De beurzen gaan na hun rotslechte eerste jaarhelft ook in de komende maanden moeilijke tijden tegemoet, verwacht Saxo-econoom Christopher Dembik. “We gaan naar een ‘nieuw normaal’, met grotere onzekerheid en structureel hogere energieprijzen.“

Dembik, hoofd macro-economisch onderzoek bij Saxo Bank, doorkruist Europa om grote klanten persoonlijk te informeren over de financiële actualiteit. In die interactieve sessies meet de Franse econoom de stemming bij zulke beleggers, die hun vermogen van doorgaans meerdere honderdduizenden euro’s proberen veilig te stellen.

“Vroeg of laat zal de beurs weer een stijgende trend tonen, maar het zou best kunnen dat we daar nog maanden op zullen moeten wachten”, voorspelt de Franse econoom in een gesprek met Business AM, bij zijn doortocht in Brussel. “De grote vraag voor beleggers is: wat doe je met je geld in die tussenperiode?”

Hoe pakken jullie vermogende beleggers het aan?

Dembik: “Veel beleggers weten momenteel niet goed wat te doen, mede omdat ze dit nog nooit eerder meegemaakt hebben. In een recente telefoonconferentie met klanten in het Zwitserse Lausanne bleek dat iedereen de markt aan het shorten (speculeren op koersdalingen, red.) was. Want dat is momenteel bijna de enige manier om rendement te halen.”

Hoe zou u het huidige beurssentiment omschrijven?

“Beleggers zijn gewoon geraakt aan angst. Ik herinner me nog dat bij het uitbreken van de oorlog in Oekraïne veel klanten me opbelden met de vraag of ze niet beter alles zouden verkopen. Vandaag is er het besef dat we in een langdurige periode van onzekerheid zitten. Ik hoor dat ook bij institutionele beleggers. Veel vermogensbeheerders wachten bijvoorbeeld af en bevriezen gewoon hun posities.”

Is het dan nog te vroeg voor koopjes?

“Wie long gaat, heeft slechte maanden achter de rug. Zelfs bedrijven met sterke financiële fundamenten kregen klappen. Neem het sportkledingbedrijf Lululemon, een van mijn favoriete bedrijven. Dat presteert zowel financieel als commercieel uitstekend, maar de beurskoers staat 25 procent lager sinds januari.”

“Ik kan de klanten in de huidige onzekere context niet veel houvast geven. Natuurlijk kan ik zeggen dat ik in bedrijven als Lululemon vertrouwen heb als het gaat om hun beursprestaties over een jaar of twee. Maar wat doe je als belegger in periode daarvoor? Ik heb ook geen pasklaar antwoord.”

De grote techaandelen noteren aan forse kortingen tegenover het jaarbegin.

“Als je puur naar de ineengezakte waardering van sommige bedrijven kijkt, houdt het misschien steek om die aandelen te kopen. Maar je moet ook rekening houden met algemene negatieve klimaat. Veel klanten zijn tot het besef gekomen dat ze geduldig gaan moeten zijn. Het wordt een moeilijk beursklimaat in de komende maanden, en misschien langer. Het is een kwestie van maanden, vermoed ik. Ten laatste tot begin volgend jaar.”

Als de hele beurs irrationeel is, moet je dan als individuele belegger ook irrationeel zijn?

(glimlacht) “Zo zou ik dat zelf niet meteen formuleren, maar ik leg onze klanten uit dat zelfs als je de meeste verfijnde beleggingsstrategie hebt uitgedokterd, dat allemaal eigenlijk geen belang heeft in het huidige klimaat. De enige strategie die op dit moment voor veel beleggers lijkt te werken, is de markt shorten.”

Veel langetermijnstrategie komt daar niet bij kijken.

“Daar moet je inderdaad niet te veel bij nadenken.” (lacht) “Ik raad onze vermogende klanten wel aan om wat cash – bijvoorbeeld 10 procent van de portefeuille – bij te houden, want er zullen opportuniteiten opduiken. Je kan nu al aan stock picking doen, zeker als het gaat om kleinere, lokale beursbedrijven.”

Zijn er ook beleggers die zich slimmer achten dan de rest en contrair tegen de stroom van pessimisme ingaan?

