Onder Zaruma, een kleine stad gelegen in het Andesgebergte in het zuiden van Ecuador, bevindt zich een enorme hoeveelheid goud. Door illegale mijnwerken dreigt dat er nu voor te zorgen dat het opgeslokt zal worden door de aarde.

Je zou denken dat de aanwezigheid van het edelmetaal, een van de waardevolste metalen op aarde, positief is voor het Zuid-Amerikaanse stadje, dat zich in een land bevindt waar meer dan een vijfde van de bevolking in armoede leeft. En voor sommige inwoners is dat ongetwijfeld het geval: door aan illegale mijnbouw te doen, verrijken sommige Zarumanen zich enorm hard. 

De goudreserves onder de stad zijn immers van een enorm hoge kwaliteit: in een typische commerciële goudmijn wordt per ton materiaal slechts zo’n 3 tot 5 gram goud gewonnen. Bij 8 gram wordt zelfs gesproken van een goudmijn van hoge kwaliteit.

De grond onder Zaruma bevat tussen de 180 en 500 gram goud per ton materiaal. Maar de prijs om het te ontginnen, is voor sommigen minstens even groot als die van het edelmetaal dat uit de mijnen wordt gedolven, zoniet groter.

Grote schade

Dat er zich een grote hoeveelheid goud onder de stad bevindt, trekt natuurlijk veel hoopvolle Ecuadorianen aan, die hopen hier hun fortuin te vergaren. Door de illegale tunnels die zij graven, wordt de ondergrond minder stabiel. Koppel dat aan het feit dat die mijnen zich onder scholen, ziekenhuizen en woonbuurten bevinden, en je hebt een recept voor een ramp.

Dat is exact wat er vorig jaar in december gebeurde, toen een zinkgat van maar liefst 30 meter breed een flink stuk Zaruma opslokte. Daarbij werden een aantal huizen volledig vernietigd en bleven tientallen anderen onbewoonbaar. Enkele jaren daarvoor moesten 300 kinderen uit een school worden geëvacueerd, nadat ook daar holte ontstond.

Bovendien beschadigt de illegale mijnbouw ook het lokale milieu. Het grondwater zou bijvoorbeeld verontreinigd zijn geraakt met kwik, natriumcyanide en andere giftige stoffen.

Ivan Nuñez, een ingenieur die door de gemeente werd aangenomen om de schade te beperken, vertelde aan Bloomberg dat het probleem zeer groot is. Hij zegt dat de regering niet eens weet waar alle tunnels vandaan komen en beweert zelfs dat sommige bewoners rechtstreeks vanuit hun huizen graven. 

Het probleem is de laatste jaren enkel geëscaleerd. Doordat de prijs van goud en andere edelmetalen sinds het begin van de eeuw enorm hard zijn gestegen, is ook de illegale mijnbouw toegenomen. Sommige Ecuadorianen zetten alles op het spel, zoals hun eigen stad of zelfs hun leven, om illegale tunnels te graven en zo snel rijk te worden. 500 gram goud is immers meer waard dan de gemiddelde inwoner van het land op een jaar verdient.

Zelfs het leger kan niet veel doen

Nadat het vorige zinkgat een significant stuk van de stad vernietigde, besloot de Ecuadoriaanse president Guillermo Lasso om het leger in te zetten om de illegale mijnwerkers tegen te houden. Maar volgens berichtgeving van Bloomberg is dat onbegonnen werk: omdat er zoveel geheime ingangen zijn en de labyrinten van tunnels zo uitgebreid, blijft het probleem aanhouden.

Intussen is het aan Nuñez en zijn team om de stad te redden. Zij zullen in de komende maanden diepe putten graven, die ze daarna met cement, zand en steen moeten vullen. Daar zouden twee redenen voor zijn: eerst en vooral zou het de grond stabiliseren. Maar het zou er ook voor zorgen dat veel tunnels worden afgesloten, een serieuze klap voor de illegale mijnwerkers in Zaruma.

Maar volgens veel inwoners zal zelfs dat het probleem niet oplossen. Volgens hen is er maar één scenario waarin de mijnwerkers zullen stoppen, namelijk wanneer al het goud op is. Aangezien de goudmijnen van Zaruma al meer dan duizend jaar worden ontgint, lijkt alles erop te wijzen dat dit nog niet voor de nabije toekomst is. 

(kg)