De intense oorlog in Oekraïne heeft niet alleen zijn gevolgen voor de soldaten en burgers zelf; ook het materiaal heeft te lijden onder de 24/7-strijd. Vooral de zware artillerie ziet af.

In het nieuws: Reparaties in eigen land zijn mogelijk, maar gelimiteerd.

• Duitsland en Nederland leverden samen 19 Panzerhaubitze 2000’s, grote rijdende artilleriestukken. Maar Oekraïne kan er maar, tegelijkertijd, de helft van inzetten: de toestellen worden constant geroteerd, aangezien ze vaak onderhoud nodig hebben. Dat onderhoud moet in Litouwen gebeuren; zo’n 900 kilometer van het front in Kherson.
• De pantserhouwitsers zijn van Duitse makelij, en worden dus doorgaans onderhouden in Duitsland. Het onderhandelde al met Litouwen om daar een herstelplaats in te richten, en ook met Slowakije wordt eenzelfde deal bekeken. Ook Polen was een optie, aangezien dit land grenst aan Oekraïne, maar dat weigert mee te werken. Duitsland wil een eigen werkplaats, met eigen mensen, in Polen neerplanten, terwijl de Polen meer heil zien in een constructie waarbij Duitsland de technologie aanlevert, en een eigen staatsgestuurd bedrijf de toestellen repareert.
• Ook de M777-houwitsers, waarvan de Verenigde Staten, Canada en Australië er samen 152 leverden, en de door Frankrijk geleverde Caesars moeten voor 90 procent in het buitenland worden onderhouden. Met de HIMARS-raketsystemen zijn momenteel weinig problemen, maar ook deze moeten naar het buitenland worden verscheept om te worden hersteld.
• Dit wil niet zeggen dat Oekraïne zelf geen herstellingen uitvoert. Het Oekraïense onderhoudssysteem werkt in drie stappen:
  • Stap 1: Oekraïense mecaniciens voeren herstellingen uit die ze kunnen.
  • Stap 2: De Oekraïners contacteren westerse experten, die hen telefonisch of online helpen de problemen op te lossen.
  • Stap 3: “Pas als het om echt ernstige problemen gaat, moeten de toestellen naar een herstelplaats buiten Oekraïne worden verscheept”, vertelt Mark Cancian, adviseur voor de Amerikaanse denktank CSIS (Center for Strategic & International Studies) aan Wall Street Journal.

De problemen: De westerse artillerie lijkt niet opgewassen te zijn tegen een intense oorlogsvoering.

• De Duitse PzH2000’s zijn niet gemaakt om dagelijks zo veel schoten af te vuren. Volgens Duitse functionarissen is de limiet van honderd schoten per dag aanbevolen; Oekraïne schiet naar schatting 300 schoten af per toestel; het vuursysteem is hier niet tegen opgewassen.
• Duitsland heeft zelf maar honderd PzH2000’s op stock, en heeft hiervoor al niet genoeg wisselstukken. Aan Oekraïne werden dan ook heel weinig extra onderdelen geleverd, waardoor onderhoud en vervanging moeilijk verlopen.
• Daarnaast spelen ook de Oekraïense artilleristen zelf een rol: zij zouden de gebruikte en versleten onderdelen niet snel genoeg vervangen, iets wat door de hoge vuursnelheid om de twee dagen zou moeten gebeuren. Deze onderdelen te lang laten zitten en gebruiken, zorgt ervoor dat ze zodanig beschadigd raken dat ze niet langer gerepareerd kunnen worden.
• Een Oekraïense artillerist geeft ook aan dat Russische artilleriestukken makkelijker te onderhouden zijn: die zouden veel minder elektronica en slimme technologie bevatten, wat de nauwkeurigheid niet ten goede komt, maar er wel voor zorgt dat onderdelen sneller te vervangen zijn.

De oplossing: Zowel Oekraïne als de westerse bondgenoten zoeken naar oplossing.

• Oekraïense artillerie-officieren worden naar Duitsland overgebracht om te leren werken met de toestellen, via simulatoren. Duitse militairen moeten vier maanden oefenen daarmee, maar voor de Oekraïners werd dit teruggedrongen tot 40 dagen.
• Daarnaast heeft Duitsland ook een online hulplijn opgezet, waarbij experten van het Duitse leger en de defensiebedrijven waar de toestellen worden gemaakt, kunnen worden verbonden met de Oekraïense technici.

(as)