Spanje en het Verenigd Koninkrijk vragen hun burgers in coronatijden om 2 meter afstand van elkaar te houden. In de VS is de standaard 6 voet of 1,82 meter. België en Nederland verkiezen een anderhalvemetermaatschappij, terwijl in Denemarken, Frankrijk, Litouwen en Italië 1 meter lijkt te volstaan.

Social distancing is slechts een van meerdere factoren die de besmettingsratio beïnvloedt. Maar het is ongetwijfeld de maatregel die de grootste impact heeft op de heropening van de economie. Dat heeft landen er al toe gebracht die afstand te reduceren of daar in ieder geval over na te denken.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) raadt ‘een minimum van 1 meter aan’, maar zegt dat het besmettingsrisico daalt naarmate die afstand wordt uitgebreid tot 2 meter of meer.

Wetenschappers zijn zich hier goed van bewust. Twee meter afstand krijgt van hen altijd de voorkeur, maar ze begrijpen ook dat een tweemetereconomie gecompliceerd, vaak onhoudbaar is.

In Groot-Brittannië is het debat daarover een van de meest explosieve van de pandemie. Volgens de British Beer and Pub Association (BBPA) kunnen bij een tweemeterregel straks amper één op drie van ’s lands 67.000 pubs opnieuw open. Bij een éénmeterregel stijgt dat tot twee op drie. In Engeland werken 900,000 mensen in de sector, dus qua werkgelegenheid scheelt het een pak. Voor horecaondernemingen is het onmogelijk om de helft van de vierkante meters in te leveren en nog rendabel te blijven.

Gebrek aan wetenschappelijke consensus

Dat er op EU-vlak – laat staan op globaal vlak – geen consensus over de beste afstand is, heeft te maken met de wetenschap. Studies die werden verricht met betrekking tot ‘social distancing’ zijn weinig meer dan observaties of mechanische experimenten. Geen enkele studie gaat verder dan dat. Mocht dat wel het geval zijn, dan nog hebben een reeks andere factoren invloed op de besmettingsratio. Ook ontbreekt een consensus over een cruciaal gegeven. Verspreidt het virus zich enkel via speeksel of ook via de zogenaamde aerosols? Dat zijn kleinere partikels die langer in de lucht blijven hangen.

Een studie uit 2017 geeft aan dat bij een afstand van anderhalve meter, eerder dan van één meter, het aantal druppels dat wordt ingeademd afkomstig van een andere persoon wordt gereduceerd tot zero. Die stelling kan worden vergeleken met de resultaten van een studie die eerder deze maand door het medische vakblad The Lancet werd gepubliceerd. Daarin staat te lezen dat het risico op besmetting daalt van 12,8 procent op één meter afstand tot 2,6 procent op een grotere afstand. Een studie die door critici ‘absoluut onvolledig’ wordt genoemd. Omdat ze enkel rekening houdt met afstand en niet met de duur waaraan een persoon aan druppels wordt blootgesteld.

Maken horecabazen zich ongerust over de sociale afstand die klanten in hun zaak moeten respecteren, dan vragen ze zich ook af of klanten überhaupt wel terug zullen komen. Verschillende peilingen geven aan dat dit niet sowieso het geval is. In een Duits onderzoek zegt 13 procent zeker nog niet terug te komen, terwijl 20 procent zegt minder vaak te zullen komen. 

In Oslo leidde het overtreden van ‘social distancing’ tot een alcoholverbod

Als klanten zich wel manifesteren dreigt een andere factor de zaak te bemoeilijken. Zo zag de stad Oslo in Noorwegen onlangs geen andere oplossing dan alcoholverbruik voor twee maanden te verbieden. Nadat bleek dat licht aangeschoten Noren elke vorm van ‘social distancing’ vergaten. ‘Hoe meer ze drinken, hoe luider ze worden en hoe harde iedereen moet beginnen praten. Waardoor dan meer speeksel in het rond vliegt.’

Ook in Nederland vinden mensen binnen in de horecagelegenheden het steeds moeilijker om onderling 1,5 meter afstand te bewaren. Met name de verplichting om binnen te blijven zitten en niet te gaan lopen of staan, blijkt lastig na te komen. Uit angst voor boetes houden velen kroegbazen hun zaak gewoon gesloten.

In België toonde de horeca zich tevreden over de eerste week. Hoewel ‘social distancing’ verhindert dat alle stoelen en tafels kunnen staan, zijn de meeste stoelen die er wél staan, bezet. Maar ook in ons land waren er incidenten over vechtpartijen en het niet naleven van de coronamaatregelen