Het verlies van alle zee-ijs in de zomer in het Noordpoolgebied vóór 2050 is nu zeer waarschijnlijk. Dat blijkt uit nieuw onderzoek, zelfs als de koolstofemissies die de klimaatcrisis veroorzaken snel worden teruggedrongen. Als de emissies zeer hoog blijven, bestaat het risico dat de Noordpool zelfs in de donkere, koude wintermaanden ijsvrij is.

De nieuwe resultaten zijn gebaseerd op 40 van de nieuwste computermodellen en zijn de beste beoordeling tot nu toe van het lot van het poolijs. Sinds de satellietwaarnemingen in 1979 begonnen, heeft het poolijs in de zomer 40 procent van zijn oppervlakte en tot 70 procent van zijn volume verloren. In 2019 kromp het tot op het één na laagste niveau ooit.

Alarmerend

Door het verlies van het ijs absorbeert de oceaan meer warmte van de zon en verhoogt de temperatuur verder. Deze veranderingen worden ook steeds meer gekoppeld aan extremer weer, waaronder strenge winters, dodelijke zomerse hittegolven en hevige overstromingen op lagere breedtegraden zoals in Europa en de VS.

‘Zelfs als we de opwarming van de aarde onder 2 graden Celsius houden, zal het Arctische zee-ijs af en toe in de zomer vóór 2050 verdwijnen’

‘Alarmerend genoeg tonen de modellen herhaaldelijk het potentieel voor ijsvrije zomers in de Noordelijke IJszee vóór 2050, bijna ongeacht de maatregelen die zijn genomen om de effecten van klimaatverandering te verzachten’, zegt Ed Blockley, die het poolklimaatprogramma van het UK Met Office leidt en meewerkte aan het nieuwe onderzoek.

‘Als we de opwarming van de aarde onder de 2 graden Celsius houden, zal het Arctische zee-ijs desondanks waarschijnlijk af en toe in de zomer zelfs vóór 2050 verdwijnen. Dat verraste ons echt’, beaamt professor Dirk Notz van de universiteit van Hamburg, die de nieuwe analyse coördineerde.

Ook ijsvrije winters?

Het nieuwe onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Geophysical Research Letters, gebruikt de nieuwste generatie klimaatmodellen van 21 onderzoeksinstituten van over de hele wereld. In klimaatstudies wordt de norm gehanteerd dat de Noordelijke IJszee ijsvrij is wanneer die krimpt tot fragmenten die een gecombineerd gebied vormen van minder dan 1 miljoen vierkante kilometer, wat nog eens 75 procent minder zou zijn dan we vorig jaar meemaakten.

Een andere verrassende bevinding uit het onderzoek is dat zelfs een ijsvrij Noordpoolgebied in de wintermaanden mogelijk lijkt als CO2 op een hoog niveau blijft uitstoten. ‘Dat is niet iets dat we eerder in deze projecties hebben gezien’, volgens Blockley. ‘Een ijsvrije winter zou catastrofaal zijn, bijvoorbeeld voor sommige diersoorten zoals ijsberen, die rond het zee-ijs leven en jagen.’