De voorbije dagen was er sprake van een opbod van westerse strafmaatregelen tegen de Russische economie. Westerse landen zijn van plan om oligarchen die vriendschappelijke banden onderhouden met het Poetin-regime het leven zo moeilijk mogelijk te maken – onder meer via de inbeslagname van hun superjachten in havens van westerse steden. Maar wat gedaan met Russen met dubieus stempel die participeren in een notoir moeilijk te reguleren industrie, zoals de vrijheidslievende cryptowereld?

Van oudsher neutraal

Zwitserland is alvast voortvarend te werk gegaan. Niet alleen legt dit van oudsher nochtans neutrale land Rusland dezelfde strafmaatregelen op als degene die werden bepleit door de lidstaten van de Europese Unie (EU); het gaat ook achter de Russische cryptomunten aan.

Zo meldde het Zwitserse ministerie van Financiën aan de Financial Times 223 Russen, waaronder naaste medewerkers van leider Vladimir Poetin, de toegang tot hun bankrekening te hebben ontzegd. Bij die maatregelen hoorde ook het bevriezen van eventuele fondsen bij cryptobeurzen.

Het gaat hier dus niet om een algeheel verbod voor Russen om te handelen in cryptomunten binnen Zwitserland. Maar het is wel een stap verder dan de maatregelen van de EU. Ook al gaf laatstgenoemde organisatie eerder deze week nog aan te broeden op nieuwe strafmaatregelen die ervoor zorgen dat digitale valuta’s niet worden gebruikt om sancties tegen Rusland te omzeilen.

Het blijft natuurlijk onmogelijk voor een staat om transacties op het netwerk van Bitcoin of Ethereum te blokkeren, oppert Bitcoin Magazine. Wel kunnen autoriteiten het mensen moeilijk maken om via de traditionele wegen cryptomunten aan te schaffen. Dat hebben de blockchain-vriendelijke Zwitsers wel door: “Als iemand zijn private keys zelf vasthoudt, waar dan ook, zal het vrijwel onmogelijk zijn om ze te identificeren. Maar als ze gebruik maken van cryptodiensten – fondsen, beurzen, enzovoort – kunnen we ons richten op deze diensten”, klonk het nog in de Times.

Achterdocht jegens overheden

De cryptowereld staat, naar aloude gewoonte, achterdochtig tegenover overheden en hun inmenging in vrije markten. Veel grote cryptobeurzen, zoals Binance en Coinbase, hebben weliswaar beloofd bestaande westerse sancties te zullen naleven, maar verzetten zich nadrukkelijk tegen oproepen voor een algeheel verbod op de handel met Rusland. De redenering is dat brede beperkingen de gewone Russen zouden kwetsen, en dat ze in strijd zouden zijn met de oprichtende libertaire ideologie van cryptomunten.

Zo zei de CEO en mede-oprichter van Kraken, Jesse Powell, deze week dat zijn in de VS gevestigde bedrijf zich aan de wettelijke sanctie-eisen houdt en samenwerkt met de wetshandhaving om ervoor te zorgen dat verboden accounts niet door de mazen van het net glippen. Maar totale verboden zijn oneerlijk voor de gemiddelde Rus, die de invasie van het land in Oekraïne misschien niet steunt, liet hij nog door CNBC optekenen.

“Het is een vrij extreme maatregel, en het gaat veel verder dan het afsluiten van iemands toegang tot hun muziekstreams, of hun foto sharing-app,” vertelde Powell aan CNBC. “Het afsluiten van iemands financiële toegang is iets wat we zeer serieus nemen.”

“Waar we wettelijk verplicht zijn om dat te doen, zullen we de rekeningen bevriezen,” aldus nog Powell. “Maar wat het tuchtigen van individuen betreft; we hebben gezien dat dat niet erg goed werkt … zodra je iemands financiële rekening gaat bevriezen, is hij niet langer in staat om zijn huur te betalen, zijn schulden te betalen, eten te kopen en zijn gezin te onderhouden.”

Eerder kwam Powell nog iets scherper uit de hoek: “Als we vrijwillig financiële rekeningen zouden bevriezen van inwoners van landen die ten onrechte geweld (…) plegen in de wereld, zou stap 1 zijn om alle Amerikaanse rekeningen te bevriezen”, tweette hij maandag. “Praktisch gezien is dat voor ons niet echt een haalbare zakelijke optie.” Powell reageerde toen op oproepen van hoge Oekraïense functionarissen om de toegang van Russen tot cryptobeurzen te blokkeren.