamse steun. De Vlaamse overheid ontdekte in 2 procent van de gevallen misbruik. Vlaams minister van Economie Hilde Crevits (CD&V) wil daarom een tiental extra controleurs inschakelen. 

Op federaal niveau controleerde de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) 5 procent van de aanvragen voor tijdelijke werkloosheid, in 1,5 procent van de gevallen werd een inbreuk vastgesteld.