“Er is altijd wel zo iemand in de zaal. Maar contrarian zijn in deze marktomgeving? Ik denk eerlijk gezegd niet dat het werkt. In dit klimaat is het vooral kwestie om je risico’s te beperken. Als je daar al in slaagt, ben je goed bezig.”

De bekende beleggingsstrategie “Buy and hold”, een belegging voor lange tijd passief bijhouden, heeft veel van haar glans verloren, zeker na de spectaculaire neergang van de cryptomunten.

“Er zijn beleggers die een aandeel hoe dan ook bijhouden, wat ook de beurskoers is. Tesla, hoor ik vaak. Maar aan de andere kant hoor ik toch van grote beleggers in bedrijven als Apple of Google dat ze er intussen uitgestapt zijn, omdat ze op korte termijn veel risico’s zien.”

Venezolaanse toestanden?

De oorlog in Oekraïne, hoe tragisch ook, lijkt vanuit beleggingsstandpunt in een doos te zitten: de kans dat de regionale oorlog nog escaleert naar een wereldwijd nucleair conflict wordt als erg klein ingeschat.

“Heel duidelijk. Ik kreeg daar de voorbije twee maanden geen enkele vraag meer over.”

Er is natuurlijk wel de indirecte impact op de energieprijzen. Een dominant thema van de voorbije weken is de vrees dat Europa geen Russisch gas zal krijgen in de winter.

“In mijn thuisland Frankrijk hebben drie energiebedrijven gezinnen opgeroepen om hun consumptie te verlagen, omdat ze schrik hebben voor tekorten in de winter. Frankrijk haalt zoals bekend veel elektriciteit uit nucleaire energie, maar op dit moment zijn de helft van de kernreactoren buiten gebruik wegens technische problemen. Ik heb het deze ochtend nog nagekeken: 10 procent van de elektriciteit kwam uit groene energie, 30 procent uit kenenergie en rest uit fossiele energiebronnen. Als er een koude winter komt, is er dus een reëel risico op tekorten.”

“Het doet mij denken aan mijn persoonlijke ervaringen in Venezuela, dat kampte met stroomtekorten. Ik volg die economie op de voet en heb er ook een appartement. Soms had ik dan geen elektriciteit. Ik vermoed dat we gelijkaardige situaties in beperkte mate gaan meemaken.”

“Ik denk echt dat dit risico bestaat. Dat politici en industriëlen bezorgd zijn om mogelijke energietekorten, is niet zonder reden. Zij begrijpen dat er een moeilijke winter aan kan komen. Ze zijn niet pessimistisch, maar realistisch.”

Hoe uitzonderlijk zijn deze tijden?

“We gaan naar een ‘nieuw normaal’, met permanent hoge energieprijzen. De groene transitie zal inflatie met zich meebrengen, door de kosten van de nieuwe installaties voor pakweg windmolens of zeepanelen. Dat is in historisch opzicht uitzonderlijk, want doorgaans zijn beleidsbeslissingen erop gericht om de algemene kosten voor de economie naar omlaag te halen. Deze keer gaan ze naar omhoog.”

“Er is vooral nog geen duidelijke technologie om van de geproduceerde groene energie een constante stroom te maken die transporteerbaar is, het probeem van de zogeheten intermittentie. De energieprijzen blijven hoog, ook de komende jaren. We moeten daar gewoon aan raken.”

Is een recessie geen self fulfilling prophecy? Als iedereen maar blijft praten over een mogelijke recessie, dan wordt ze wellicht werkelijkheid.

“Op Google Search is het de eerste keer dat er zoveel gezocht wordt naar de term ‘recessie’. Dus de mensen zijn er effectief mee bezig. Maar een recessie hoeft geen drama te zijn. Als het om een beperkte economische terugval gaat die de inflatie dempt, is het misschien zelfs een goede zaak. Diane Swonk, een economiste die ik apprecieer, heeft er een leuke term voor bedacht: recessionette.”

“Voor beleggers breekt dan een goede periode aan om te investeren, want een recessie betekent dat de centrale banken met stimulerend monetair beleid gaan komen. De beurs herstelt vroeg of laat, dat is gewoon een kwestie van tijd.”

Morgen deel 2: Christopher Dembik over de Europese Centrale Bank

(lb)